Τάνκερ κάθε σημαίας καταλαμβάνουν καθημερινά το κέντρο του Λακωνικού Κόλπου στα διεθνή ύδατα για μεταφορτώσεις αργού πετρελαίου κάθε προέλευσης
Πάνω από 20 τάνκερ αργού πετρελαίου ή LNG εντοπίστηκαν από το δορυφορικό στίγμα τους την περασμένη Δευτέρα 15 Αυγούστου στο κέντρο του Λακωνικού Κόλπου, μεταξύ Ελαφόνησου και Ταίναρου, σε απόσταση τουλάχιστον 6 ν.μ. από τις ακτές –μερικά από τα οποία δεμένα μεταξύ τους– κι αρκετά ακόμη περίμεναν αγκυροβολημένα δυτικά των Κυθήρων να «ανοίξει» κάποια θέση.
Σποραδικά το βλέπαμε και στο παρελθόν ιδίως στον διπλανό Μεσσηνιακό Κόλπο όσο ίσχυαν τα 6 ν.μ. στο Ιόνιο. Τώρα με τα 12 ν.μ. το Ιόνιο «έκλεισε» για τις διεθνείς δραστηριότητες και οι μεταφορτώσεις πετρελαίου εν πλω μεταφέρθηκαν λίγο πιο ανατολικά, στον Λακωνικό Κόλπο, όπου μετά τον Φεβρουάριο επικρατεί το αδιαχώρητο.
Η νέα περιοχή λειτουργεί ως προστατευμένο φυσικό λιμάνι, αλλά επειδή βρίσκεται πέραν των 6 ν.μ. (λίγο παραπάνω από 11 χλμ.) από τις ακτές τα γιγάντια τάνκερ ούτε ελέγχονται για το φορτίο και τις δραστηριότητές τους, ούτε πληρώνουν τέλη ελλιμενισμού (τα οποία στην περίπτωσή τους είναι αντίστοιχα… γιγάντια).
Πρόκειται για τάνκερ υπό διάφορες σημαίες (Χονγκ Κογκ, Λιβερίας, Νησιών Κέιμαν κ.ά.), με ελληνικό ενδιαφέρον τα περισσότερα, που έχουν ξεκινήσει από ρωσικά και τουρκικά λιμάνια ή από τον Περσικό Κόλπο και φυσικά από Ελλάδα, όπως καταγράψαμε από τις ειδικές εφαρμογές που παρακολουθούν πορείες πλοίων και φορτία. Μάλιστα συνεργείο του κρατικού γερμανικού τηλεοπτικού καναλιού ZDF κατέγραψε σε βίντεο την περασμένη εβδομάδα μεταφορτώσεις και από τάνκερ της ρωσικής κρατικής ναυτιλιακής εταιρείας SCF.
Μόνο μέσα σε ένα βράδυ (15/8) καταγράψαμε, μεταξύ άλλων, τουλάχιστον τέσσερα τάνκερ μέσα στον Λακωνικό Κόλπο φορτωμένα με ρωσικό αργό πετρέλαιο από τα λιμάνια UST-Luga και Novorossiysk στη Μαύρη Θάλασσα και άλλα δύο που ξεκίνησαν από λιμάνια του Βοσπόρου μεταφέροντας το λεγόμενο «Turkish Blend» αργό πετρέλαιο, δηλαδή… ρωσικό ανακατεμένο με υπολείμματα από την προηγούμενη μεταφορά.
Είναι κοινό μυστικό μεταξύ των αναλυτών της μεγαλύτερης εταιρείας ασφάλισης πλοίων Lloyds ότι σε μεγάλο μέρος των εξαγωγών ρωσικού πετρελαίου, η προέλευση μασκάρεται στα μέρη μας (σε διεθνή ύδατα), επιτρέποντας σε τάνκερ κάθε σημαίας να καλύπτονται ασφαλιστικά και να μην επηρεάζονται από τις γεωπολιτικές ισορροπίες.
STS (ship to ship) λέγεται η μεταφόρτωση πετρελαίου ανάμεσα σε δύο τάνκερ
Φυσικά, η μεταφόρτωση αργού πετρελαίου από πλοίο σε πλοίο (ShipToShip/STS) σε διεθνή ύδατα είναι παλιά πρακτική και πολλές ελληνικές ή κυπριακές εταιρείες ειδικεύονται στην παροχή υπηρεσιών logistics, προσωπικού, ρυμουλκών και ειδικών μπαλονιών ασφαλείας.
Μάλιστα, από την έρευνα της «Εφ.Συν.» προέκυψε ότι ανάλογες δραστηριότητες μεταφόρτωσης πετρελαιοειδών πραγματοποιούνται τους τελευταίους μήνες και ανοιχτά της Νότιας Εύβοιας, ενώ σε διαφήμιση κυπριακής εταιρείας (με παρουσία και σε Καλαμάτα – Γύθειο) διαβάζουμε ότι καλύπτει μεταφορτώσεις και στα διεθνή ύδατα Ελλάδας – Τουρκίας ανοιχτά της Λήμνου ή έξω από τη Μάλτα (κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες).
Είναι προφανές ότι αυτές οι μεταφορτώσεις δεν είναι εξ ορισμού προβληματικές – σίγουρα όμως προβληματίζουν για την ασφάλεια της περιοχής αλλά και για την απουσία ελέγχων ιδίως ως προς το σκέλος των κανόνων της MARPOL (π.χ. Παράρτημα 22 Κεφάλαιο 8) με επίκληση των διεθνών υδάτων.
Προφανώς υπάρχουν και ερωτήματα για την προέλευση των καυσίμων (τα πατριωτάκια έχουν αποδείξει στο παρελθόν ότι δεν διστάζουν να επιχειρήσουν σε περιπτώσεις εμπάργκο), ερωτήματα που θα μεγαλώσουν τους επόμενους μήνες όσο θα σφίγγουν οι ευρωπαϊκοί περιορισμοί στη διακίνηση ρωσικού πετρελαίου.
Τα ερωτήματα προφανώς δεν αφορούν μόνο το σήμερα, όπου με επιμονή της Ελλάδας και της Κύπρου η Ε.Ε. επέτρεψε για μερικούς μήνες ακόμη τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου από τους εφοπλιστές στην Ευρώπη. Με τη σημερινή εμπειρία φαίνεται αδύνατο να ελεγχθεί από πού προέρχεται το πετρέλαιο και πού πηγαίνει.