Στα μέσα Νοεμβρίου, το Ηνωμένο Βασίλειο παρήγγειλε μια δεύτερη παρτίδα πέντε φρεγατών Type-26 για το Βασιλικό Ναυτικό. Η απόκτηση περαιτέρω φρεγατών Type-26, καθώς και η αγορά, λίγες μέρες αργότερα, ναυτικών πυραύλων Kongsberg, σηματοδοτούν βήματα προς την ενίσχυση των θαλάσσιων δυνατοτήτων της χώρας.
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!
Αλλά το αν αυτή η κίνηση τοποθετεί το ναυτικό σε έναν δρόμο – όπως όρισε ο πρώην πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον – που στόχο έχει “να αποκαταστήσει τη Βρετανία στη θέση της κορυφαίας ναυτικής δύναμης στην Ευρώπη” είναι ένα άλλο ερώτημα. Τι αποτέλεσμα δίνει λοιπόν η σύγκριση του Βασιλικού Ναυτικού με το Πολεμικό Ναυτικό των συμμάχων του;
Μη σας νοιάζει η ποιότητα…
Υπάρχουν ορισμένα βασικά κριτήρια που χρησιμοποιούνται συχνά για τη μέτρηση των ναυτικών δυνάμεων, μεταξύ των οποίων ο αριθμός πλατφορμών και η χωρητικότητα του στόλου. Όλες ωστόσο, παρουσιάζουν ελλείψεις όταν πρόκειται τα παραπάνω στοιχεία να μεταφραστούν σε μαχητική ικανότητα.
Το πρόγραμμα Type-26 υποστηρίζει τη φιλοδοξία της εκ νέου αύξησης του αριθμού των σκαφών στον στόλο σε τουλάχιστον 24 αντιτορπιλικά και φρεγάτες κάποια στιγμή μέσα στην επόμενη δεκαετία. Επί του παρόντος, το Military Balance+ απαριθμεί 20 βασικά αντιτορπιλικά επιφανείας για λογαριασμό του Ηνωμένου Βασιλείου, γεγονός που τοποθετεί το Βασιλικό Ναυτικό μόλις μία θέση πίσω από τον Ευρωπαίο ηγέτη σε αυτή την κατηγορία, τη γαλλική Marine Nationale.
Ωστόσο, το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται στην όγδοη θέση όσο αφορά τους συνολικούς αριθμούς ναυτικών πλατφορμών, σύμφωνα με τα στοιχεία του Military Balance+, αν λάβει κανείς την ακατέργαστη και πολύ ευρεία μέτρηση των συνολικών σκαφών, ανεξαρτήτως κατηγορίας και σε όλες τις στρατιωτικές, παραστρατιωτικές και βοηθητικές κατηγορίες.
Πολλά εξαρτώνται από το υπό ποια οπτική γωνία παρατηρούνται η ναυτική πολιτική, ο ρόλος και η ικανότητα. Μπορεί ο στόχος του Βασιλικού Ναυτικού να ήταν παραδοσιακά η ανάπτυξη ενός “ισορροπημένου” στόλου, όμως η προτεραιότητα έχει καταστεί εδώ και πολύ καιρό το να αποκτήσει η Βρετανία μια ικανότητα υψηλού επιπέδου που να μπορεί να αναπτυχθεί παγκοσμίως και τα τελευταία χρόνια έχει θυσιάσει ικανότητες και μάζα κατώτερων κατηγοριών για να το πετύχει.
Μαζί με τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει μία από τις δύο χώρες της Ευρώπης που χειρίζονται πυρηνικά υποβρύχια βαλλιστικών πυραύλων για πυρηνική αποτροπή. Και οι δύο είναι επίσης οι μοναδικοί φορείς εκμετάλλευσης πυρηνικών επιθετικών υποβρυχίων στην Ευρώπη, με τα βρετανικά σκάφη και τη νέα γαλλική κλάση Suffren να μπορούν να εκτοξεύουν συμβατικά οπλισμένους πυραύλους κρουζ επίθεσης ξηράς. Εννέα ακόμα ευρωπαϊκά ναυτικά διαθέτουν στόλους συμβατικών υποβρυχίων που ποικίλλουν σε μέγεθος, ικανότητα και ηλικία.
Πάνω από την επιφάνεια του νερού
Από πλευράς ικανότητας στην επιφάνεια της θάλασσας αλλά και άνωθεν αυτής, τρεις ευρωπαϊκές χώρες διαθέτουν αεροπλανοφόρα. Το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει δύο αεροπλανοφόρα 65.000 τόνων ικανά να φιλοξενήσουν αεροσκάφη με επίκεντρο αεροσκάφη πέμπτης γενιάς Lockheed Martin F-35B Lightning II που διαθέτουν σύστημα ταχείας απογείωσης και κάθετης προσγείωσης (STOVL).
Η Ιταλία διαθέτει ένα μικρότερο αεροπλανοφόρο που έχει επίσης τροποποιηθεί για να φιλοξενήσει το F-35B. Θα αντικαταστήσει επίσης ένα άλλο, παλαιότερο αεροπλανοφόρο με ένα νέο flat-top ικανό να φιλοξενήσει το εν λόγω αεροσκάφος.
Η Γαλλία, εν τω μεταξύ, παραμένει η μόνη χώρα εκτός από τις Ηνωμένες Πολιτείες που έχει στη διάθεσή της πυρηνικό αεροπλανοφόρο. Είναι επίσης η μόνη ευρωπαϊκή δύναμη με αεροπλάνο εξοπλισμένο με καταπέλτη απονήωσης.
Αν και δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αεροπλανοφόρο, η Ισπανία διαθέτει ένα αμφίβιο επιθετικό πλοίο μεγάλου καταστρώματος με μια μικρά αεροσκάφη με δυνατότητα STOVL, ενώ η Τουρκία βρίσκεται στη διαδικασία προμήθειας ενός πλοίου που βασίζεται σε αυτήν την κατηγορία, αλλά παραμένει αβέβαιο το αεροσκάφος με το οποίο θα το εξοπλίσει.
Παροχή παρουσίας
Είναι η ταμπέλα “blue-water navy”, που υποδηλώνει την ικανότητα μιας θαλάσσιας δύναμης να αναπτύσσεται σε παγκόσμια εμβέλεια, που διατηρεί τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο στη θέση των παγκόσμιων παικτών, αν και η Ιταλία δεν είναι πολύ πίσω (και ενισχύεται με ένα σημαντικό πρόγραμμα ναυπήγησης). Αυτή η ικανότητα ανάπτυξης υποστηρίζεται από την κατοχή υπερπόντιων εδαφών καθώς και μέσω της συμφωνημένης πρόσβασης στις εγκαταστάσεις υποστήριξης των χωρών εταίρων.
Η Γαλλία είχε ιστορικώς σημαντική και διαρκή ναυτική παρουσία πολύ πέρα από την Ευρώπη, κυρίως λόγω των υπερπόντιων εδαφών της. Διαθέτει ναυτικά μέσα και προσωπικό μόνιμα σταθμευμένο στη Νότια Αμερική, την Καραϊβική, την Αφρική, τον Ινδικό και τον Νότιο Ειρηνικό Ωκεανό.
Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει διαρκή παρουσία στον Νότιο Ατλαντικό Ωκεανό, την Καραϊβική, τη Μεσόγειο Θάλασσα και τη Μέση Ανατολή. Δεδομένης της κλίσης του Ηνωμένου Βασιλείου στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, τώρα επίσης γίνονται νέα σχέδια σε Ινδικό και Ειρηνικό και είναι πιθανό ότι η παρουσία εκεί θα αυξηθεί στο μέλλον.
Η διαθεσιμότητα αεροπλανοφόρων για τέτοιες αποστολές ήταν ένα μακροχρόνιο ζήτημα. Αλλά η πρόσφατη επιτυχία στην προώθηση της ανάπτυξης πόρων στη Μέση Ανατολή και τον Ειρηνικό καταδεικνύει τη δέσμευση του Ηνωμένου Βασιλείου σε μια διαρκή – αν και περιορισμένη – ναυτική παρουσία μακριά από τις δικές του ακτές.
Η πορεία προς τα εμπρός
Ανεξάρτητα από την τρέχουσα θέση του Ηνωμένου Βασιλείου μεταξύ των ευρωπαϊκών ναυτικών, έχει βάλει στόχο να ακολουθήσει μια προληπτική και καινοτόμο προσέγγιση με στόχο να παραμείνει στην πρώτη γραμμή τα επόμενα χρόνια. Τα πρόσφατα γεγονότα στον πόλεμο της Ουκρανίας, ιδιαίτερα η βύθιση του ρωσικού καταδρομικού “Moskva” και οι επιθέσεις ενάντια στον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας στη Σεβαστούπολη, έχουν υπογραμμίσει τόσο τις απειλές προς τα πλοία επιφανείας από παραδοσιακά και “καινοφανή” συστήματα, όσο και την ανάγκη προσαρμογής και μεταμόρφωσης των δυνατοτήτων.
Το Βασιλικό Ναυτικό επιδιώκει τη δημιουργία και κατοχή αναδυόμενων τεχνολογιών, αλλά είναι σημαντικό η υιοθέτηση συστημάτων χωρίς πλήρωμα να μην θεωρηθεί ως μια ευκαιρία να ξεφορτωθεί η Βρετανία συμβατικά περιουσιακά στοιχεία προτού να φτάσουν οι αντικαταστάσεις.
Πολλά εξαρτώνται επίσης από το ότι το Λονδίνο προνοεί και μέσω της Εθνικής του Ναυπηγικής Στρατηγικής επιδιώκει την προμήθεια αεροπλανοφόρων που να μπορούν επίσης να φιλοξενήσουν νέες τεχνολογίες, και είναι κρίσιμης σημασίας αυτές οι πλατφόρμες και οι δυνατότητές τους να παραδοθούν εγκαίρως και με προϋπολογισμό.
Ωστόσο, η τελευταία έκθεση του Εθνικού Γραφείου Ελέγχου σχετικά με το σχέδιο αμυντικού εξοπλισμού υποδηλώνει ότι τόσο το επόμενο νέο πρότζεκτ φρεγατών Type-32, όσο και το νέο πρόγραμμα πλοίων υποστήριξης πολλαπλών ρόλων θα μπορούσαν να καθυστερήσουν και να μειωθεί ο τελικός αριθμός παραγωγής λόγω ελλείψεων χρηματοδότησης.
Ουσιαστικά, το γαλλικό και το βρετανικό ναυτικό συναγωνίζονται για την κορυφαία θέση στην Ευρώπη όσον αφορά την παροχή ναυτικής ισχύος με παγκόσμια εμβέλεια. Ωστόσο, αξίζει επίσης να προβληματιστούμε για το πού βρίσκεται η Ευρώπη στο σύνολό της στο παγκόσμιο ναυτικό στερέωμα, με πιο δυναμικές αλλαγές και ανάπτυξη σε εξέλιξη στον Ινδο-Ειρηνικό. Εκεί, δεν είναι μόνο η Κίνα, αλλά άλλες χώρες όπως η Ινδία, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα που πρέπει να προστεθούν στην εξίσωση.
Δείτε τη δημοσίευση του πρωτότυπου άρθρου εδώ