Ο Μπίσμαρκ, θεμελιωτής και πρώτος καγκελάριος της Γερμανικής Αυτοκρατορίας είχε πει: «Στον νικημένο ο νικητής αφήνει μόνο τα μάτια του, για να έχει με τι να κλαίει».
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!Δεν ξέρουμε αν από χθες το βράδυ ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν μάτια για να κλάψουν ή θα μαζέψουν τα κομμάτια τους ενόψει των επόμενων εκλογών. Ετσι ξεκινάει την ανάλυσή του ο Βασίλης Σ. Κανέλλης
Αυτό που καθίσταται πλέον ξεκάθαρο είναι η πολιτική ηγεμονία της Νέας Δημοκρατίας και προσωπικά του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Μια ηγεμονία τόσο στο χώρο της Δεξιάς όσο και εντός της Νέας Δημοκρατίας. Ποιος θα μπορούσε να τον αμφισβητήσει έστω και κατ’ ελάχιστον όταν κατάφερε να αυξήσει τα ποσοστά του σε σχέση με το 2019;
Δηλαδή για πρώτη φορά ένα κόμμα που κυβέρνησε επί τέσσερα χρόνια, που είχε να αντιμετωπίσει πρωτοφανείς κρίσεις, που έκανε σοβαρά λάθη, όπως αυτό των υποκλοπών ή ζητήματα διαφθοράς, μπόρεσε να κυριαρχήσει με τόσο απόλυτο τρόπο.
Αν ήθελε κανείς να αναλύσει τις αιτίες της εντυπωσιακής νίκης της ΝΔ με πάνω από 40% και της ταπεινωτικής ήττας του ΣΥΡΙΖΑ με 20 μονάδες, θα έβρισκε πολλές και διάφορες.
Ας δούμε μερικές από αυτές τις αιτίες που αφορούν όλα τα κόμματα:
- 1. Το τεράστιο λάθος του ΣΥΡΙΖΑ να κάνει προεκλογική εκστρατεία χρησιμοποιώντας αρνητική ατζέντα. Σε μια εποχή που ο κόσμος θέλει να ακούει για το μέλλον του, για πολιτικές που θα αλλάξουν τη ζωή του, κυρίως για την οικονομία, για την τσέπη του, ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε να επιτίθεται στην κυβέρνηση για τα πεπραγμένα της. Και το έκανε με απολύτως λανθασμένο τρόπο καθώς ο κόσμος δεν πίστεψε τον Αλέξη Τσίπρα, ούτε ακόμη κι όταν μιλούσε για κορυφαία θεσμικά ζητήματα, όπως η Δικαιοσύνη.
- 2. Ο ΣΥΡΙΖΑ έπεσε στην παγίδα που ο ίδιος έστησε με την απλή αναλογική. Απέτυχε να εξαργυρώσει το πιο ισχυρό του χαρτί, την απλή αναλογική. Η ΝΔ με αυτό το εκλογικό σύστημα έφτασε να έχει 145-146 έδρες, οριακά δηλαδή πριν από την αυτοδυναμία. Κι αυτό γιατί η απλή αναλογική δοκιμάζεται μέσα από προγραμματικές συγκλίσεις κι όχι ευκαιριακές προσπάθειες να πείσουν τους «γειτονικούς» χώρους για συμμαχίες προκειμένου να διώξουν τη δεξιά. Ο Αλέξης Τσίπρας δεν έκανε και καμιά προετοιμασία στην ίδια την κοινωνία για την ανάγκη προγραμματικών συγκλίσεων και μιας ευρείας προοδευτικής παράταξης. Δεν έπεισε τους πολίτες αλλά ούτε και τους αρχηγούς των άλλων κομμάτων (Ανδρουλάκη, Βαρουφάκη) ότι μπορεί αυτός να ηγηθεί την αντεπίθεσης της κεντροαριστεράς.
- 3. Τραγικά λάθη σε όλη την προεκλογική περίοδο, λες και ήθελαν να χάσουν, ήταν όλες αυτές οι παλινωδίες για την κυβέρνηση συνεργασίας. Πότε κυβέρνηση ηττημένων, πότε συμμαχία με τον Ανδρουλάκη, πότε κλείσιμο του ματιού στον Βαρουφάκη. Αυτή η θολούρα μπέρδεψε τους πολίτες που δεν ήθελαν περιπέτειες κι επιβράβευσε το σχέδιο του Μητσοτάκη για αυτοδυναμία. Δεν ήρθε τώρα, θα έρθει πιθανότατα σε ένα μήνα.
- 4. Τραγικό λάθος το κλείσιμο του ματιού και στους ψηφοφόρους του κόμματος Κασιδιάρη. Στη λεγόμενη αντισυστημική ψήφο που όμως τελικά «βρομούσε» και φασισμό ή στην καλύτερη ήταν μια σειρά από ψεκασμένους αρνητές της δημοκρατίας. Ηταν τραγικό λάθος ένα κόμμα της Αριστεράς να δείχνει τρεις μέρες πριν από τις εκλογές ότι θέλει και αυτές τις ψήφους.
- 5. Το έγκλημα Κατρούγκαλου. Οσα έγιναν με τη δήλωση του πρώην υπουργού για τις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών έβαλε απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ 1,2 εκατ. ανθρώπους μαζί με τις οικογένειές τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ίδιος ο κ. Κατρούγκαλος πήρε κάτω από 3.000 σταυρούς και βρέθηκε στο τέλος της λίστας στο Βόρειο τομέα. Όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να «μαυρίστηκε» από εκείνους που φοβήθηκαν ότι μια επάνοδός του στην εξουσία θα προκαλούσε ξανά όσα προκάλεσε ο περιβόητος νόμος Κατρούγκαλου.
- 6. Η καλύτερη χορηγία για τη ΝΔ ήταν ότι για μια τετραετία δεν μπόρεσε να κάνει την ανανέωση σε πρόσωπα και πολιτικές. Τα ίδια πρόσωπα από το 2012, καμιά ανανέωση στο κόμμα, καμιά αυτοκριτική για την ήττα του 2019, συνέχιση μιας τακτικής που οδηγούσε σε τοξικότητα την πολιτική ζωή του τόπου. Οι πολίτες κουρασμένοι από τα μνημόνια, από την πανδημία, από την ενεργειακή κρίση, αναζητούσε σταθερές κι όχι εκπλήξεις αλλά από τους ίδιους που καταδίκασε το 2019 ως αναξιόπιστους. Ποτέ στην Κουμουνδούρου δεν αντιλήφθηκαν ότι είχαν όλο το χρόνο μπροστά τους να αλλάξουν τα πάντα αλλά… κοιμήθηκαν. Επέλεξαν την τακτική του «ώριμου φρούτου», ότι κάποια στιγμή ο Μητσοτάκης θα πέσει. Κι έπεσαν οι ίδιοι.
- 7. Τέλος, η τοξικότητα στην πολιτική, η λογική του «να βάλουμε στη φυλακή κάποιους», ακόμη και αθώους αρκεί να είναι του αντιπάλου, δεν περνά πλέον στην κοινωνία. Δηλητηριάζει το πολιτικό σύστημα, το απαξιώνει περισσότερο, αλλά και κουράζει τους πολίτες.
Η επόμενη ημέρα είναι δύσκολη για τον ΣΥΡΙΖΑ που θα πρέπει να ανασυγκροτηθεί μπας και διασώσει οτιδήποτε του απέμεινε για να πάει στις εκλογές και να κάνει κάτι καλύτερο. Κινδυνεύει όμως να υποστεί νέα δεινή ήττα, μικρότερα ποσοστά, και ένα ΠΑΣΟΚ που έρχεται… με φόρα.
Το πολιτικό σκηνικό αλλάζει. Χθες είχαμε έναν σεισμό. Κάποιοι τον λένε κυριαρχία του συντηρητισμού. Κάποιοι άλλοι το λένε αποδοκιμασία του λαϊκισμού.
Αλλοι εκτιμούν ότι οι «κυρ Παντελήδες» εκδικήθηκαν όσους τους χλευάζουν.
Και άλλοι απλά λένε ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατάφερε αυτό που ξέρει να κάνει καλύτερα. Να κυριαρχήσει στο χώρο του κέντρου, κρατώντας ταυτόχρονα τις δυνάμεις της δεξιάς κι ενωμένο ένα κόμμα που έχει πολλές «φωνές».
Ο επόμενος γύρος δεν είναι και ο τελευταίος. Ακολουθούν κι άλλες κάλπες τον Οκτώβριο στην Αυτοδιοίκηση, και τον επόμενο Ιούνιο για την Ευρωβουλή. Αν ο Κ. Μητσοτάκης επιβεβαιώσει τον ηγεμονικό του ρόλο θα κυβερνήσει για τέσσερα χρόνια χωρίς κανείς να μπορεί να τον ενοχλήσει και να τον αμφισβητήσει.
Αν κερδίσει όλες τις αναμετρήσεις βάζει δύσκολα στον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί να μένει στην προεδρία του κόμματος ένας αρχηγός που έχει υποστεί πολλαπλές και πλέον ταπεινωτικές ήττες από τον κ. Μητσοτάκη;
Ο χρόνος θα δείξει, αλλά τα περιθώρια για τον ΣΥΡΙΖΑ στενεύουν. Ή θα αλλάξει ή θα βουλιάξει στο κόμμα του 3% και θα δώσει το ρόλο του ηγέτη του κεντροαριστερού χώρου στον Νίκο Ανδρουλάκη και στο ΠΑΣΟΚ.
ΣΥΡΙΖΑ: οδηγίες για το πώς να χάσει ένα κόμμα τις εκλογές
Εάν ο ιστορικός του μέλλοντος αναζητήσει παραδείγματα για το τι δεν πρέπει να κάνει ένα κόμμα, στον ΣΥΡΙΖΑ του 2023 θα πρέπει να αφιερωθεί ολόκληρο κεφάλαιο. Ετσι ξεκινάει η ανάλυση του Λευτέρη Θ. Χαραλαμπόπουλου για το αποτέλεσμα των χθεσινών εκλογών.
Καταρχάς επέλεξε να επικεντρώσει στα θέματα που δεν τον ευνοούσαν πραγματικά.
Επικέντρωσε στο θέμα των υποκλοπών. Μόνο που αυτό το θέμα εάν ευνοούσε κάποιον, ήταν τον Νίκο Ανδρουλάκη, που ήταν το θύμα των υποκλοπών, και όχι τον ΣΥΡΙΖΑ.
Έπειτα η όλη επικέντρωση στα θέματα δημοκρατίας παρέβλεπε ότι όσο σημαντικά και εάν είναι, εντούτοις, δυστυχώς, οι πολίτες προκρίνουν τα θέματα που έχουν να κάνουν με το εάν μπορούν να αντέξουν τις αυξήσεις των τιμών στο σούπερ μάρκετ.
Και βέβαια το θέμα των Τεμπών, μπορεί να ήταν καταλύτης, όμως η ελληνική κοινωνία ξέρει πολύ καλά ότι οι ευθύνες είναι διαχρονικές και αφορούν και την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Έπειτα, στην πραγματικότητα ο ΣΥΡΙΖΑ δεν παρουσίασε ποτέ πρόγραμμα. Πάντοτε υπήρχε γύρω από αυτό μια θολούρα. Κανείς δεν γνώριζε στο όνομα ποιων δεσμεύσεων διεκδικούσε την ψήφο. Ζητούσε απλώς να είναι το «όχι» στην κυβερνητική πολιτική και όχι το «ναι» στη δική του πολιτική.
Έπειτα ο ΣΥΡΙΖΑ υποτίμησε τα ίδια τα στρώματα στο όνομα των οποίων μιλούσε.
Ποτέ δεν μίλησε για την πραγματικότητα των συνταξιούχων. Ακούσατε ποτέ για παράδειγμα έναν υποψήφιο του ΣΥΡΙΖΑ να λέει ότι οι συνταξιούχοι και αρκετοί ασφαλισμένοι με σοβαρές παθήσεις τον χειμώνα έβαζαν μέσο για να πάρουν φάρμακα;
Μόνο που όταν ένας ψηφοφόρος δεν ακούει ποτέ ένα κόμμα έστω να μιλάει για τα προβλήματά του, τότε γιατί να το ψηφίσει;
Δείτε τα αποτελέσματα του ΣΥΡΙΖΑ: χάνει από τη ΝΔ στις λαϊκές περιοχές που του είχαν δώσει δύναμη ακόμη και το 2019, χάνει και προπύργια στην επαρχία από το ΠΑΣΟΚ.
Χάνει ακριβώς γιατί δεν μπορούσε να πείσει.
Ακόμη και το χαρτί της πόλωσης, της λογικής «ή εμείς ή αυτοί» που θα μπορούσε να συσπείρωνε κάπως στην περίοδο μετά τα Τέμπη το άφησε στην άκρη, για να πείσει ότι είναι κόμμα ευρωπαϊκό και «κεντρώο».
Δηλαδή, πήγε να κοντράρει τη ΝΔ στο δικό της έδαφος.
Για να μην αναφερθώ στο ότι σε όλες τις εκλογές ήταν ασαφές εάν διεκδικούσε αυτοδύναμα την εξουσία ή στο όνομα μιας συμμαχίας με το ΠΑΣΟΚ, που το ίδιο το ΠΑΣΟΚ ποτέ δεν είπε ότι ενδιαφερόταν.
Όλα αυτά δεν ήταν απλώς λάθη. Ήταν στην πραγματικότητα το αποτέλεσμα του γεγονότος ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ουδέποτε συνειδητοποίησε ότι με το να είναι η μεγαλύτερη δύναμη του προοδευτικού χώρου δεν καταλάμβανε απλώς ένα χώρο, αλλά αναλάμβανε μια συνολικότερη ευθύνη απέναντι σε ευρύτερα λαϊκά κοινωνικά στρώματα.
Μόνο που αυτή την ευθύνη τελικά δεν την ανέλαβε ποτέ πραγματικά.
Και αυτά τα στρώματα δεν το συγχώρησαν ποτέ αυτό.