Από τον πόλεμο της Αλβανίας δύο λέξεις έμειναν στην ιστορία. Το ΟΧΙ και το ΑΕΡΑ. Το πρώτο για χρόνια είχε καλλιεργηθεί η εντύπωση ότι το είπε ο Μεταξάς. Το δεύτερο ότι το είπαν οι φαντάροι στην Αλβανία. Κι όμως, και τα δύο ανήκουν στον ίδιο άνθρωπο, στον εκδότη-δημοσιογράφο Νίκο Ευστρατίου. Ήταν οι τίτλοι σε δύο άρθρα που έγραψε στις 29 και 30 Οκτωβρίου στην εφημερίδα που εξέδιδε, το Ελληνικό Μέλλον.
Ο Ευστρατίου ήταν φανατικός βασιλικός και κάποια από τα άρθρα του εναντίον των προσφύγων του ’22, τους οποίους αποκαλούσε «Σπιναλόγκα των συνοικισμών» σήμερα προκαλούν ανατριχίλα (τουλάχιστον…).
Η εφημερίδα του ήταν λαϊκή (έως λαϊκίστικη…) και πέρα από την σκληρά δεξιά αρθρογραφία της προσπαθούσε να καταγράψει τις τάσεις της εποχής.
Είχε την εντιμότητα να κλείσει την εφημερίδα του με την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα. Το τελευταίο φύλλο κυκλοφόρησε στις 29 Απριλίου 1941. Μια ακόμα απόπειρα να την επανεκδώσει το 1945 κράτησε κάτι λιγότερο από ένα χρόνο. Την ίδια τύχη είχαν άλλες δύο απόπειρες. Η τελευταία το 1951 (19 Σεπτεμβρίου το τελευταίο φύλλο). Το Ελληνικό Μέλλον δεν είχε, πλέον, μέλλον στα περίπτερα.
Πόσοι ήταν οι Ιταλοί και πόσοι οι Έλληνες;
Ένα από τα πιο γνωστά σλόγκαν» μιλώντας για τον πόλεμο του ’40 είναι ότι 7 εκατομμύρια λόγχες τα έβαλαν με 7 εκατομμύρια Έλληνες (τόσοι ήταν οι κάτοικοι της χώρας τότε).
Στην Αλβανία δεν ήταν το σύνολο του Ιταλικού στρατού. Ούτε θα αφαιρέσει τίποτα από τον ηρωισμό των Ελλήνων η αλήθεια ότι ήταν περισσότεροι από τους Ιταλούς στη μεγαλύτερη διάρκεια του πολέμου! Αυτό τουλάχιστον δείχνουν οι αριθμοί.
*Όταν άρχισαν οι εχθροπραξίες στην περιοχή υπήρχαν 88.000 έως 140.000 Ιταλοί στρατιώτες και Αλβανοί εθελοντές. Απέναντί τους είχαν μόλις 35.000 Έλληνες.
*Στις 13 Νοεμβρίου με την ολοκλήρωση της επιστράτευσης και την αποστολή μονάδων στο μέτωπο ο ελληνικός στρατός έφθασε τους 232.000 άνδρες.
*Οι ήττες των Ιταλών, οι αντικαταστάσεις των αρχιστρατήγων έφεραν και νέες δυνάμεις. Τις παραμονές της Γερμανικής επίθεσης ήδη υπήρχε ο πολυπληθέστερος στρατός που παρουσίασε η χώρα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τον Απρίλιο του 1941 οι Ιταλοί με τους Αλβανούς έφθαναν τους 513.500 (20.800 αξιωματικοί, 481.000 οπλίτες και 11.700 Αλβανοί εθελοντές). Οι Έλληνες ήταν 260.000.
Τα προβλήματα της εκστρατείας πολλά.
*Το καθεστώς Μουσολίνι είχε βοηθήσει αποτελεσματικά τον Φράνκο στον Ισπανικό Εμφύλιο. Μόνο που το πλούσιο πολεμικό υλικό που του είχε διαθέσει δεν είχε αντικατασταθεί.
*Η Ιταλική πολεμική βιομηχανία έμοιαζε με την σύγχρονη ελληνική. Έβγαζε προϊόντα κακής ποιότητας. Οι λοβιτούρες ήταν στην ημερήσια διάταξη. Για παράδειγμα τα περισσότερα κρυοπαγήματα ιταλών στρατιωτών έγιναν από κακής ποιότητας αρβύλες που είχε προμηθευτεί ο στρατός.
*Η Γενική Επιστράτευση που είχε διατάξει ο Μουσολίνι είχε ακυρωθεί εκ των πραγμάτων. Υποχρεώθηκε να προχωρήσει στην αποστράτευση μεγάλου μέρους εφέδρων γιατί είχε νεκρώσει η γεωργική παραγωγή και θα υπήρχε πρόβλημα στη διατροφή όλης της χώρας.
*Η αποστολή του εκστρατευτικού σώματος έγινε βιαστικά για να προλάβουν τις ημερομηνίες που είχε ορίσει ο ίδιος ο Μουσολίνι. Η επίθεση επρόκειτο να ξεκινήσει στις 26 Οκτωβρίου, αλλά αναβλήθηκε για τις 28.
*Τα δύο λιμάνια της Αλβανίας, του Δυρραχίου και του Αυλώνα αποδείχτηκαν ανεπαρκή για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες του Ιταλικού στρατού. Οσο αυξανόταν η δύναμη, τόσο μεγαλύτερες ήταν οι ελλείψεις.
*Η αεροπορική υπεροπλία (463 αεροπλάνα έναντι 79 ελληνικών) αχρηστεύτηκε από τις πρώτες μέρες. Οι πιλότοι υποχρεώθηκαν να κάνουν ρίψεις εφοδίων σε μονάδες αποκομμένες ή απομακρυσμένες από το κυρίως σώμα. Το ανύπαρκτο οδικό δίκτυο και η συνεχής υποχώρηση του στρατού με απώλειες σε υλικό και τρόφιμα από τις εγκαταλειμμένες αποθήκες, δημιουργούσε νέες επιτακτικές ανάγκες.
*Υπολόγιζαν με την επίθεση να ξεσηκωθούν οι Τσάμηδες στη Θεσπρωτία και οι Βλάχοι στην Ήπειρο και να πανικοβληθεί ο ντόπιος πληθυσμός στην Ήπειρο. Οι πορείες των γυναικών στα βουνά για να διατηρηθεί η τροφοδοσία της πρώτης γραμμής έδειξε το ακριβώς αντίθετο. Πολλές από τις γυναίκες που έκαναν πορείες μέσα στα χιονισμένα και κακοτράχαλα βουνά της Ηπείρου ήταν βλάχικης καταγωγής!
*Το εκστρατευτικό σώμα αριθμούσε τη μέρα της έναρξης του πολέμου 140.000 άνδρες. Οι μάχιμοι όμως δεν ξεπερνούσαν τις 88.000 έως 110.000. Οι υπόλοιποι ήταν αστυνομικοί και υπάλληλοι. Ένα μέρος των μαχίμων έπρεπε να απλωθεί και στα σύνορα με τη Γιουγκοσλαβία που τηρούσε μεν ουδέτερη στάση, αλλά κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει τι θα έκανε στη συνέχεια.
Ας δούμε όμως σε αριθμούς τις δυνάμεις των δύο αντιπάλων.
Μέτωπο Ηπείρου:
Ιταλοί: 22 τάγματα, 61 πυροβολαρχίες, 2,5 συντάγματα Ιππικού
Έλληνες: 15 τάγματα, 16,5 πυροβολαρχίες
Μέτωπο Πίνδου
Ιταλοί: 5 τάγματα, 6 πυροβολαρχίες
Έλληνες: 2 τάγματα, 1,5 πυροβολαρχία
Μέτωπο Δ.Μακεδονίας
Ιταλοί: 17 τάγματα, 24 πυροβολαρχίες
Έλληνες: 22 τάγματα, 22,5 πυροβολαρχίες.
Το ιταλικό σχέδιο επίθεσης προέβλεπε ξαφνική επίθεση για να μην μπορέσουν να φθάσουν στη πρώτη γραμμή τα επιστρατευμένα τμήματα του ελληνικού στρατού. Θα υπήρχαν δύο βαθιές διεισδύσεις:
1.Από την οροσειρά της Πίνδου με στόχο το Μέτσοβο
2.Από την Θεσπρωτία με στόχο το λιμάνι της Πρέβεζας όπου θα το χρησιμοποιούσαν οι Ιταλοί για ανεφοδιασμό σε άνδρες και υλικό για τον στρατό τους.
Παράλληλα οι «Κένταυροι» θα βάδιζαν για την κατάληψη των Ιωαννίνων.
Αντί όλων αυτών οι εισβολείς καθηλώθηκαν σε δύσβατα μονοπάτια και η προέλασή τους ήταν αργή παρά το γεγονός ότι οι ελληνικές δυνάμεις συμπτύχθηκαν πίσω από τον ποταμό Καλαμά.
*Στη Πίνδο η Μεραρχία αλπινιστών «Τζούλια» παγιδεύτηκε σε γλιστερά από τη βροχή μονοπάτια. Προωθήθηκαν μόνο τα πεζοπόρα τμήματά της χωρίς το βαρύ οπλισμό. Ο στόχος, η κατάληψη του Μετσόβου, ήταν ανέφικτος. Την 1η Νοεμβρίου δέχτηκε ελληνική επίθεση κι υποχρεώθηκε να υποχωρήσει προς Κόνιτσα.
* Στη Θεσπρωτία η «ραγδαία» προέλαση καθηλώθηκε εννιά ολόκληρες μέρες μπροστά στον ποταμό Καλαμά που από τη βροχή είχε πλημυρίσει. Όταν το Ιταλικό μηχανικό έστησε κάποιες γέφυρες στη περιοχή της Παραμυθιάς και στο Φανάρι διαπιστώθηκε ότι οι ντόπιοι Τσάμηδες στους οποίους τόσες ελπίδες είχαν στηρίξει ούτε είχαν διάθεση, ούτε δυνατότητα να βοηθήσουν τους Ιταλούς.
*Στο κέντρο του Μετώπου τα ιταλικά άρματα μάχης τύπου «L» δεν κατάφεραν να νικήσουν τη λάσπη του Παρακάλαμου και της Βελλάς. Στη συνέχεια αποδείχτηκαν ευάλωτα στα πυρά του πυροβολικού. Ήταν ελαφρά οχήματα 2,5 και 3 τόνων . Είναι χαρακτηριστικό ότι τα ανίκητα γερμανικά τανκς της εποχής ζύγιζαν 15-25 τόνους!
Από την άλλη πλευρά το σχέδιο άμυνας της Ελλάδας προέβλεπε «ελαστική τακτική» με ελιγμούς. Η υποχώρηση των ελληνικών δυνάμεων έφερνε πιο κοντά τις εφεδρείες και τις γραμμές ανεφοδιασμού. Και το βασικότερο κερδιζόταν χρόνος για να ολοκληρωθεί η επιστράτευση.
Το καθεστώς Μεταξά δεν είχε καλέσει κάποιες κλάσεις στα όπλα για να μην φανεί ότι ετοιμάζεται για πόλεμο. Η επιστράτευση λοιπόν στις 28 Οκτωβρίου ήταν πραγματικά Γενική και χρειαζόταν χρόνος για να προωθηθούν οι μονάδες στο μέτωπο.
Πως έγινε η προώθηση; Κυρίως με τρένα μέχρι τη Φλώρινα ή άλλους σταθμούς κι έπειτα με τα πόδια. Ακόμα και από το Αγρίνιο υπήρχαν τμήματα του στρατού που πήγαν με τα πόδια μέχρι το μέτωπο!
ευχαριστούμε το pasatempo
