Σε εξαιρετικά δύσκολη θέση βρίσκεται η κυβέρνηση στον αγώνα δρόμου που δίνει για να κλείσει τις “πληγές” της απο την σιδηροδρομική τραγωδία που συντάραξε όλη την χώρα.
Πέρα από το κομμάτι που αφορά την τραγωδία και τις ευθύνες που βαρύνουν τα εμπλεκόμενα πρόσωπα και τώρα και στο παρελθόν η χώρα θα έχει εκλογές το 2023. Όσο κυνικό κι αν είναι αυτό, η ζωή του τόπου πρέπει να συνεχιστεί και να έχουμε εκλογές όπως το σύνταγμα ορίζει.
Θα κληθούν άμεσα να απαντήσουν απο το επιτελείο της κυβέρνησης αν επαρκεί ο χρόνος που απομένει ως τις επικείμενες εκλογές ώστε να καταλαγιάσει η οργή των πολιτών απο την τραγωδία των Τεμπών και να αντιστραφεί το κλίμα υπερ της κυβερνώσας παράταξης.
Στενεύουν τα χρονικά περιθώρια για την προκύρηξη των εκλογών καθώς αν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες που θέλουν τον πρωθυπουργό να έχει κλειδώσει την πρώτη εκλογική αναμέτρηση για την Κυριακή 21 Μαίου, τότε θα πρέπει να προκηρύξει τις εκλογές το αργότερο σε 40 ημέρες απο σήμερα. Αντίστοιχα σε 47 μέρες αν οι εκλογές οριστούν την Κυριακή 21 Μαίου
Κομβικό σημείο για χρόνο που τελικά θα αποφασιστεί να στηθούν οι πρώτες κάλπες είναι το Σαββατοκύριακο που έρχεται.
- Το Σαββατοκύριακο θα έχει στα χέρια της η κυβέρνηση τις πρώτες δημοσκοπήσεις μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα και θα μπορεί να “ζυγίσει” την κυβερνητική φθορά. Προφανώς, το Μέγαρο Μαξίμου έχει γνώση της “ζημιάς” που προκάλεσε η τραγωδία των Τεμπών και αυτό που θα εξετάσει είναι κατά πόσο μπορεί να αντιστραφεί το κλίμα και μέσα σε πόσο χρονικό διάστημα.
Σύμφωνα με πληροφορίες οι δημοσκοπήσεις που θα δουν το φως της δημοσιότητας αυτό το Σαββατοκύριακο είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές για το κυβερνών κόμμα, καθώς η ΝΔ χάνει τουλάχιστον 3 μονάδες, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ παραμένουν περίπου στα προηγούμενα δημοσκοπικά ποσοστα τους.
- Αυτό που θα εξετάσει το κυβερνητικό επιτελείο είναι αν οι “χαμένοι” ψηφοφόροι της κινούνται στην αποχή, στους αναποφάσιστους ή σε άλλα μικρότερα κόμματα.
Αν οι χαμένες ψήφοι πάνε στην αποχή τότε στην ουσία μιλάμε για μικρή επιρροή στο αποτέλεσμα των εκλογών. Άλλωστε οι ψηφίσαντες εκλέγουν κυβέρνηση. Αν είναι αναποφάσιστοι τότε πιθανώς να πρόκειται για ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας που αυτή τη στιγμή από οργή ψάχνουν εναλλακτικές. Μάλλον πρόκειται για κεντρώους ψηφοφόρους κάτι που σημαίνει πως η κυβέρνηση θα μπορέσει (πιστεύουν) να τους κερδίσουν ξανά με κινήσεις πετυχημένες.
Αν πάλι πάνε στα μικρότερα κόμματα τότε θα εξεταστεί αν πάνε σε μικρότερα κόμματα του κοινοβουλίου ή εξωκοινοβουλευτικά. Αν πάνε στο ΚΚΕ, την Ελληνική Λύση ή το Μέρα25 τότε η κυβέρνηση πιστεύει πως μπορεί να ασκήσει επικοινωνιακή στρατηγική που θα κερδίσει το χαμένο έδαφος. Αν όμως είναι ψήφοι που πάνε σε εξωκοινοβουλευτικά κόμματα τότε τα πράγματα αλλάζουν. Ειδικά αν πάνε στο κόμμα του Ηλία Κασιδιάρη. Τότε μιλάμε για μία τελείως διαφορετική κατάσταση που θα απαιτεί ειδική προσέγγιση.
O συντελεστής των «λοιπών» κομμάτων και το προηγούμενο του 2012
Μπορεί το ποσοστό που θα λάβουν τα περισσότερα μικρά κόμματα να μην τους εξασφαλίζει μετακίνηση στην κεντρική πολιτική σκηνή (λόγω του ορίου του 3% για την είσοδο στη Βουλή) , ωστόσο η επίδρασή τους στην τελική διαμόρφωση της επόμενης Βουλής αναμένεται σημαντική. Ο εκλογικός νόμος που θα ισχύσει μπορεί επί της ουσίας να μη διευκολύνει τα μικρά κόμματα, ωστόσο δυσκολεύει την επίτευξη αυτοδυναμίας.
Στις εκλογές του Ιουλίου 2019 τα κόμματα που έμειναν εκτός Βουλής κατάφεραν να συγκεντρώσουν αθροιστικά ποσοστό 8,07%. Η Ν.Δ. κατέκτησε την αυτοδυναμία με 39,85%. Σε ένα υποθετικό σενάριο όπου τα εκτός Βουλής κόμματα θα συγκέντρωναν το ίδιο ακριβώς ποσοστό με τον εκλογικό νόμο που θα ισχύσει στις προσεχείς εκλογές, το πρώτο κόμμα χρειάζεται να συγκεντρώσει 46,27% για να εξασφαλίσει την αυτοδυναμία. Ποσοστό εξωπραγματικό με βάση τις δημοσκοπήσεις, αλλά και την πολιτική πραγματικότητα των τελευταίων αρκετών χρόνων.
Στην πρώτη κάλπη, τα εκτός Βουλής μπορεί να αποσπάσουν ένα ποσοστό κοντά στο 10%, αλλά στη δεύτερη οι συνθήκες θα είναι διαφορετικές.
Πριν την τραγωδία στα Τέμπη φαίνεται πως τα εξωκοινοβουλευτικά κόμματα συγκέντρωναν ένα ποσοστό άνω του 10%.
Η εμπειρία δείχνει ότι συνήθως καθώς πλησιάζουμε στις εκλογές η διάθεση χαλαρής ψήφου υποχωρεί, κάτι που αποτυπώνεται με περιορισμό της δύναμης των μικρών κομμάτων. Αυτό γίνεται ακόμη πιο έντονο στις επαναληπτικές εκλογές, όπου η πόλωση εντείνεται και τα διλήμματα προς τους ψηφοφόρους είναι περισσότερο συγκεκριμένα.
Τι θα συμβεί στις επαληπτικές εκλογές
Στις επαναληπτικές εκλογές, που θα γίνουν με τον νέο εκλογικό νόμο και μπόνους εδρών για το πρώτο κόμμα, ο κανόνας είναι ότι όσο αυξάνεται το συνολικό ποσοστό των εκτός Βουλής κομμάτων, τόσο χαμηλώνει ο πήχυς της αυτοδυναμίας. Ενδεικτικά, εάν τα εκτός Βουλής κόμματα πάρουν τη δεύτερη Κυριακή 6%, το πρώτο κόμμα κατακτά την αυτοδυναμία με 38,5%. Για 8% εκτός Βουλής χρειάζεται 37,9% και εάν τα κόμματα που θα μείνουν εκτός αθροιστικά πάρουν 10%, τότε η αυτοδυναμία επιτυγχάνεται με 37,5%.
Πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα παραγόντων που μπορεί να ενισχύσουν τη δύναμη των μικρών κομμάτων είναι οι διπλές εκλογές του 2012. Τον Μάιο του 2012, στην καρδιά της πρωτοφανούς οικονομικής και πολιτικής κρίσης και σε συνθήκες που ευνοούσαν ιδιαίτερα την αντισυστημική ψήφο, στις εκλογές έλαβαν μέρος 32 κόμματα.
Με σύστημα ενισχυμένου μπόνους για το πρώτο κόμμα, επτά κόμματα κατάφεραν να μπουν στη Βουλή και τρία έμειναν εκτός για λιγότερο από μισή ποσοστιαία μονάδα. Στις επαναληπτικές εκλογές, που έγιναν σε συνθήκες πρωτόγνωρης πόλωσης, και πάλι επτά κόμματα κατάφεραν να μπουν στη Βουλή. Ωστόσο, το όγδοο στη σειρά κόμμα συγκέντρωσε μόλις 1,59%.
Τι θα κάνει η κυβέρνηση τις επόμενες μέρες
Μέχρι να φτάσουν τα τελικά ευρύματα των δημοσκοπήσεων στο Μέγαρο Μαξίμου, όλη η κυβερνητική ατζέντα καλύπτεται απο την επιχειρησιακή διαχείριση της εθνικής τραγωδίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση θα αξιοποιήσει σχεδόν όλο τον χρόνο μέχρι την προκήρυξη των εκλογών στην εφαρμογή των μέτρων για τους σιδηροδρόμους και στις διαδικασίες διερεύνησης των ευθυνών.
- Ο Υπουργός Επικρατείας, κ. Γιώργος Γεραπετρίτης δεσμεύτηκε πως θα υπάρξει διερεύνηση σε όλα τα επίπεδα λέγοντας πως έχουν δρομολογηθεί οι διαδικασίες έτσι ώστε η ανακριτική έρευνα να αναβαθμιστεί στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο.
Ήδη έχει αναλάβει μια ανεξάρτητη επιτροπή εμπειρογνωμόνων εκ προσωπικοτήτων να διερευνήσει διοικητικά τα αίτια τα οποία οδήγησαν σε αυτή την τραγωδία, τις πράξεις και τις παραλείψεις όχι βεβαίως του συμβάντος το οποίο αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα της ποινικής δικαιοσύνης αλλά των διοικητικών ενδεχομένως παραλείψεων.
Επίσης, ο κ. Γ. Γεραπετρίτης τόνισε πως με πρωτοβουλία της κυβέρνησης το θέμα θα εισαχθεί στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής ώστε όλα τα κόμματα να συζητήσουν για τις διαχρονικές παθογένειες και να αξιολογήσουν τα θέματα ασφάλειας του σιδηροδρομικού δικτύου. “Είναι αυτονόητο ότι θα υπάρξει πλήρης διαφάνεια σε όλα τα επίπεδα περιλαμβανομένης και της κοινοβουλευτικής διαδικασίας” δήλωσε χαρακτηριστικά.