Το Γενικό Νοσοκομείο Δυτικής Αττικής «Η Αγία Βαρβάρα» λειτούργησε για πρώτη φορά ως Νοσηλευτικό Ίδρυμα το 1903, με την ονομασία «Κάνθαρος».
Το 1906 μετονομάστηκε σε Νοσοκομείο «Ευλογιόντων», λόγω των πολλών ασθενών με ευλογιά, που νοσηλεύτηκαν εκεί.
Λεπροκομείο
Αθήνα
Κατά την πενταετία 1930-1935 ξεκίνησε η μεταφορά και εγκατάσταση τον ασθενών στο Νοσοκομείο Λοιμωδών Νόσων στην περιοχή του Δήμου Αγίας Βαρβάρας σε ειδικά διαμορφωμένους και σχετικά απομακρυσμένους χώρους του Νοσοκομείου, ασθενών με τη νόσο Χάνσεν από το νησί Σπιναλόγκα της Κρήτης, προκειμένου να τους παρέχεται ιατρική περίθαλψη.
Από το 1930, άρχισαν να μεταφέρονται οι πρώτοι λεπροί ασθενείς από τη Σπιναλόγκα της Κρήτης, σε ειδικά διαμορφωμένους και σχετικά απομακρυσμένους χώρους του ιδρύματος. Όταν η Σπιναλόγκα “έκλεισε” οριστικά, δημιουργήθηκε, πέριξ του νοσοκομείου, το Αναρρωτήριο και μερικές κατοικίες για τους ασθενείς.
Tο μοναδικό κέντρο υποδοχής χανσενικών ασθενών στην Ελλάδα. Η εικόνα του πείθει ότι το στίγμα και η εγκατάλειψη κυνηγούν ακόμα τους νοσηλευόμενους
Σήμερα αποτελεί το μοναδικό κέντρο υποδοχής χανσενικών ασθενών στην Ελλάδα. Η εικόνα του πείθει ότι το στίγμα και η εγκατάλειψη κυνηγούν ακόμα τους νοσηλευόμενους.
Μπαίνοντας κανείς στο νοσοκομείο, θα χρειαστεί να περπατήσει αρκετά ώσπου να φτάσει στην πτέρυγα που βρίσκονται οι λιγοστοί μάρτυρες της ασθένειας.
Μέσα σε ένα τοπίο που θυμίζει περισσότερο συγκρότημα κατοικιών σοβιετικού τύπου παρά ένα συνηθισμένο νοσοκομείο, οι κρεμασμένες ταμπέλες στα κτίρια επιβεβαιώνουν ότι εδώ κάτι διαφορετικό υπάρχει. «Σύνδεσμος Χανσενικών» γράφει μία από αυτές.
Η πτέρυγα όπου ζουν σήμερα 34 χανσενικοί κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1970 ενώ σε αυτό το σημείο είχαν μεταφερθεί όλοι οι ασθενείς από τη Σπιναλόγκα. Η μεταφορά τους ήταν βίαιη και τα πρώτα χρόνια το νοσοκομείο είχε κανόνες στρατοπέδου συγκέντρωσης παρά υγειονομικού ιδρύματος.
Ανάμεσα σε μικρά σπιτάκια διασπαρμένα μέσα στο δάσος, στα οποία σε πολλές περιπτώσεις κλείδωναν τους ασθενείς, είχε στηθεί το νέο σκηνικό της απομόνωσής τους.
Χωρίς τη θέα του Κρητικού πελάγους αλλά κάτω από τη σκέπη του γκρίζου αστικού τοπίου, οι ασθενείς, ακόμα και εκείνοι που είχαν θεραπευτεί οριστικά, έπρεπε να αποφασίσουν να ζήσουν εκεί. Οι οικογένειές τους αρνήθηκαν να τους δεχτούν στα σπίτια τους.
Το κοινωνικό στίγμα
Δίπλα από το παλιό κτίριο των 4.000 τετραγωνικών μέτρων που τους έχει παραχωρηθεί βρίσκεται ένα άλλο, εγκαταλελειμμένο και άδειο, με σπασμένα παράθυρα. Το κτίριο αυτό φιλοξενούσε τις γυναίκες ασθενείς πριν από πολλές δεκαετίες ενώ σήμερα έχει εκκενωθεί και έχει μετατραπεί σε εστία μικροβίων, όχι μόνο για την πτέρυγα των χανσενικών αλλά για ολόκληρη την περιοχή.
Οι 34 διαμένοντες προσπαθούν να ζουν ως κανονικοί άνθρωποι, μόνο που είναι εμφανές ότι ελάχιστοι από αυτούς τα καταφέρνουν, αφού για δεκαετίες παραμένουν κλεισμένοι στα “κουτάκια” που έχουν για δωμάτια.
Όσοι βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση πηγαίνουν στη λαϊκή αγορά, ψωνίζουν και επισκέπτονται ο ένας τον άλλον ή κουβεντιάζουν από τα μπαλκόνια με τους ενοίκους των διπλανών δωματίων. Μαγειρεύουν μες στο σπίτι και όσοι τους επισκέπτονται εκπλήσσονται βλέποντάς τους να ακουμπάνε τη φωτιά ή να πλένονται στο καυτό νερό, χωρίς να νιώθουν τον φυσικό πόνο.
Λεπροκομείο
Σάμος
Το λεπροκομείο θεμελιώθηκε το 1887 στη θέση «Παναγίτσα» Καρλοβάσου και περατώθηκε το 1890. Τις δαπάνες ανέλαβε κατά κύριο λόγο το Μοναστηριακό Ταμείο Σάμου. Το λεπροκομείο λειτούργησε, χωρίς διακοπές, έως το 1966, οπότε καταργήθηκε και οι εναπομείναντες λεπροί μεταφέρθηκαν στο Νοσοκομείο Λοιμωδών της Αθήνας “Αγία Βαρβάρα”.
Λεπροκομείο
Χίος
Το λεπροκομείο της Χίου υπήρξε το αρχαιότερο στην Ελλάδα και από τα αρχαιότερα στην Ευρώπη. Ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1378 από τους Γενουάτες που είχαν κατακτήσει τη Χίο από το 1346 και έκλεισε επισήμως το 1957 (μαρτυρίες αναφέρουν ότι το ίδρυμα παροπλίστηκε πλήρως δύο χρόνια αργότερα) όταν οι τελευταίοι 8 τρόφιμοι μεταφέρθηκαν στο ίδρυμα της Αγίας Βαρβάρας στην Αττική.
Λεπροκομείο
Σπιναλόγκα
«Spina longa -μακρύ αγκάθι»
Το λεπροκομείο στη Σπιναλόγκα ξεκίνησε να λειτουργεί με Κανονιστικό Διάταγμα της Κρητικής Πολιτείας στις 11 Νοεμβρίου 1903. Ωστόσο, η εγκατάσταση των λεπρών ξεκίνησε στις 13 Οκτωβρίου του 1904. Τα υγιή παιδιά ηλικίας 6 μηνών και πάνω μεταφέρονταν σε ορφανοτροφείο στην Αθήνα πάντα κάτω από ιατρική παρακολούθηση για να διαπιστωθούν τυχόν συμπτώματα της ασθένειας. Σήμερα η Σπιναλόγκα είναι ένας χώρος ιστορικής μνήμης.
πληροφορίες από Mηχανή του Χρόνου και Μνήμες από τα Χρόνια του Χάνσεν
Σήμερα ναι το 2022 που εξεταζονται οι χανσενικοι ιατρικά που θέλουν υποστηριξη