Ο κορωναϊός σκοτώνει την παγκοσμιοποίηση όπως την ξέρουμε.Το 2020 αλλάζει τον πλανήτη

Ο κορωναϊός σκοτώνει την παγκοσμιοποίηση όπως την ξέρουμε

Το ξέσπασμα ήταν ένα δώρο για τους υπέρμαχους των κλειστών συνόρων και του εθνικού προστατευτισμού και είναι πιθανό να έχει μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στην ελεύθερη κυκλοφορία των ανθρώπων και αγαθών.

Μέχρι πρόσφατα, οι περισσότεροι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής και οι επενδυτές παρέμεναν εφησυχασμένοι για τις πιθανές οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης του κοροναϊού. Μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, οι περισσότεροι εσφαλμένα υπολόγιζαν ότι θα είχαν μόνο ένα σύντομο, περιορισμένο, μικρό πρόβλημα στην Κίνα. Τώρα συνειδητοποιούν ότι προκαλεί παγκόσμιο σοκ, το οποίο μπορεί να είναι έντονο, αλλά το οποίο ακόμη ελπίζουν ότι θα είναι σύντομο. Αλλά τι γίνεται αν η οικονομική αναστάτωση έχει διαρκή αντίκτυπο; Θα μπορούσε η πανδημία του κοροναϊού να είναι ακόμη και το καρφί στο φέρετρο για την παγκοσμιοποίηση ; Είναι το τέλος για την παγκοσμιοποίηση.

Όλοι οι τύποι επιχειρήσεων έχουν συνειδητοποιήσει ξαφνικά τους κινδύνους να βασίζονται σε σύνθετες παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού που είναι συγκεντρωμένες όχι μόνο στην Κίνα – αλλά σε συγκεκριμένους χώρους όπως το Wuhan, το επίκεντρο της πανδημίας. Οι Κινέζοι – και τώρα Ιταλοί, Ιρανοί, Κορεάτες και άλλοι – έχουν γίνει ευρέως ‘γνωστοί’ ως φορείς της νόσου.  Ανώτεροι Ρεπουμπλικανοί πολιτικοί στις Ηνωμένες Πολιτείες μάλιστα έχουν επισημάνει την ασθένεια του “κινεζικού κοροναϊού”. Ταυτίζουν τον ιό με την Κίνα δηλαδή.

Εν τω μεταξύ, οι κυβερνήσεις όλων των πολιτικών ιδεολογιών έσπευσαν να επιβάλουν απαγορεύσεις ταξιδιών, πρόσθετες απαιτήσεις θεωρήσεων και περιορισμούς στις εξαγωγές. Η απαγόρευση ταξιδιού στις περισσότερες αφίξεις από την Ευρώπη που ανακοίνωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump στις 11 Μαρτίου είναι ιδιαίτερα ευρεία, αλλά όχι μοναδική. Όλα αυτά κάνουν τις οικονομίες πιο εθνικές και την πολιτική πιο εθνικοκεντρική

Πολλές από αυτές τις αναταράξεις μπορεί να είναι προσωρινές. Ωστόσο, η κρίση του κοροναϊού είναι πιθανό να έχει μακροχρόνιο αντίκτυπο, ειδικά όταν ενισχύει τάσεις που υπονομεύουν ήδη την παγκοσμιοποίηση. Μπορεί να βλάψει τις κατακερματισμένες διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού, να μειώσει την κινητικότητα των παγκόσμιων επιχειρηματιών και να παράσχει πολιτικές για τους εθνικιστές που ευνοούν μεγαλύτερο έλεγχο και προστατευτισμό.

Οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού με επίκεντρο την Κίνα, στις οποίες έχουν εμπλακεί πολλές τράπεζες της Δύσης, είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες. Το πλεονέκτημα του χαμηλού κόστους της παραγωγής στην Κίνα έχει διαβρωθεί τα τελευταία χρόνια καθώς η χώρα έχει γίνει πλουσιότερη και οι μισθοί έχουν αυξηθεί. Οι κίνδυνοι αυτού του γεγονότος υπογραμμίστηκαν από την επιβολή δασμών από τον Πρόεδρο Trump στις εισαγωγές από την Κίνα το 2018 και το 2019, οδηγώντας τις επιχειρήσεις σε ανίχνευση εναλλακτικών λύσεων.

Ενώ η συμφωνία του Ιανουαρίου σημάδεψε μια εύθραυστη ανακωχή στον εμπορικό πόλεμο των ΗΠΑ-Κίνας, οι κίνδυνοι της παραγωγής στην Κίνα παραμένουν. Τόσο οι Δημοκρατικοί όσο και οι Ρεπουμπλικανοί βλέπουν όλο και περισσότερο την Κίνα ως μακροπρόθεσμο στρατηγικό αντίπαλο που πρέπει να περιοριστεί. Και μόλις ο εμπορικός πόλεμος υποχώρησε παρενέβη ο κορωναϊός. Η παρατεταμένη διακοπή λειτουργίας πολλών κινεζικών εργοστασίων έχει ωθήσει τις εξαγωγές κάτω από 17 τοις εκατό κατά τους πρώτους δύο μήνες του έτους σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και έχει διαταράξει την παραγωγή ευρωπαϊκών αυτοκινήτων, iPhones και άλλων καταναλωτικών αγαθών.

Η αδράνεια είναι ένα ισχυρό πράγμα. Και υπάρχουν ακόμα πολλά πλεονεκτήματα στην παραγωγή στην Κίνα, αλλά η κρίση του κοροναϊού θα μπορούσε να σημάνει ένα σημείο ανατροπής που ωθεί πολλές επιχειρήσεις να αναδιαμορφώσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους και να επενδύσουν σε πιο ανθεκτικά και συχνά πιο τοπικά πρότυπα παραγωγής.

Μια επιλογή είναι να μετατοπιστούν και να διαφοροποιηθούν οι δραστηριότητες σε άλλες ασιατικές οικονομίες, όπως το Βιετνάμ ή η Ινδονησία. Ένα άλλο είναι να μειωθούν οι αλυσίδες εφοδιασμού, ενώ οι αμερικανικές εταιρείες μεταφέρουν την παραγωγή στο Μεξικό και οι ευρωπαϊκές στην Ανατολική Ευρώπη ή την Τουρκία. Ένα τρίτο είναι η επένδυση σε ρομπότ και η εκτύπωση 3D σε προηγμένες οικονομίες, που παράγουν τοπικά πλησιέστερα στους καταναλωτές.

Μια δεύτερη διαρκής συνέπεια της κρίσης του κοροναϊού μπορεί να είναι η μείωση των επαγγελματικών ταξιδιών. Οι γκουρού τεχνολογίας έχουν εδώ και καιρό υποστηρίξει ότι οι τηλεδιάσκεψειςκαι οι εφαρμογές συνομιλίας θα εξαλείψουν την ανάγκη για τα περισσότερα επαγγελματικά ταξίδια και θα επιτρέψουν σε πολλούς ανθρώπους να δουλέψουν από το σπίτι τους περισσότερο. Ωστόσο, μέχρι την κρίση του κοροναϊού, τα επαγγελματικά ταξίδια συνέχισαν να αυξάνονται, φαινομενικά αμείλικτα.

Τώρα, είτε λόγω κρατικών απαγορεύσεων, επιχειρηματικών αποφάσεων είτε ατομικής προσοχής, όλα εκτός από τα πιο σημαντικά διεθνή ταξίδια έχουν ακυρωθεί και εκείνοι που μπορούν να εργαστούν από το σπίτι διαμένουν όλο και περισσότερο.

Παγκοσμιοποίηση και επιχειρήσεις

Χάρη σε αυτή την αναγκαστική προσγείωση, οι επιχειρήσεις μπορεί να ανακαλύψουν ότι ενώ οι προσωπικές συνεδριάσεις είναι μερικές φορές απαραίτητες, οι τεχνολογικές εναλλακτικές λύσεις είναι συχνά πολύ καλές – και επίσης πολύ λιγότερο δαπανηρές

 Και σε μια εποχή αυξανόμενης ανησυχίας σχετικά με τον αντίκτυπο των εκπομπών του αεροπλάνου στο κλίμα και με πολλές επιχειρήσεις που επιθυμούν να επισημαίνουν τη δέσμευσή τους για περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και βιωσιμότητα, υπάρχει τόσο περιβαλλοντικός λόγος όσο και οικονομικός λόγος για τον οποίο οι επαγγελματικές μετακινήσεις ενδέχεται να μειωθούν.