Τρία χρόνια έχουν περάσει από την ημέρα που η Συμφωνία των Πρεσπών έγινε νόμος του ελληνικού κράτους. Από τότε μέχρι σήμερα ελάχιστα έχουν γίνει και κυρίως τίποτα δεν δείχνει την τήρηση των επιμέρους άρθρων από τη γείτονα χώρα.
Ήταν 17 Ιουνίου του 2018 όταν το μικρό χωριό Ψαράδες που βρίσκεται στην όχθη της λίμνης Μεγάλη Πρέσπα μπήκε στον «χάρτη» των ελληνικών, αλλά και των διεθνών μέσων ενημέρωσης.
Εκείνη την ημέρα, οι τότε υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, Κοτζιάς και Ντιμιτρόφ, υπό το βλέμμα του πρωθυπουργού της Ελλάδας Αλέξη Τσίπρα, του Σκοπιανού ομολόγου του Ζόραν Ζάεφ, Ευρωπαίων αξιωματούχων, του ειδικού απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών Μάθιου Νίμιτς και πλήθος κυβερνητικών αξιωματούχων υπέγραψαν τη Συμφωνία των Πρεσπών η οποία «βάπτισε» τη γείτονα χώρα «Βόρεια Μακεδονία» αντικαθιστώντας την Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995 με την οποία η χώρα αποκαλούνταν στις διμερείς σχέσεις, «Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατίας της Μακεδονίας» (πΓΔΜ).
Την ώρα της υπογραφής της Συμφωνίας, οι καμπάνες της Εκκλησίας στους Ψαράδες, αλλά και σε διπλανά χωριά, χτυπούσαν πένθιμα, ενώ αρκετά χιλιόμετρα μακριά, σε μια περιοχή της Φλώρινας, δεκάδες άτομα από τη Θεσσαλονίκη κι άλλους νομούς της Μακεδονίας που είχαν επιχειρήσει να φτάσουν στο σημείο για να διαμαρτυρηθούν, είχαν αποκλειστεί από ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις
Λίγους μήνες μετά η ελληνική κυβέρνηση έφερε τη Συμφωνία προς κύρωση στη Βουλή.Το ημερολόγιο έγραφε 25 Ιανουαρίου 2019 και η Συμφωνία των Πρεσπών εγκρίθηκε με 153 ψήφους υπέρ, 146 κατά και 1 «παρών» και έγινε νόμος του κράτους (4588/2019) όπως δημοσιεύτηκε στο Φύλλο της Κυβερνήσεως φέροντας την υπογραφή του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου.
Από την άλλη πλευρά, η γείτονα χώρα -εν μέσω αντιδράσεων της αντιπολίτευσης και μεγάλης μερίδας πολιτών- επικύρωσε τη Συμφωνία των Πρεσπών στις 5 Ιουλίου του 2018 μετά από ένα «ράλι» του Ζόραν Ζάεφ εύρεσης βουλευτών για να έχει πλειοψηφία. Λίγες ημέρες μετά, στις 11 Ιουλίου, το ΝΑΤΟ κάλεσε τη χώρα για ενταξιακές συνομιλίες προκειμένου να γίνει το 30ο μέλος της Συμμαχίας.
Η ένταξη στο ΝΑΤΟ προχώρησε κι από εκεί και πέρα μια σειρά ιδιαίτερα σημαντικών θεμάτων παραμένουν «παγωμένα».Η Συμφωνία προβλέπει τη δημιουργία ομάδων εργασίας σε μείζονα θέματα όπως είναι η απάλειψη των αλυτρωτικών αναφορών και των ιστορικών στρεβλώσεων, όπως αποτυπώνονται σε σχολικά εγχειρίδια της γείτονας χώρας (με αναφορές ότι «ο Μέγας Αλέξανδρος είναι Σλάβος και γεννήθηκε στη χώρα τους»), σε θέματα εμπορίου και σημάνσεωνστα προϊόντα, κ.ά.
Τι έχει γίνει όμως από τότε μέχρι σήμερα;
Ουσιαστικά δεν έχει γίνει τίποτα. Όλα δείχνουν να έχουν «παγώσει» και η κυβέρνηση της ΝΔ -η οποία κατά την προεκλογική περίοδο- είχε σημειώσει την αντίθεσή της στη Συμφωνία των Πρεσπών, δείχνει να έχει αφήσει το όλο θέμα προς το παρόν στην άκρη.
Ο κίνδυνος μη τήρησης της Συμφωνίας από τα Σκόπια
Ο καθηγητής Ιστορίας του ΑΠΘ Σπύρος Σφέτας ήταν μέλος της Επιτροπής των δύο χωρών για τα σχολικά εγχειρίδια. Μιλώντας στο Sputnik, ανέφερε ότι η Επιτροπή συνεδρίασε τέσσερις φορές, κατέληξε στο συμπέρασμά της κι ότι ο ίδιος, όπως λέει, «καρατομήθηκε» και διαλύθηκε η επιτροπή όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση η ΝΔΟ ίδιος επισημαίνει ότι δεν έχει γίνει τίποτα όσον αφορά τον τομέα αυτό καθώς, όπως τόνισε, έπρεπε ήδη να έχει συσταθεί τον Νοέμβριο του 2019 η συντονιστική επιτροπή για τη συγγραφή των νέων σχολικών βιβλίων.
Τι σημαίνει αυτό; Ο κ. Σφέτας θεωρεί ότι η ολιγωρία που επιδεικνύει η ελληνική κυβέρνηση ενέχει τον κίνδυνο, όπως παρατηρεί, «η άλλη πλευρά να μην εφαρμόσει αυτά που οφείλειμε βάση τη Συμφωνία».
Δεν άλλαξε ονομασία το «Οικονομικό Επιμελητήριο Μακεδονίας»
Στασιμότητα καταγράφεται και στα εμπορικά σήματα που θα μπορούν να χρησιμοποιούν οι δύο χώρες, καθώς η ολιγωρία από πλευράς Σκοπίων είναι εμφανής τόσο στη χρήση του «Ήλιου της Βεργίνας» όσο και στο όνομα «Μακεδονία».Αρκεί κανείς να δει την ονομασία του Οικονομικού Επιμελητηρίου της χώρας που εδρεύει στα Σκόπια και έχει την επωνυμία «Οικονομικό Επιμελητήριο Μακεδονίας» (www.mchamber.mk) καταδεικνύοντας ότι δεν έχει προστεθεί το «Βόρεια Μακεδονία» και η σύντμηση «ΝΜΚ» δηλαδή «North Macedonia».
Γιώργος Κασιμάτης: Να καταργηθεί η Συμφωνία
Ο διακεκριμένος συνταγματολόγος και ομότιμος καθηγητής της Νομικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργος Κασιμάτης έχει υπογραμμίσει ότι η Συμφωνία είναι ανυπόστατη.«Είναι ανυπόστατη η Συμφωνία αυτή και κατά το Διεθνές Δίκαιο και κατά των Συνταγμάτων των δύο χωρών. Επομένως μία επιστολή της κυβέρνησης προς το Συμβούλιο Ασφαλείας (σ.σ. των Ηνωμένων Εθνών) αρκούσε για να κριθεί άκυρη.
Γιατί παρακάμφθηκε το Συμβούλιο Ασφαλείας, οπότε εκεί θα υπήρχαν και τα σχετικά βέτο από τις χώρες για να αποκατασταθεί η νομιμότητα. Δηλαδή να καταργηθεί αυτή η Συμφωνία των Πρεσπών. Αυτό μπορεί να γίνει, αλλά πρέπει να το θέλει η κυβέρνηση. Και η κυβέρνηση δεν το θέλει. Ούτε η αντιπολίτευση που το έκανε το θέλει» επισημαίνει χαρακτηριστικά ο κ. Κασιμάτης προσθέτοντας ότι «έχει παραβιαστεί το Σύνταγμα των Σκοπίων όπως και το δικό μας γιατί ήταν παράδοση ταυτότητας κυριαρχίας».
Τόνισε ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε και τώρα να στείλει ένα έγγραφο στο Συμβούλιο Ασφάλειας αναφέροντας ότι «δεν δεχόμαστε το όνομα Μακεδονία» και η Συμφωνία -μέσου αυτής της οδού- «θα καταργούνταν» εξαιτίας και των βέτο που μπορούν να προβάλλουν χώρες που συμμετέχουν στο Συμβούλιο.Καταλήγοντας, ο κ. Κασιμάτης άσκησε σκληρή κριτική στα κόμματα ότι δεν το πράττουν γιατί «είναι όλοι όργανα της αμερικανικής και της γερμανικής πολιτικής που θέλουν να ελέγχουν τα Σκόπ
