Oι ενέργειες της Ελλάδας στο πλαίσιο της μάχης που δίνεται επί αμερικανικού εδάφους ώστε να ανακοπεί η αναγνώριση του «Turkaegean» ως εμπορικού σήματος με χρήση στις ΗΠΑ, θα αναλυθούν στο παρόν άρθρο.
Η μετασεισμική ηρεμία στα ελληνοτουρκικά έχει οδηγήσει σε καθεστώς απόλυτης νηνεμίας, με το σύνολο των διαφορών να έχει παραπεμφθεί σε συζητήσεις που εκτιμάται ότι μπορεί να πραγματοποιηθούν μετά τις εκλογές, κατά πάσα πιθανότητα μετά το καλοκαίρι. Ωστόσο οι διαφορές παραμένουν και μάλλον ζούμε την ηρεμία πριν από μία νέα (ελπίζουμε φυσικά να κάνουμε λάθος) κακοκαιρία.
Τους επόμενους μήνες οι δύο πλευρές του Αιγαίου θα συνεχίσουν να ανταγωνίζονται για την τουριστική σεζόν, τα έσοδα της οποίας, ειδικά στη συγκεκριμένη φάση, είναι πολύτιμα. Τους τελευταίους μήνες η Αγκυρα έχει προσπαθήσει να διαφημίσει τις τουρκικές ακτές στο Αιγαίο ως «τουρκικό Αιγαίο» με το γνωστό εμπορικό σήμα «Turkaegean», το οποίο χρησιμοποιείται κατά κόρον, καθώς έχει κατατεθεί αίτημα κατοχύρωσής του στις ΗΠΑ, ενώ ήδη έχει κατακυρωθεί στην Ε.Ε. Στην Αθήνα υπάρχει πλέον βάσιμη ελπίδα ότι η διαδικασία κατοχύρωσης του εμπορικού σήματος «Turkaegean» στις ΗΠΑ μπορεί να καθυστερήσει ακόμη και μέχρι το 2025, καθώς εκτιμάται ότι οι ενέργειες που έχει αναλάβει η ελληνική διπλωματία ίσως αποφέρουν κάποια αποτελέσματα. Αυτό, βέβαια, μένει να φανεί.
Άλλωστε μπορεί ο κόσμος στην Ελλάδα να μη διαβάζει ξένο τύπο ωστόσο οι Τούρκοι δεν μένουν στάσιμοι.
Την είδηση για το την ολοσέλιδη και καλοπληρωμένη διαφήμιση των Τούρκων στη Le Monde, έκανε γνωστή ο ερευνητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Όσλο και αρθρογράφος στα Ελληνοτουρκικά Παναγιώτης Παύλος, ο οποίος άφησε αιχμές για την ανικανότητα της κυβέρνησης:
«Δεν είναι σημαντικό. Απλώς μια ολοσέλιδη καλοπληρωμένη καταχώρηση για #TurkAegean στο αυριανό φύλλο (19/4/23) της @lemonde. Μη διαταράξουμε τη φιλία μας. Συνεχίστε ό,τι κάνατε. Εξάλλου έχουμε καλύψει τα νώτα μας με… #Rafale!» έγραψε σε ανάρτησή του.
Σε τι στάδιο βρίσκεται, όμως, αυτή τη στιγμή η συγκεκριμένη υπόθεση; Η διπλωματική αποστολή της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον έχει αποδυθεί σε έναν σκληρό και μαραθώνιο αγώνα, με την πολύπειρη πρέσβειρα Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου να αποτελεί το πιο βασικό γρανάζι σε μια προσπάθεια να ανακοπεί η αναγνώριση του «Turkaegean» ως εμπορικού σήματος με χρήση στις ΗΠΑ.
Στην αλληλογραφία της ελληνικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον από τον Ιανουάριο μέχρι και πριν από λίγες ημέρες στα τέλη Μαρτίου με το αρμόδιο υπουργείο Ανάπτυξης και, βέβαια, το υπουργείο Εξωτερικών, που φέρνει σήμερα στη δημοσιότητα η «Κ», προκύπτουν ορισμένες λεπτομέρειες μιας υπόθεσης που ενδεχομένως θα κριθεί στα τέλη Ιουλίου.
Για την εκπροσώπησή της η ελληνική πλευρά έχει προσλάβει τη Steptoe, που αποτελεί οίκο διεθνούς φήμης και μακράς εμπειρίας σε υποθέσεις εμπορικής διαιτησίας ή διεκδίκησης δικαιωμάτων έναντι κρατικών αρχών. Αν και η συνολική αμοιβή της «Steptoe» είναι άγνωστη, μια τάξη μεγέθους μπορεί να γίνει αντιληπτή από το γεγονός ότι η ελληνική πλευρά, όπως αυτή εκπροσωπείται και από τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (ΟΒΙ), έχει παραγγείλει μια μελέτη στη Steptoe με κόστος που υπολογίζεται στα 70.000 δολάρια, με σκοπό να στοιχειοθετηθεί ότι οι Τούρκοι με τον όρο «Turkaegean» παραπλανούν τους αμερικανικούς φορείς, με αλλότριο στόχο την επιρροή επί της αμερικανικής κοινής γνώμης εις βάρος της Ελλάδας. Σε αυτό το πλαίσιο ζητείται να προσληφθεί αρμόδιος γλωσσολόγος.
Βέβαια έχει επίσης προταθεί να διερευνηθεί το ενδεχόμενο η ελληνική πλευρά να ζητήσει τη γνωμοδότηση δύο πανεπιστημιακών διεθνούς κύρους και δη των Βρετανών ιστορικών Ντέιβιντ Αμπουλάφια (Πανεπιστήμιο Κέμπριτζ) και Μαρκ Μαζάουερ (Πανεπιστήμιο Κολούμπια), οι οποίοι –προφανώς– θα βολιδοσκοπηθούν προκειμένου να συνεισφέρουν με τις γνώσεις τους. Ιδιαίτερα «Η μεγάλη θάλασσα» του Ντέιβιντ Αμπουλάφια, γνωστή και στο ευρύ κοινό, αποτελεί ένα επιστημονικό έργο στη διαχρονία της Μεσογείου, με αρκετές ενδιαφέρουσες πτυχές για το ελληνικό κοινό, όπως η εκτίμηση ότι ο πόλεμος που οδήγησε στη Μικρασιατική Καταστροφή ήταν κατά βάση μια αδελφοκτόνος σύγκρουση. Το έργο του Μαρκ Μαζάουερ είναι, βέβαια, ευρύτερα γνωστό στην Ελλάδα.
Η ελληνική πλευρά έχει προσλάβει τη Steptoe, οίκο διεθνούς φήμης σε υποθέσεις εμπορικής διαιτησίας ή διεκδίκησης δικαιωμάτων.
Στον φάκελο που καταρτίζει για λογαριασμό της Αθήνας η αμερικανική εταιρεία περιλαμβάνονται αποσπάσματα διαφόρων πρόσφατων δηλώσεων του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με στόχο να ενισχυθεί η ελληνική επιχειρηματολογία ότι η προσπάθεια κατοχύρωσης του σήματος «Turkaegean» συνιστά ενέργεια γεωπολιτικής σκοπιμότητας από την τουρκική πλευρά.
Περί τα μέσα Φεβρουαρίου το αρμόδιο όργανο του Γραφείου Εμπορικών Σημάτων των ΗΠΑ (Trademark Trial and Appeal Board of the United States Patent and Trademark Office – USPTO) ζήτησε από την ελληνική πλευρά περισσότερες διευκρινίσεις σε σχέση με την αίτηση ανακοπής που είχε καταθέσει για λογαριασμό της η Steptoe. Από την εταιρεία –σύμφωνα με όσα διαμηνύει η κ. Παπαδοπούλου την Αθήνα– έχει εκτιμηθεί ως θετική η αντίδραση του USPTO να ζητήσει διευκρινίσεις, καθώς «υποδηλώνει ότι κρίθηκαν μάλλον βάσιμα τα αρχικά επιχειρήματα περί παραπλάνησης του καταναλωτή και κακής πίστης από την πλευρά της Τουρκίας».
Στις συζητήσεις που έχουν προηγηθεί, η τουρκική πλευρά έχει απορρίψει το συγκεκριμένο επιχείρημα της Ελλάδας με έναν πλάγιο τρόπο. Και τούτο καθώς, όπως φαίνεται και στο χωρίο που αναδεικνύει σήμερα η «Κ», διατυπώνεται η εκτίμηση ότι «η ανακοπή πολιτικοποιεί μια απλή διαδικασία κατοχύρωσης σήματος, προσπαθώντας να εισαγάγει ενώπιον ενός τελείως αναρμόδιου μηχανισμού εδαφικές διαφορές μεταξύ δύο εθνών». Και, όπως συνεχίζει η κ. Παπαδοπούλου στο ενημερωτικό τηλεγράφημά της –με συναπτόμενες συνολικά 29 σελίδες ολόκληρου του φακέλου–, οι Τούρκοι ισχυρίζονται ότι «ο όρος “Turkaegean” δεν είναι παραπλανητικός και έχει ήδη κατοχυρωθεί ως σήμα στην Ε.Ε. και μάλιστα χωρίς να διατυπωθούν ενστάσεις από την πλευρά της Ελλάδας».
Ενέργειες και στην Ε.Ε.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ελληνική πλευρά το προηγούμενο χρονικό διάστημα προχώρησε σε αίτημα ανακοπής και στο αρμόδιο όργανο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (European Union Intellectual Property Office-EUIPO). Μάλιστα από την Αθήνα έχει γίνει προσπάθεια να έλθουν σε επαφή οι δικηγόροι που χειρίζονται το θέμα στην Αμερική με εκείνους που εκπροσωπούν την ελληνική πλευρά στην υπόθεση, προκειμένου η επιχειρηματολογία να είναι η ίδια και στις δύο όχθες του Ατλαντικού. Τι θα συμβεί; Ακόμη είναι νωρίς να απαντηθεί. Ωστόσο, όπως φαίνεται και από τον τρόπο που διαχειρίζονται το θέμα οι τουρκικές αρχές, το «Turkaegean» βρίσκεται ήδη στην κορυφή της καμπάνιας για την τουριστική σεζόν για τα δαντελωτά ακρογιάλια της άλλης πλευράς του Αιγαίου…
Turkaegean | Πώς οδηγηθήκαμε στην έγκρισή του από την ΕΕ
Θυμίζουμε πως η χρήση του όρου Turkeagean από την Τουρκία «πλήγωσε» την ελληνική πλευρά, καθώς η Άγκυρα κατάφερε να κατοχυρώσει τον όρο στην Ε.Ε. με τη μορφή εμπορικού σήματος για την τουριστική της καμπάνια και μάλιστα πριν από πολλούς μήνες, χωρίς η Αθήνα να αντιδράσει, όπως προδίδει ο χρονικός ορίζοντας της απόφασης.
Το EUIPO, το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ, το οποίο διαχειρίζεται τα δικαιώματα εμπορικών σημάτων, ανέφερε τα εξής:
«Η αίτηση της Τουρκίας ελήφθη τον Ιούλιο του 2021, δημοσιεύτηκε για ενστάσεις τον Σεπτέμβριο του 2021 (καμία δεν ελήφθη) και καταχωρήθηκε τον Δεκέμβριο του 2021».
Φαίνεται, λοιπόν, πως η ελληνική πλευρά «πιάστηκε στον ύπνο», αφού την περίοδο εκείνη δεν κατέθεσε ένσταση για να ανατρέψει την κατοχύρωση ενός όρου («Τουρκο-αιγαίο» στα ελληνικά) που, μπορεί μεν να στοχεύει στην προσέλκυση τουριστών από την Τουρκία, αποτελεί, όμως ακραία αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο, γεγονός που όπως ήταν επόμενο αξιοποιήθηκε από την αντιπολίτευση.
Θυμίζουμε επίσης πως ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης είχε αναφερθεί σε «αστοχία» διατάσσοντας ΕΔΕ και ζητώντας συγγνώμη.
«Ουδέποτε ενημερώθηκα και δεν αντέδρασα ή μπορούσα να το αποτρέψω και δεν το έκανα», έλεγε την 1η Ιουλίου ο υπουργός υποστηρίζοντας πως: «Οι Τούρκοι έκαναν αίτηση απευθείας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό και όχι σε μας, εκεί μία εξεταστής από κάποια βόρεια χώρα, είδε το θέμα καθαρά γραφειοκρατικά, δηλαδή διαπίστωσε ότι ουδείς άλλος είχε κατοχυρώσει αυτό το σήμα και το έδωσε στον πρώτο αιτούντα, δηλαδή σε αυτή την περίπτωση στην Τουρκία. Με την ίδια διαδικασία καθημερινά κατοχυρώνονται αυτομάτως χιλιάδες εμπορικά σήματα. Δεν υπήρξε καμία έγκριση από ανώτερο πολιτικό επίπεδο, ούτε η Κομισιόν ή η ΕΕ δεν έχουν ευθύνη… Όλο αυτό έγινε σε χαμηλό γραφειοκρατικό επίπεδο εξ ου και δεν υπήρξε πολιτική αντίδραση».
Το EUIPO -το οποίο εδρεύει στην Ισπανία και όχι σε κάποια βόρεια χώρα- απάντησε τα εξής στο CNN Greece: «Οι εξουσίες του EUIPO είναι περιορισμένες και, κατά συνέπεια, το EUIPO δεν έχει τη διακριτική ευχέρεια να αποκλίνει από το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο. Επιπλέον, το EUIPO καθορίζει την πρακτική του σε θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας στις κατευθυντήριες οδηγίες του, οι οποίες ενημερώνονται σε συνεννόηση με ενώσεις χρηστών, εθνικά γραφεία πνευματικής ιδιοκτησίας και ακαδημαϊκούς.
Μολονότι ένα καταχωρισμένο σήμα δεν μπορεί να ακυρωθεί αυτεπάγγελτα από το EUIPO, οποιοσδήποτε ασκεί αίτηση ακυρότητας και αποδεικνύει ότι το σήμα παραβιάζει τις διατάξεις περί δημόσιας τάξης ή ηθικής του κανονισμού μπορεί να το πράξει. Στην ιστοσελίδα μας, μπορείτε να βρείτε όλες τις πληροφορίες σχετικά με τις διαδικασίες ακύρωσης διαθέσιμες για διαβούλευση».
Αξίζει να αναφέρουμε πως στη δημόσια βάση δεδομένων του, το eSearch Plus, η οποία ανανεώνεται καθημερινά και εφόσον υποβληθεί κάποια αίτηση ακύρωσης μπορεί κανείς να δει πότε έγινε αυτό και από ποιον.