Τραπεζίτες, επενδυτές και οικονομολόγοι της Wall Street αμφιταλαντεύονται επί μήνες για το αν πλησιάζει η ύφεση στις ΗΠΑ. Αλλά για πολλούς Αμερικανούς, ίσως και για εκατομμύρια, ο αφόρητος οικονομικός πόνος, σαν κι αυτός κατά τη διάρκεια μιας ύφεσης, έχει ήδη επικρατήσει.
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!Από τους Krystal Hur και Bryan Mena/CNN Business
Ο Al Brown και η αρραβωνιαστικιά του αντιμετώπισαν μια σημαντική πρόκληση τον Μάιο όταν υπολόγισαν τον εβδομαιδιαίο προϋπολογισμό τους: Ποια είναι μεγαλύτερη προτεραιότητα, περισσότερο φαγητό ή σαπούνι για τα πιάτα;
Με έδρα το Κόνκορντ της Βόρειας Καρολίνας, το εισόδημα του Brown ήταν πάντα η κύρια πηγή εσόδων για την οικογένεια του, την αρραβωνιαστικιά του και τα δύο παιδιά τους. Στη συνέχεια, τον Απρίλιο, απολύθηκε από τη δουλειά του ως παγκόσμιος διευθυντής επιχειρηματικής ανάπτυξης στην εταιρεία λογισμικού Cascade.
Έκτοτε εγκατέλειψε τη συνδρομή του στο γυμναστήριο και πούλησε διάφορα αντικείμενα του σπιτιού του, όπως έναν υπολογιστή και διάφορα έπιπλα εξωτερικού χώρου, προκειμένου να τα βγάλει πέρα. Ο 13χρονος γιος του παράτησε την ομάδα μπάσκετ. Ενώ η απώλεια της πηγής εισοδήματος της οικογένειας ήταν επιβαρυμένη σημαντικά, στον Brown προκλήθηκαν επίσης και ψυχικά προβλήματα.
«Αυτή είναι η Αμερική»
«Αυτή είναι η Αμερική, όπου η αξία σου είναι τα οικονομικά σου. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να βλέπεις την πραγματικότητα», λέει ο ίδιος.
Ο 37χρονος Brown περνάει τώρα τις μέρες του ψάχνοντας στο Διαδίκτυο για δουλειές ή προσεγγίζοντας πιθανές επαγγελματικές γνωριμίες του. Μετά την κατάθεση περισσότερων από 600 αιτήσεων, μόνο λίγες έχουν μετατραπεί σε συνεντεύξεις, λέει.
Αυτήξ η εικόνα απέχει πολύ από τη δυναμική της αγοράς εργασίας που απεικονίζεται στα κυβερνητικά στοιχεία. Παρά τις τιμωρητικές αυξήσεις των επιτοκίων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, η αγοτρρά εργασίας δείχνει ιδιαιτέρως ισχυρή στις ΗΠΑ τους τελευταίους μήνες και το ποσοστό ανεργίας το Μάιο ήταν στο 3,7%, το χαμηλότερο τις τελευταίες δεκαετίες.
Οι επενδυτές και οι οικονομολόγοι περίμεναν ύφεση από πέρυσι, καθώς η Fed αύξησε τα επιτόκια για να τιθασεύσει τον πληθωρισμό. Αυτό ώθησε τις εταιρείες να επικεντρωθούν στην κερδοφορία έναντι της ανάπτυξης, πράγμα που σήμαινε περικοπή δαπανών και μείωση του εργατικού δυναμικού τους. Από τότε έχουν προκύψει δεκάδες χιλιάδες απολύσεις. Μερικοί από αυτούς τους απολυμένους εργαζομένους κατάφεραν ήδη να σταθούν στα πόδια τους. Άλλοι δεν ήταν τόσο τυχεροί.
Η 54χρονη Nina McCollum απολύθηκε από τον ιστότοπο θέσεων εργασίας Glassdoor τον Μάρτιο. Έκτοτε δεν έχει βρει νέα δουλειά, παρά το γεγονός ότι έχει κάνει αίτηση για εκατοντάδες θέσεις εργασίας.
Έως τώρα ζει από τις οικονομίες της, πουλάει το πλάσμα του αίματός της και συχνάζει σε αποθήκες τροφίμων για να τα βγάλει πέρα και όλα αυτά ενώ φροντίζει έναν έφηβο γιο. Ο σύντροφός της βοηθάει, αλλά δεν μπορεί να αναπληρώσει το χαμένο εισόδημά της.
«Πιστεύω ότι είναι απίθανο να βρω μια καλά αμειβόμενη δουλειά με μεγάλα οφέλη όπως αυτή που είχα», λέει η McCollum, που ζει στο Κλίβελαντ του Οχάιο.
Περικοπή εταιρικού κόστους
Πολλοί περισσότεροι Αμερικανοί είναι πιθανό να μπουν σε αυτή τη δύσκολη θέση, προβλέπουν ορισμένοι ειδικοί. Καθώς διανύουμε το 2023, «και στο επόμενο έτος, θα υπάρχει ακόμα αυτή η εστίαση στην προσπάθεια μείωσης του κόστους και θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη ανεργία», δηλώνει ο Thomas Simons, ανώτερος οικονομολόγος στο Jefferies.
Ο αντίκτυπος των απολύσεων, που επί του παρόντος επικεντρώνεται στους υπαλλήλους, θα αντηχεί σε ολόκληρη την οικονομία μέσω μιας «μεγάλης υποχώρησης των συνολικών δαπανών», λέει ο Simons. Οι καταναλωτικές δαπάνες αντιπροσωπεύουν περίπου τα δύο τρίτα της οικονομικής παραγωγής, οπότε αν περισσότεροι Αμερικανοί αναγκαστούν να περικόψουν τις δαπάνες επειδή απολύθηκαν, αυτό μπορεί να φέρει την οικονομία των ΗΠΑ σε ύφεση.
Το Εθνικό Γραφείο Οικονομικών Ερευνών των ΗΠΑ συνήθως δεν κάνει αυτή την ανακοίνωση παρά μόνο αρκετούς μήνες μετά την έναρξη της ύφεσης. Η οικονομική υπηρεσία ορίζει την ύφεση ως μια ευρεία επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας που διαρκεί περισσότερο από μερικούς μήνες.
Μερικά ελπιδοφόρα σημάδια
Ωστόσο, τα οικονομικά δεδομένα στις ΗΠΑ δείχνουν ανθεκτικές χρηματοπιστωτικές αγορές και μια εγχώρια οικονομία που βουίζει από χαρά. Οι μετοχές είναι ανοδικές για το έτος —ο δείκτης Nasdaq Composite είχε τους καλύτερους πρώτους έξι μήνες του έτους από το 1983— ακόμη και αφού η Fed άφησε να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια μετά την παύση του Ιουνίου.
Και η αμερικανική οικονομία μέχρι σήμερα είχε κάποια σημαντικά αποθέματα: Τις αποταμιεύσεις που συσσώρευσαν οι Αμερικανοί κατά τη διάρκεια της πανδημίας και την καθυστέρηση των πληρωμών των φοιτητικών δανείων. Αλλά οι αποπληρωμές των δεύτερων ξεκινούν ξανά αργότερα φέτος και οι λογαριασμοί ταμιευτηρίου στερεύουν.
Ορισμένοι ειδικοί έχουν ωθήσει τα στοιχήματα για την ύφεση πιο μακριά καθώς η οικονομία έχει αποδειχθεί πιο ανθεκτική από το αναμενόμενο. Ο διευθύνων σύμβουλος της Bank of America, Brian Moynihan, δήλωσε στο CNN την περασμένη εβδομάδα ότι αναμένει μια ήπια ύφεση στις αρχές του επόμενου έτους, αντί για την ύφεση στα τέλη του 2022 που πολλοί είχαν προβλέψει.
Αυτό είναι που απογοητεύει περισσότερο τη McCollum: Τα δεδομένα δείχνουν αξιοσημείωτη οικονομική ανθεκτικότητα, αλλά στον κόσμο της, φαίνεται ότι υπάρχει ήδη μια ύφεση.
Αλλάζοντας καριέρες
Η Regina Walton απολύθηκε από τη δουλειά της ως διευθύντρια κοινοτικής διαχείρισης και υποστήριξης πελατών στις αρχές Μαΐου και αναζητεί εργασία μερικής απασχόλησης. Έχει διαβήτη τύπου 1 και ζει στην περιοχή του κόλπου του Σαν Φρανσίσκο, μία από τις πιο ακριβές αγορές κατοικιών στη χώρα.
Η Walton λέει ότι ζει μέσα σε «πολύ αβεβαιότητα», αλλά προσπαθεί να παραμείνει αισιόδοξη και ανθεκτική. Θεωρεί την απόλυσή της ως σημάδι ότι πρέπει επιτέλους να στραφεί στην καριέρα της στη διαχείριση προϊόντων -κάτι στο οποίο ήθελε να επιστρέψει καθώς κάτι ανάλογο έκανε στο παρελθόν.
Ωστόσο, η πραγματικότητα, ότι πρέπει δηλαδή να πληρώνει ενοίκιο και ένα σωρό άλλα καθημερινά έξοδα, βρίσκεται πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού της.
«Είναι πάντα δύσκολο να χάνεις μια δουλειά και πρέπει να βασιστώ στον εαυτό μου κατά 100%» λέει η Walton. «Δεν έχω τίποτα, δεν είμαι παντρεμένη, είμαι ελεύθερη και οι γονείς μου έχουν πεθάνει. Ήμουν μοναχοπαίδι. Είμαι το βασικό μου σύστημα υποστήριξης».
Για πολλούς Αμερικανούς, αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που απολύονται. Οι εταιρείες μείωσαν τον αριθμό των εργαζομένων τους μετά την έναρξη της πανδημίας της Covid το 2020, καθώς οι επιχειρήσεις έκλεισαν και οι Αμερικανοί έμειναν σπίτια τους.
Ο 33χρονος Richard Murray απολύθηκε το 2021, όταν η εταιρεία όπου εργαζόταν στις ψηφιακές πωλήσεις κατήργησε τη θέση εργασίας του.
Απολύθηκε ξανά από μια άλλη δουλειά πριν από περίπου τέσσερις μήνες και αρχικά κατάφερε να διατηρήσει την ασφάλιση υγείας του μέσω της προσωρινής ρύθμισης Consolidated Omnibus Budget Reconciliation Act (COBRA), η οποίος μεταξύ των άλλων απαιτεί από εργοδότες με περισσότερους από 20 εργαζόμενους να προσφέρουν προσωρινή παράταση της κάλυψης υγείας σε πρώην εργαζόμενους τους.
Κόστος ασφάλισης υγείας
Αλλά αυτό η ρύθμιση έληξε την 1η Ιουλίου, ημερομηνία μετά την οποία θα πρέπει να αρχίσει να πληρώνει από την τσέπη του. Ο Murray λέει ότι μπορεί να αποφασίσει να συνεχίσει χωρίς κάλυψη για να αποφύγει τα επιπλέον έξοδα. Ο ίδιος, ο οποίος ζει στη Βοστώνη με το κόλεϊ του, τον Maverick, έχει ήδη κάνει κάποιες προσαρμογές στον τρόπο ζωής του για να μειώσει τις δαπάνες. Τώρα ψωνίζει από παντοπωλεία σε μια τοπική αλυσίδα και όχι από τα Whole Foods, όπως παλιά, και έχει εγκαταλείψει τις προσωπικές προπονήσεις στο γυμναστήριο.
Ωστόσο, σχεδόν 50 εκατομμύρια άνθρωποι εγκατέλειψαν επίσης τη δουλειά τους κατά τη διάρκεια των δύο ετών μετά την έναρξη της πανδημίας. Αυτό σημαίνει ότι οι απολυμένοι Αμερικανοί μπορούσαν συχνά να βρουν μια νέα δουλειά γρήγορα λόγω της καυτής αγοράς εργασίας. Δεν υπάρχει τέτοιο μαξιλάρι τώρα.
Ο Brown λέει ότι απολύθηκε για πρώτη φορά τον περασμένο Αύγουστο από διαφορετική εταιρεία προτού ενταχθεί στην Cascade και έχει απολυθεί ακόμα μία φορά. «Μακάρι οι εταιρείες να καταλάβαιναν τι σημαίνει αυτό στην πραγματικότητα –τι πραγματικά κάνεις στους ανθρώπους όταν αποφασίζεις απλά να κόψεις κάποιο κόστος», λέει ο Brown.