Οι εκλογές στη Χιλή και το Τρίγωνο του Λιθίου

Οι εκλογές στη Χιλή και το Τρίγωνο του Λιθίου

Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!

Όπως ήταν αναμενόμενο, στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών της Χιλής, που διεξήχθησαν στις 14 Δεκεμβρίου, επικράτησε ο υποψήφιος της Δεξιάς Χοσέ Αντόνιο Καστ. Το αποτέλεσμα αυτό αναμένεται να επιφέρει αλλαγές στο επονομαζόμενο Τρίγωνο του Λιθίου.

Το Τρίγωνο του Λιθίου είναι ένας από τους σημαντικότερους γεωστρατηγικούς τομείς στη λατινική Αμερική. Εκτεινόμενο στη Χιλή, την Αργεντινή και τη Βολιβία, το Τρίγωνο του Λιθίου φιλοξενεί μεταξύ 60 και 75% των γνωστών αποθεμάτων λιθίου της γης και αποτελεί το κεντρικό στοιχείο της παγκόσμιας ενεργειακής μετάβασης.

Ενώ η Νότια Αμερική κατέχει αυτούς τους πόρους, η Κίνα κυριαρχεί στην ικανότητα επεξεργασίας τους, κατέχοντας σχεδόν μονοπώλιο στην παγκόσμια βιομηχανία. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι κινεζικές εταιρείες έχουν δημιουργήσει μια ισχυρή και ορατή παρουσία στις βιομηχανίες λιθίου και των τριών χωρών.

Ωστόσο, οι εκλογές σε όλο το Τρίγωνο έχουν αρχίσει να αναδιαμορφώνουν αυτό το τοπίο. Οι πρόσφατες πολιτικές μετατοπίσεις στη Βολιβία και την Αργεντινή έχουν αποδυναμώσει τη θέση της Κίνας και έχουν ανοίξει νέες πόρτες για τις Ηνωμένες Πολιτείες, μετατρέποντας τα εκλογικά αποτελέσματα σε έναν μπαλαντέρ, με τη δύναμη να αλλάξουν τη γεωστρατηγική δυναμική στον τομέα των κρίσιμων ορυκτών.

Τώρα, τα εκλογικά αποτελέσματα στη Χιλή, υποδηλώνουν ότι το περιφερειακό πολιτικό εκκρεμές ταλαντεύεται προς τα δεξιά, ενδεχομένως διευρύνοντας μια τάση, που είναι ολοένα και πιο δυσμενής για τα στρατηγικά συμφέροντα της Κίνας.

Η Χιλή αποτελεί ένα σπάνιο παράδειγμα ενός γεωπολιτικά ταλαντευόμενου κράτους. Ιστορικά, είναι ευθυγραμμισμένη με τις ΗΠΑ από την πλευρά των Δυτικών αξιών και των αρχών, με υποστήριξη για τη δημοκρατία και τις ελεύθερες αγορές. Παρόλα αυτά, παρέμεινε ανοιχτή σε ισχυρό εμπόριο και συνεργασία με την Κίνα. Για μεγάλο μέρος του 21ου αιώνα, διαδοχικοί πρόεδροι από όλο το πολιτικό φάσμα – Ρικάρντο Λάγος, Μισέλ Μπατσελέτ, Σεμπαστιάν Πινιέρα και Γκαμπριέλ Μπόριτς – έχουν εξισορροπήσει προσεκτικά και τις δύο υπερδυνάμεις και έχουν δημιουργήσει ένα χώρο στρατηγικής αυτονομίας.

Η ισορροπία, ωστόσο, φαίνεται να κλονίζεται καθώς η περιοχή αντιμετωπίζει την διακυβέρνηση Τραμπ. Σε αντίθεση με την πρώτη θητεία του Τραμπ, όταν πολιτικοί όπως ο Μπολσονάρο και ο Μπουκέλε έπρεπε να είναι απλώς ρητορικά ευθυγραμμισμένοι, η σημερινή αναδυόμενη λατινοαμερικανική Δεξιά φαίνεται πιο διατεθειμένη να αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις για την αντιμετώπιση της κινεζικής επιρροής σε βασικούς τομείς. Ο Ροντρίγκο Παζ της Βολιβίας και ο Χαβιέ Μιλέι της Αργεντινής προσφέρουν σαφή παραδείγματα: και οι δύο έχουν αναπροσανατολίσει την εξωτερική πολιτική τους προς την Ουάσιγκτον. Αυτό εγείρει το ίδιο ερώτημα για τη Χιλή: θα μπορούσε η εκλογή του Χοσέ Αντόνιο Καστ να οδηγήσει σε μια στρατηγική αναδιάταξη της δικής της θέσης;

Τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών είναι αποκαλυπτικά. Ο Χοσέ Αντόνιο Καστ κέρδισε τις προεδρικές εκλογές με 58,3% έναντι 41,7% της Γιανέτ Χάρα.

Ενώ ο Καστ και οι άλλοι υποψήφιοι από την άκρα Δεξιά και τη Κεντροδεξιά Γιοχάνες Κάιζερ και Έβελιν Ματέι, που τον στήριξαν στον δεύτερο γύρο, γενικά υιοθετούν ρεαλιστικές απόψεις απέναντι στην Κίνα, έχουν ασκήσει και ανοιχτή κριτική κατά καιρούς. Οι θέσεις τους δεν εγγυώνται στην Κίνα μια σταθερή θέση στη Χιλή. Ο Καστ αναμένεται να πλησιάσει τις ΗΠΑ σε θέματα ασφάλειας, μετανάστευσης, αγορών και πολιτικών ελεύθερου εμπορίου, δημιουργώντας ευκαιρίες για νέες διμερείς πρωτοβουλίες σε τομείς όπως το λίθιο.

Παρά αυτές τις πολιτικές μετατοπίσεις, μια δραματική αλλαγή στην πολιτική της Χιλής απέναντι στην Κίνα παραμένει ελάχιστα πιθανή. Οι σχέσεις με την Κίνα είναι κρίσιμης σημασίας για την οικονομία της Χιλής, καθώς η Κίνα είναι ο κορυφαίος εμπορικός εταίρος της χώρας, τόσο για τις εξαγωγές, όσο και για τις εισαγωγές. Είναι ο κορυφαίος προορισμός εξαγωγών για τον χαλκό της Χιλής (το σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας), ενώ οι κινεζικές εταιρείες κατέχουν επίσης σημαντικά μερίδια στην παραγωγή λιθίου.

Αυτές οι πραγματικότητες δείχνουν ότι η Χιλή θα συνεχίσει τη συνεργασία της με την Κίνα. Ωστόσο, υπογραμμίζουν επίσης μια αυξανόμενη τάση για διαφοροποίηση. Εδώ είναι που η βαθύτερη συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες αποκτά σημασία.

Όπως σηματοδοτείται από τα παραδείγματα της Βολιβίας και της Αργεντινής, η Ουάσινγκτον επενδύει πλέον στον ανταγωνισμό με την Κίνα στον κρίσιμο τομέα ορυκτών του Δυτικού Ημισφαιρίου, ιδίως στο Τρίγωνο του Λιθίου.

Από όλες τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, η Χιλή παραμένει η πιο στρατηγικά σημαντική για τον χαλκό και το λίθιο. Οι εκλογική αλλαγή της 14ης Δεκεμβρίου μπορεί να μην πυροδοτήσει μια άμεση γεωστρατηγική αναδιάρθρωση, αλλά η προεδρία Καστ θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την έναρξη μιας σταδιακής αναπροσαρμογής, σε ότι αφορά τα κρίσιμα ορυκτά της χώρας.

Oι επόμενες κινήσεις της Χιλής θα διαμορφώσουν όχι μόνο το δικό της μέλλον, αλλά και τον ευρύτερο γεωπολιτικό ανταγωνισμό που εκτυλίσσεται σε όλη την περιοχή.

To κείμενο είναι του Βαγγέλη Χωραφά.