H Αμυντική Συμφωνία Ελλάδας – Γαλλίας περιλαμβάνει την αμοιβαία ένοπλη συνδρομή (άρθρο 2):Σε περίπτωση που η μια χώρα υποστεί επίθεση στην επικράτειά της, η άλλη θα τη συνδράμει με όλα τα μέσα.
Αυτό έκανε τη διαφορά στο κείμενο, εντούτοις η αξία της Συμφωνίας θα κριθεί στην πράξη από τη στάση της Αθήνας, αν θα προασπιστεί επιτέλους εθνικές κόκκινες γραμμές. Πλέον η ουσία εξαρτάται από τη συμπεριφορά των μερών. Σε απλά ελληνικά ό,τι κι αν έχεις υπογράψει, αν δεν θες να πολεμήσεις… δεν θα πολεμήσεις.
Για αρκετούς μήνες η Συμφωνία βρισκόταν σε προχωρημένο στάδιο, αλλά πολιτικές αμφιταλαντεύσεις του Έλληνα πρωθυπουργού -κάποιες δικαιολογημένες- δεν επέτρεπαν την ολοκλήρωσή της.
Καθώς όμως η Τουρκία αύξανε συνεχώς την ένταση και τις παραβιάσεις στο Αιγαίο και καθώς το ΝΑΤΟ «αδυνατούσε» να προστατεύσει ένα μέλος του από άλλο, μια ευτυχής συγκυρία εξελίξεων των τελευταίων μηνών ώθησαν την ολοκλήρωση της Συμφωνίας ευνοϊκά για την Ελλάδα, η οποία δεν είχε άλλη επιλογή.
Όπως έχουμε αναφέρει κι αλλού οι εξελίξεις με την AUKUS άλλαξαν τα δεδομένα και εν τέλει η Ελλάδα προχώρησε στη συμφωνία με τη Γαλλία. Κάνουμε αυτή τη διευκρίνηση καθώς ο παράγων τύχη (ή ο απρόβλεπτος παράγοντας αν προτιμάτε) είναι κομβικός στη ζωή.
Τα κρίσιμα στοιχεία της όλης κατάστασης είναι δύο:
- α) Η συνεχιζόμενη αναδίπλωση των ΗΠΑ από τον μείζονα ευρω-μεσανατολικό χώρο και η αντισινική στροφή τους στον Ειρηνικό.
- β) η πάγια φιλοδοξία μεσαίων δυνάμεων όπως η Γαλλία και η Τουρκία να αναπληρώσουν, ώς έναν βαθμό, το κενό που οι ΗΠΑ αφήνουν. Και αν η θέση της Ελλάδας στο σχήμα αυτό είναι προφανής, διόλου προφανής δεν είναι η στάση των λοιπών Ευρωπαίων εταίρων μας, ιδίως των Γερμανών.
Η Γαλλία δεν είναι η υπερδύναμη της υφηλίου, αλλά σε ευρωπαϊκό – μεσογειακό επίπεδο είναι ο καλύτερος ισχυρός σύμμαχος. Φυσικά, επικρατέστερος παράγοντας διαμόρφωσης των διακρατικών σχέσεων είναι τα συμφέροντα. Για αυτό, μακάρι τα συμφέροντα που «έδεσαν» τη Συμφωνία να είναι ισχυρά, καθιστώντας την Συμφωνία ισχυρή και αξιόπιστη. Ναι μπορεί να μην είναι η παγκόσμια υπερδύναμη αλλά είναι G-7 και είναι πυρηνική δύναμη.
Πάντως, ευτυχείς συγκυρίες ευνόησαν τη διστακτική Αθήνα. Η αμερικανική αποχώρηση από το Αφγανιστάν αφήνοντας στην τύχη τους τούς Ευρωπαίους και ο επαναπροσανατολισμός των προτεραιοτήτων της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής παρακάμπτοντας τη Γαλλία, υπήρξε ευτυχής συγκυρία που «υποχρέωσε» τις ΗΠΑ να συναινέσουν στη Συμφωνία μετά και τη σφοδρή αντίδραση του Μακρόν.
Επιπλέον, μετά την ακύρωση πώλησης των Γαλλικών υποβρυχίων στην Αυστραλία, ο Μακρόν αναζητούσε επίμονα επιτυχία, δεδομένου ότι τον Ιανουάριο του 2022 η Γαλλία αναλαμβάνει την εξάμηνη Προεδρία του Συμβουλίου στην ΕΕ, κατά την οποία θα έχουμε Διάσκεψη για την Ευρωπαϊκή Αμυντική Ένωση και τον Απρίλιο τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία.
Η Συμφωνία καταγράφει μεν ότι το ΝΑΤΟ «παραμένει το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας», αλλά ταυτόχρονα αποτελεί ανεπίσημα θεμέλιο για Ευρωπαϊκή αμυντική δομή με δική της αυτόνομη δυναμική και προτεραιότητες, κυρίως στην αντιμετώπιση της νεο-οθωμανικής επεκτατικότητας.
Ούτε αυτό περιλαμβάνεται στο κείμενο της Συμφωνίας, αποτελεί όμως ουσιαστικό στοιχείο που επαναλαμβάνει για χρόνια ο Γάλλος Πρόεδρος, ενώ δικοί μας αξιωματούχοι στην ΕΕ εγκωμίαζαν το ισλαμοφασιστικό καθεστώς, εξυπηρετώντας την ατομική τους ανέλιξη.
Πάντως, την ώρα που διεθνή ΜΜΕ (Reuters, New York Times, Al Jazeera κ.ά.) αναφέρονται σε συμφωνία ορόσημο και σταθμό, διάφοροι μίζεροι και γραφικοί σε Κύπρο-Ελλάδα πασχίζουν να αποδομήσουν τη Συμφωνία πριν καν τεθεί σε ισχύ, πριν καν δούμε το τελικό κείμενο.
Παράλληλα, ο Ταγίπ Ερντογάν αναζητεί αντισταθμιστικό άνοιγμα προς τη Ρωσία, που όμως τον οδηγεί σε αδιέξοδο «γώνιασμα» αυξάνοντας τη δυσμένεια των ΗΠΑ.
