
Σήμερα θα συναντηθεί ο Πρόεδρος Putin, με τον Πρόεδρο Erdogan. Μάλιστα όχι στην Κωνσταντινούπολη, παρουσία Γερμανών και Γάλλων, όπως ήθελε ο Erdogan, αλλά στη Μόσχα, οι δυο τους. Μάλιστα όπως λένε οι αναλυτές, περισσότερο θυμίζει ακρόαση παρά συνάντηση ισότιμων εταίρων.
Κάκιστες οι σχέσεις Erdogan – Putin
Οι σχέσεις των δύο χωρών βρίσκονται σε κάκιστο σημείο. Την 1η Φεβρουαρίου 4 άνδρες της ρωσικής υπηρεσίας πληροφοριών FSB σκοτώθηκαν στην επαρχία του Χαλεπίου μετά από ενέδρα Τουρκομάνων ανταρτών.
Ακολούθησε η επίσκεψη Erdogan στην Ουκρανία, όπου ο Τούρκος πρόεδρος δεν παρέλειψε για άλλη μία φορά να προβάλει μεταξύ άλλων ως προστάτης των Τατάρων της Κριμαίας. Καταλαβαίνει κανείς πόσο ενόχλησε το Κρεμλίνο, αυτό.
Στη βόρεια Συρία, η τουρκική εμπλοκή κλιμακώθηκε με την αποστολή 7.000 στρατιωτών και αλλεπάλληλων αυτοκινητοπομπών με εξοπλισμό προς τους αντάρτες, οι οποίοι είχαν και την υποστήριξη του πυροβολικού της Τουρκίας. Ο Erdogan δηλαδή επιτέθηκε στον Άσαντ, τον μόνιμο, αξιόπιστο σύμμαχο του Κρεμλίνου.
Τολμηρές κινήσεις όπως η διοχέτευση φορητών αντιαεροπορικών (MANPAD) στους αντάρτες και η εισροή τουρκικών drones στον συριακό εναέριο χώρο επέφεραν σοβαρά πλήγματα στις δυνάμεις του Άσαντ και των συμμάχων του (Χεζμπολάχ, αφγανικές και πακιστανικές σιιτικές πολιτοφυλακές), αλλά δεν απέτρεψαν εντέλει την περαιτέρω προώθησή τους
Σε απάντηση αυτών τουλάχιστον 33 Τούρκοι στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους σε ρωσο-συριακή αεροπορική επιδρομή. Το τελεσίγραφο Erdogan για την απόσυρση των κυβερνητικών δυνάμεων της Συρίας στις γραμμές που κατείχαν στην περίμετρο του θύλακα της Ίντλιμπ, πριν από την έναρξη της προέλασής τους, επαληθεύτηκε με την επίσημη έναρξη την περασμένη Κυριακή της “Ανοιξιάτικης Ασπίδας”, τέταρτης κατά σειρά τουρκικής στρατιωτικής επιχείρησης στο συριακό έδαφος από το 2016 και πρώτης που φέρει απευθείας αντιμέτωπες τις ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας και της Συρίας. Ακόμη και τα γραφεία του ρωσικού δικτύου Sputnik στην Κωνσταντινούπολη υπήρξαν παράπλευρη απώλεια, με τη σύλληψη τεσσάρων στελεχών τους, μετά τη δημοσίευση άρθρου για την προσάρτηση της συριακής επαρχίας της Αντιόχειας στην Τουρκία το 1938.
Η κατάσταση είναι εξαιρετικά κακή. Αν η Ρωσία αποφασίσει να χτυπήσει τις τουρκικές δυνάμεις στη Συρία, με πλήρη ισχύ η Άγκυρα δεν έχει ελπίδα. Ο Putin όμως δεν επιθυμεί να υπάρξει πλήρης διάρρηξη των σχέσεων. Άλλωστε στους τομείς της ενέργειας και των οπλικών συστημάτων, υπάρχουν εξαιρετικές σχέσεις και πολλά λεφτά. Αυτό σημαίνει πως θα δώσει μία διέξοδο στον Erdogan, βέβαια ο ίδιος θα θέσει τους όρους.
Υπάρχει διέξοδος;
Για τον Tayyip Erdogan είναι ζωτικής σημασίας το να απεμπλακεί από μία στρατιωτική περιπέτεια με μεγάλο κόστος, αλλά και να επιβεβαιώσει τον ρόλο της Τουρκίας ως εγγυήτριας δύναμης στη διαδικασίας διαμόρφωσης της μεταπολεμικής Συρίας. Πάνω από όλα σκοπός είναι να αποτρέψει την αυτονόμηση του κουρδικού στοιχείου στα σύνορά της. Όμως αντιμετωπίζεται πλέον με απόλυτη καχυποψία στο Κρεμλίνο.
Για την κυβέρνηση της Συρίας, ο έλεγχος των δύο αυτοκινητοδρόμων που συνδέουν το Χαλέπι με την πρωτεύουσα και τα παράλια αποτελεί το Α και το Ω των θέλω της. Έτσι πιστεύει ότι θα εμπεδωθεί η στρατιωτική επικράτησή της στη συριακή κρίση και θα δρομολογηθεί η ανοικοδόμηση της χώρας.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας θα πρέπει να συμφιλιωθεί με αυτό, κρατώντας για τις τουρκικές δυνάμεις και τους αντάρτες συμμάχους της μια μεθοριακή εδαφική ζώνη σαφώς μικρότερη από αυτήν που προέβλεπε η ρωσο-τουρκική συμφωνία του Σότσι το 2018.
Φαίνεται πως θα ‘χρυσώσει το χάπι’ της ήττας προβλέψη για μία επικαιροποίηση της συρο-τουρκικής συμφωνίας των Αδάνων του 1998, όταν η Δαμασκός υποχρεώθηκε με την απειλή πολέμου να άρει την υποστήριξή της στο ΡΚΚ.
Όσον δε για τους Αμερικανούς, θα θυμίσουμε τι γράφαμε πριν λίγες μέρες: Ο Τραμπ για να βοηθήσει τον Ερντογάν θα ζητήσει ‘υποταγή’. Η όποια βοήθεια όμως κι αν προσφέρει ΔΕΝ θα τον φέρει σε σύγκρουση με τον Πούτιν. Λευκός Οίκος και Κρεμλίνο παίζουν αυτό το παιγνίδι από την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου. Δεν θα χαλάσουν οι ισορροπίες για τα μάτια του Ερντογάν.