Το παλμαρέ της νέας ηγεσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας έγινε ήδη γνωστό. Είναι μια σαρωτική επικράτηση για τον πρόεδρο της Κίνας (και γενικό γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚ) Xi Jinping.
Η νέα Μόνιμη Επιτροπή του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής – το πιο ισχυρό κυβερνητικό όργανο στην Κίνα – είναι γεμάτη με τους ανθρώπους του, όπως ο γραμματέας του κόμματος στη Σαγκάη Li Qiang, ο αρχηγός του κόμματος στην επαρχία Γκουανγκντόνγκ Li Xi, ο γραμματέας του κόμματος στο Πεκίνο Cai Qi και ο επιτελάρχης του Xi, Ding Xuexiang. Ο Li Qiang, ο οποίος επέβλεψε το βάναυσο lockdown της Σαγκάης νωρίτερα μέσα στο έτος, είναι πιθανό να γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός της Κίνας, αν κρίνει κανείς από τη σειρά των ονομάτων που ανακοινώθηκαν στον Τύπο.
Για πρώτη φορά εδώ και 25 χρόνια, δεν υπάρχει γυναίκα στο 25μελές Πολιτικό Γραφείο, παρόλο που ο Xi υποσχέθηκε στην ομιλία του στο συνέδριο του κόμματός του το περασμένο σαββατοκύριακο να υπερασπιστεί την ισότητα των φύλων.
Εκτός νυμφώνος
Ο πρωθυπουργός Li Keqiang, οικονομολόγος με κατάρτιση, δεν είναι πλέον μέλος της Κεντρικής Επιτροπής, η οποία περιλαμβάνει τους 205 ισχυρότερους πολιτικούς της Κίνας – σχεδόν όλοι τους είναι άνδρες.
Ο Wang Yang, το όνομα του οποίου κυκλοφορούσε ως πιθανού υποψηφίου για να διαδεχθεί τον Li ως επόμενος πρωθυπουργός, είναι επίσης εκτός νυμφώνος. Η αποχώρησή τους σηματοδοτεί την πρώτη φορά εδώ και τουλάχιστον τρεις δεκαετίες που ένα μέλος της Μόνιμης Επιτροπής του Πολιτικού Γραφείου συνταξιοδοτείται πρόωρα, σύμφωνα με ανάλυση δεδομένων από το Bloomberg News.
Μερικά άλλα σημαντικά ονόματα λείπουν επίσης από τη νέα Κεντρική Επιτροπή, συμπεριλαμβανομένου του διοικητή της κεντρικής Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας (PBOC) Yi Gang και του επικεφαλής της ρυθμιστικής αρχής της χώρας για τις τράπεζες Guo Shuqing. Θεωρητικά, όλοι οι συγκεκριμένοι γραφειοκράτες είναι ακόμη αρκετά νέοι ώστε να είναι επιλέξιμοι για ακόμη μια πενταετή θητεία, σύμφωνα με τον άγραφο κανόνα των τελευταίων δύο δεκαετιών ο οποίος απαιτεί από όσους είναι 68 ετών να συνταξιοδοτούνται. Πώς πρέπει να διαβάσουμε λοιπόν τούτο τον μεγάλο ανασχηματισμό;
Είναι πιθανό πολιτικοί με φιλελεύθερο πνεύμα, οι οποίοι στέκονται ευνοϊκά προς τις αρχές της αγοράς, όπως ο πρωθυπουργός Li, να εκτοπίστηκαν; Στην ομιλία του το περασμένο σαββατοκύριακο, ο Xi απηύθυνε μια αυστηρή προειδοποίηση ενάντια στα “κέντρα εξουσίας”, δηλαδή σε ομάδες πολιτικών οι οποίοι συνδέονται με προσωπικούς δεσμούς και προωθούν ο ένας τον άλλον.
Ο πρωθυπουργός Li και ο Wang, για παράδειγμα, είναι και οι δύο βετεράνοι του Λίγκας της Κομμουνιστικής Νεολαίας, μιας θερμοκοιτίδας για τις μελλοντικές πολιτικές ελίτ της χώρας την οποία ο Xi έχει παραμερίσει. Εξίσου πιθανό, ωστόσο, είναι να αποφάσισαν απλώς να μην αναλάβουν το απαιτητικό βάρος της εκτέλεσης της οικονομικής ατζέντας του Xi. Μερικές φορές, είναι καλύτερο να αποχωρεί κανείς νωρίς από τη σκηνή.
Αντιφάσεις
Σε τελική ανάλυση, η εναρκτήρια ομιλία του Xi στο 20ο συνέδριο του κόμματος, το οποίο καθορίζει την ατζέντα για τα επόμενα πέντε χρόνια, ήταν γεμάτη αντιφάσεις: απαίτησε επί της ουσίας από τα στελέχη του να επιτύχουν το αδύνατο.
Για παράδειγμα, ο πρόεδρος υποσχέθηκε να μετατρέψει την Κίνα σε μια “ανεπτυγμένη χώρα μεσαίου επιπέδου” μέχρι το 2035, κάτι το οποίο, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, απαιτεί μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 4,7% για τα χρόνια που έρχονται.
Πώς μπορεί να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, εάν το Πεκίνο εξακολουθεί να εφαρμόζει την πολιτική του περί του “μηδενικού Covid”; Με αυθαίρετα έκτακτα lockdown σε βιομηχανικές περιοχές και σε εμπορικούς κόμβους, η Κίνα μόνο από τύχη θα μπορούσε να ξεφύγει από την οικονομική ύφεση.
Ή ας σκεφτούμε την έμφαση την οποία δίνει ο Xi στην ανάπτυξη της βιομηχανικής τεχνολογίας, σε τομείς όπως η αεροδιαστημική, η κβαντική πληροφορική και η δορυφορική πλοήγηση. Αναγνώρισε ότι οι κορυφαίοι επιστήμονες και μηχανικοί είναι το κλειδί για την πραγματοποίηση του ονείρου του. Μάλιστα, πρόσθεσε στην ομιλία του μια ξεχωριστή ενότητα για την ανάπτυξη ταλέντων.
Ωστόσο, όλη η συζήτηση περί κοινής ευημερίας και αναδιανομής πλούτου κάθε άλλο παρά καθησυχαστική είναι για τους επίδοξους μηχανικούς οι οποίοι θέλουν να αναπτύξουν την πνευματική τους ιδιοκτησία σε νεοφυείς επιχειρήσεις. Είναι πολύ καλύτερο και ασφαλέστερο για εκείνους να ανοίγουν τα “μαγαζιά” τους στη Silicon Valley της Καλιφόρνια.
Δαμόκλειος σπάθη
Την ίδια ώρα, τα στελέχη του κόμματος καταλαμβάνονται από φόβο καθώς η εκστρατεία κατά της διαφθοράς -η πολιτική που περισσότερο από κάθε άλλη αποτελεί σήμα κατατεθέν του Xi- μαίνεται, εμπλέκοντας ακόμη και παλιούς του φίλους.
Πέρυσι, οι αρχές επιβολής του κομματικού νόμου τιμώρησαν περίπου 627.000 πρόσωπα για πειθαρχικές παραβάσεις, αριθμό τέσσερις φορές μεγαλύτερο σε σχέση με τον αντίστοιχο όταν ο Xi ανέλαβε τα καθήκοντά του ηγέτη του κόμματος, το 2012. Όλο και περισσότερο, γραφειοκράτες τιμωρούνται για “χαλαρότητα”. Με άλλα λόγια, εάν ένας πολιτικός δεν μπορεί να εκπληρώσει τις εντολές του Xi, κινδυνεύει να βρεθεί υπό έρευνα.
Ο Xi ανέδειξε το περασμένο σαββατοκύριακο το νέο αναπτυξιακό του μοντέλο, το οποίο επικεντρώνεται στον ρόλο του κράτους στις οικονομικές δραστηριότητες και στην έννοια της κοινής ευημερίας.
Το υποστήριξε ως εναλλακτικό τρόπο επίτευξης του εκσυγχρονισμού σε σύγκριση με τον ανεξέλεγκτο καπιταλισμό στη Δύση, ο οποίος οδηγεί “σε μεγαλύτερο χάσμα πλούτου και το κόστος ζωής στα ύψη”. Όσο αλτρουιστικό κι αν ακούγεται, αυτό το μοντέλο είναι μη δοκιμασμένο, ασαφές και θεωρητικού χαρακτήρα (στην καλύτερη περίπτωση).
Μόνο οι πιο πιστοί του “υπολοχαγοί” είναι πλέον εκεί για να το φέρουν εις πέρας. Όσο για τους άλλους, μάλλον θεωρούν καλύτερο να συνταξιοδοτούνται νωρίς…