Οι αγορές κατοικιών στην Τουρκία εκτινάχθηκαν τον Νοέμβριο στο υψηλότερο επίπεδο από την υποκινούμενη από την κυβέρνηση έκρηξη δανεισμού το καλοκαίρι του περασμένου έτους, καθώς οι Τούρκοι έσπευσαν να προστατευτούν από την πτώση της αξίας της λίρας και την επιτάχυνση του πληθωρισμού.
Πωλήσεις σπιτιών και διαμερισμάτων αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 59% στις 178.814 τον περασμένο μήνα, όπως ανακοίνωσε η Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία. Οι αγορές υφιστάμενων κατοικιών αυξήθηκαν κατά 62% σε 123.108 και νέων κατοικιών κατά 52% σε 55.706, ανέφερε.
Η τουρκική λίρα έχει σχεδόν υποδιπλασιαστεί σε αξία έναντι του δολαρίου φέτος, με τις περισσότερες από αυτές τις απώλειες να σημειώνονται τον Νοέμβριο. Το ξεπούλημα πυροδοτήθηκε από τον αυξανόμενο πληθωρισμό και την απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας (TCMB) να μειώσει τα επιτόκια για τρεις διαδοχικούς μήνες στο 15%, παρά τις υψηλότερες αυξήσεις των τιμών.
Τα φτηνά δάνεια σε σχέση με τον πληθωρισμό συνέβαλαν στην αύξηση των πωλήσεων κατοικιών. Οι αγορές μέσω στεγαστικών δανείων αυξήθηκαν κατά 61% ετησίως στις 39.366 μονάδες τον Νοέμβριο, ανέφερε το ινστιτούτο. Το μέσο επιτόκιο των δανείων ανήλθε στο 17% στις αρχές του Δεκεμβρίου, όπως έδειξε η κεντρική τράπεζα δεδομένων. Αυτό εν συγκρίσει με τον πληθωρισμό τιμών καταναλωτή 21,3%. Οι αγορές ακινήτων με υποθήκη έχουν μειωθεί κατά 55% φέτος.
Η λίρα βρίσκεται σε μια τρελή κούρσα θανάτου, καθώς με σπασμένα φρένα και χωρίς καμία απολύτως βοήθεια από την κυβέρνηση κατρακυλάει στην απαξία. Την Παρασκευή για πρώτη φορά στην ιστορία η αξία του δολαρίου αυξήθηκε κατά δύο λίρες μέσα σε μια ημέρα, ανεβάζοντας την ισοτιμία στις 17,13 λίρες ανά δολάριο, ανεβάζοντας φετινές απώλειες πάνω από το 54%. Το νόμισμα διαπραγματευόταν στα 8,31 ανά δολάριο στις αρχές Σεπτεμβρίου και 9,6 ανά δολάριο στις αρχές του περασμένου μήνα.
Μάλιστα την Παρασκευή, λίγες ώρες πριν το κλείσιμο, το Borsa İstanbul κατέρρευσε, με τον δείκτη BIST 100 να κάνει ελεύθερη πτώση, μετά τις 3 το μεσημέρι (ώρα Ελλάδας) και από το +3% να κλείνει στο -8,52%• αυτό οδήγησε σε διπλή παρέμβαση από το αυτόματο σύστημα αποτροπής sell off, που “πάγωσε” τις συναλλαγές για 30′ και 20′ λεπτά αντίστοιχα.
Οι ξένοι εκμεταλλεύτηκαν επίσης τη φθίνουσα αξία της λίρας, αγοράζοντας 7.363 σπίτια τον Νοέμβριο, ο υψηλότερος μηνιαίος αριθμός από τότε που το ινστιτούτο άρχισε να αναφέρει τα στοιχεία το 2013. Υπήκοοι από το Ιράν, το Ιράκ και τη Ρωσία ηγήθηκαν της αύξησης, με τις αγορές να επικεντρώνονται στη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας, την Κωνσταντινούπολη, που είναι το κέντρο της αγοράς κατοικιών εκτός σχεδίου.
Οι περισσότερες πωλήσεις αφορούσαν σε σπίτια στην Κωνσταντινούπολη, με 2.922 πωλήσεις και ακολουθούν η Αττάλεια και η Άγκυρα.
Σε αντίθεση με την τρέχουσα έκρηξη της αγοράς ακινήτων, οι αγορές το καλοκαίρι του περασμένου έτους έγιναν σε μια ήρεμη περίοδο για τη λίρα. Οι πωλήσεις κορυφώθηκαν τον Ιούλιο του 2020 στις 229.357 μονάδες, όταν ο στεγαστικός δανεισμός εκτινάχθηκε κατά 900% ετησίως. Η λίρα έχασε 1,7% της αξίας της εκείνο τον μήνα.
κείμενο Πέτρος Κράνιας