Γιατί μια νέα αύξηση των επιτοκίων της FED δεν έχει φύγει εντελώς από το τραπέζι

Oι επενδυτές δεν αναμένουν ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ θα αυξήσει ξανά τα επιτόκια και οι αξιωματούχοι έχουν ξεκαθαρίσει ότι θεωρούν απίθανες περαιτέρω αυξήσεις. Αλλά ένα σημαντικό στοιχείο από το πρόσφατο σχόλιο της Fed είναι ότι το απίθανο και το αδιανόητο δεν είναι το ίδιο πράγμα.

Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!

Γράφει η Jeanna Smialek/New York Times

Αφού η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ διατήρησε τα επιτόκια σταθερά στο 5,3% την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος της Fed, Jerome H. Powell, έδωσε συνέντευξη Τύπου όπου όσα δεν είπε είχαν σημασία.

Ερωτηθείς εάν οι αξιωματούχοι ενδέχεται να αυξήσουν ξανά τα επιτόκια, είπε ότι πιστεύει πως πιθανότατα δεν θα το κάνουν -αλλά απέφυγε επίσης να αποκλείσει πλήρως το ενδεχόμενο. Και όταν ρωτήθηκε, δύο φορές, εάν πιστεύει ότι τα επιτόκια είναι αρκετά υψηλά ώστε να τεθεί πλήρως υπό έλεγχο ο πληθωρισμός, έκανε δύο φορές την ανατροπή γύρω από το ερώτημα.

«Πιστεύουμε ότι είναι περιοριστικά και πιστεύουμε ότι με την πάροδο του χρόνου θα είναι επαρκώς περιοριστικά», είπε ο Powell, αλλά επισήμανε μια κρίσιμη επιφύλαξη: «Αυτό θα είναι ένα ερώτημα που θα πρέπει να απαντήσουν τα δεδομένα».

Υπήρχε ένα μήνυμα σε εκείνη την αποφυγή. Ενώ οι αξιωματούχοι τείνουν περισσότερο να διατηρούν τα επιτόκια στα σημερινά τους επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα, προκειμένου να τιθασεύσουν τον πληθωρισμό, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα μπορούσαν να είναι ανοιχτοί σε υψηλότερα επιτόκια εάν ο πληθωρισμός ανακάμψει. Και οι αξιωματούχοι της Fed το έχουν καταστήσει σαφές σε συνεντεύξεις και δημόσια σχόλια τις τελευταίες ημέρες.

Ο Neel Kashkari, πρόεδρος της Federal Reserve Bank of Minneapolis, δήλωσε την Τρίτη ότι είναι επιφυλακτικός σχετικά με ένα σενάριο στο οποίο ο πληθωρισμός θα κολλήσει στο σημερινό του επίπεδο και άφησε να εννοηθεί ότι είναι πιθανό τα επιτόκια να αυξηθούν περισσότερο.

Η Michelle Bowman, διοικήτρια της Fed που γενικότερα είναι θετική απέναντι στα υψηλότερα επιτόκια, έχει δηλώσει ότι παραμένει «πρόθυμη να αυξήσει» το κόστος δανεισμού, εάν η πρόοδος στη μείωση του πληθωρισμού παραμείνει σταματημένη ή αντιστραφεί.

Και ο Thomas Barkin, πρόεδρος της Federal Reserve Bank of Richmond, είπε ότι πιστεύει πως τα επιτόκια επιβαρύνουν την οικονομία, αλλά ότι «ο χρόνος θα δείξει» εάν το κάνουν επαρκώς.

Οι αξιωματούχοι εξακολουθούν να αναμένουν ότι η αμερικανική οικονομία θα επιβραδυνθεί, δεδομένης της σημερινής ρύθμισης των επιτοκίων, η οποία πιστεύουν ότι επιβαρύνει τη ζήτηση καθώς καθιστά ακριβότερο για τις επιχειρήσεις να δανείζονται χρήματα για να επεκταθούν και για τα νοικοκυριά να αγοράζουν με πίστωση. Ενώ η πρόοδος στη μείωση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ μένει περίπου στάσιμη, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Fed ήταν ξεκάθαροι ότι το πιο πιθανό αποτέλεσμα σε αυτό το στάδιο είναι ότι απλά θα διατηρήσουν τα επιτόκια στο σημερινό επίπεδο για κάποιο χρονικό διάστημα, προκειμένου σταδιακά να πατήσουν φρένο στην ανάπτυξη και να επιφέρουν αυξήσεις τιμών πίσω στον στόχο του 2 τοις εκατό.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής είπαν επίσης ότι ενώ ήταν αποφασισμένοι το 2022 και το 2023 να παλέψουν για ένα χαμηλότερο πληθωρισμό, ακόμη και αν κάτι τέτοιο είχε μεγάλο οικονομικό κόστος, τώρα ακολουθούν μια πιο προσεκτική προσέγγιση.

Είναι αλήθεια ότι ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ έχει μειωθεί απότομα από τα υψηλά του 2022. Ωστόσο σήμερα η ταχεία στάθμιση του πληθωρισμού είναι λιγότερο επείγουσα για τη Fed υπό το πρίσμα της συγκράτησης, επομένως οι αξιωματούχοι έχουν την ελευθερία να κινούνται πιο προσεκτικά και να προσπαθούν να αποφύγουν την πρόκληση μιας ύφεσης.

Αλλά ενώ οι αξιωματούχοι της Fed έχουν προτιμήσει να κρατούν μια στάση αναμονής καθώς περιμένουν οι πολιτικές τους να πιέσουν την αμερικανική οικονομία αρκετά για να νικήσουν τις γρήγορες αυξήσεις των τιμών, αυτή η στάση μπορεί να αλλάξει. Εάν ο πληθωρισμός αρχίσει να μειώνεται αποφασιστικά και πάλι, αναμένεται από αυτούς μείωση των επιτοκίων. Και αν ο πληθωρισμός τους αιφνιδιάσει με την επιστροφή του, και οι αυξήσεις των επιτοκίων παραμένουν πιθανές.

Ευτυχώς για όποιον περιμένει χαμηλότερα επιτόκια πιστωτικών καρτών, αυτοκινήτων ή στεγαστικών δανείων -και ελπίζει ότι το κόστος δανεισμού δεν θα αυξηθεί περαιτέρω- οι περισσότεροι οικονομολόγοι αναμένουν ότι ο πληθωρισμός θα επιβραδυνθεί τους επόμενους μήνες και ουσιαστικά κανείς δεν αναμένει άνοδο.

Ο πληθωρισμός έχει κολλήσει τους τελευταίους μήνες αφού μειώθηκε απότομα πέρυσι, εν μέρει επειδή το κόστος στέγασης έχει αποδειχτεί εκπληκτικά πεισματάρικο και καθώς το κόστος ασφάλισης έχει αυξηθεί. Αλλά οι οικονομολόγοι σε έρευνα του Bloomberg πιστεύουν ότι αυτό θα μπορούσε να αλλάξει από την επόμενη εβδομάδα: Τα στοιχεία του φρέσκου δείκτη τιμών καταναλωτή αναμένεται να δείξουν ότι ο συνολικός πληθωρισμός μειώθηκε στο 3,4% τον Απρίλιο, από 3,5% τον Μάρτιο.

Μέχρι το τέλος του έτους, οι οικονομολόγοι αναμένουν ότι το ποσοστό αυτό θα μειωθεί στο 2,9%. Στην πραγματικότητα, κανένας οικονομολόγος σε άλλη έρευνα του Bloomberg δεν περίμενε ότι θα ήταν πάνω από το τρέχον επίπεδό του μέχρι το τελευταίο τρίμηνο του 2024. Και ο προτιμώμενος δείκτης πληθωρισμού της Fed, ο δείκτης Personal Consumption Expenditures, αναμένεται να είναι ακόμη χαμηλότερος, στο 2,5%.

«Όλοι βρίσκονται στο ίδιο στρατόπεδο -αλλά νομίζω ότι είναι για καλούς λόγους», δήλωσε ο Gennadiy Goldberg, στρατηγικός αναλυτής επιτοκίων στην TD Securities, σημειώνοντας ότι οι οικονομολόγοι είναι αρκετά βέβαιοι ότι ο πληθωρισμός των ενοικίων θα επιβραδυνθεί και ότι οι τιμές των ασφαλίσεων τελικά θα μετριαστούν.

«Το επίπεδο εμπιστοσύνης είναι αρκετά υψηλό ότι ο πληθωρισμός θα μειωθεί μέχρι το τέλος του έτους», είπε. «Το ερώτημα είναι αν θα πέσει αρκετά γρήγορα ή αρκετά νωρίς ώστε η Fed να μειώσει τα επιτόκια φέτος».

Αυτή η εκτίμηση για ψυχρότερο πληθωρισμό εξηγεί γιατί οι επενδυτές αναμένουν επίσης ευρέως τα επιτόκια να μειωθούν, και όχι να αυξηθούν, τους επόμενους μήνες. Οι αγορές έχουν μειώσει απότομα τις εκτιμήσεις τους για πολλαπλές μειώσεις επιτοκίων φέτος, αλλά βλέπουν μια σταθερή πιθανότητα για μία ή δύο μειώσεις μέχρι το τέλος του έτους. Δεν βλέπουν ουσιαστικά καμία πιθανότητα αύξησης των επιτοκίων.

Όμως, αν και δεν αποτελεί εκτίμηση κανενός, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να αυξηθεί ο πληθωρισμός.

Τα γεωπολιτικά ζητήματα θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις τιμές της βενζίνης υψηλότερα, οι οποίες στη συνέχεια θα μπορούσαν να εισχωρήσουν σε άλλα προϊόντα και υπηρεσίες όπως τα αεροπορικά εισιτήρια. Ή -πιο ανησυχητικό για τη Fed – η αμερικανική οικονομία θα μπορούσε να αναθερμανθεί, επιτρέποντας στις εταιρείες να αυξήσουν τις τιμές για αγαθά και υπηρεσίες πιο γρήγορα.

Αυτό το δεύτερο σενάριο φαίνεται να είναι εκείνο στο οποίο δίνουν προσοχή οι αξιωματούχοι και ορισμένοι έχουν ισχυριστεί ότι θα ήταν ανοιχτοί στην αύξηση του κόστους δανεισμού εάν πείθονταν ότι τα σημερινά επίπεδα επιτοκίων δεν κάνουν αρκετά για να επιβαρύνουν την ανάπτυξη και τις τιμές προς τα κάτω.

«Αν χρειαστεί να διατηρήσουμε τα επιτόκια εκεί που είναι για παρατεταμένη χρονική περίοδο για να πατήσουμε τα φρένα στην οικονομία, ή αν χρειαζόταν ακόμη και να τα αυξήσουμε, θα κάναμε ό,τι έπρεπε να κάνουμε για να επανέλθει ο πληθωρισμός», είπε ο Kashkari είπε την Τρίτη.

Το αποτέλεσμα; Οι επενδυτές, οι οικονομολόγοι και οι ίδιοι οι αξιωματούχοι της Fed αναμένουν ευρέως ότι η επόμενη κίνηση της κεντρικής τράπεζας θα είναι η μείωση των επιτοκίων. Αλλά αυτό συμβαίνει επειδή είναι βέβαιοι ότι ο πληθωρισμός είναι έτοιμος να μειωθεί. Εάν αυτή η προοπτική αποδειχτεί λάθος, τα πράγματα θα μπορούσαν να αλλάξουν.