Πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εικάζουν ρωσικό δάκτυλο πίσω από τις διαρροές αερίου στη Βαλτική. Μία άνευ προηγουμένου εξέλιξη που δημιουργεί ανησυχίες στην Ευρώπη.
Ας δούμε τι γράφει η Ειρήνη Αναστασοπούλου για τη DW.
Προβληματισμός επικρατεί γύρω από τις διαρροές που εμφανίστηκαν στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream 1 και 2, ο οποίοι ξεκινούν από τη Ρωσία, διατρέχουν υπόγεια και σε μεγάλο βάθος τη Βαλτική και φτάνουν στη Γερμανία.
Όλα ξεκίνησαν όταν μέσα σε 24 ώρες καταγράφηκε διαδοχικά και σε μικρό χρονικό διάστημα πτώση της πίεσης. Στη συνέχεια όμως ο διαχειριστής των αγωγών Nord Stream AG εντόπισε «ζημιές».
Πρόκειται για «περιπτώσεις χωρίς προηγούμενο» σε 3 από τους 4 αγωγούς, και μέσα στην ίδια ημέρα. «Είναι άγνωστο πότε το σύστημα θα λειτουργήσει και πάλι».
«Στοχευμένες επιθέσεις»
Νωρίτερα η Σουηδική Αρχή Ναυτιλίας έκανε λόγο για τρία σημεία διαρροών, το ένα στη σουηδική θαλάσσια οικονομική ζώνη και τα άλλα στη δανική οικονομική ζώνη. «Οι διαρροές βρίσκονται πολύ κοντά, νοτιοανατολικά του δανικού νησιού Μπόρνχολμ», δήλωσε εκπρόσωπός της στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters. Πρόκειται για σύμπτωση;
Σύμφωνα με πληροφορίες από τον τύπο, η γερμανική κυβέρνηση θεωρεί ότι πρόκειται για στοχευμένες επιθέσεις εναντίον των δύο αγωγών. Αυτό αναφέρει η εφημερίδα Tagesspiegel επικαλούμενη κύκλους ασφαλείας αλλά και βάσει άλλων στοιχείων. Το Spiegel επικαλείται μάλιστα άνθρωπο που έχει γνώση των γεγονότων από μέσα. Με λίγα λόγια, οι ενδείξεις συντείνουν κατά πάσα πιθανότητα σε σαμποτάζ, σε πράξη δολιοφθοράς, ή ακόμη και σε επίθεση επί τη βάσει της χρονικής αλληλουχίας και της ισχυρής απώλειας πίεσης στον Nord Stream 1.
Βάσει πρώτων εκτιμήσεων της κατάστασης «το ενδεχόμενο πιθανής επίθεσης στο βάθος της θάλασσας δεν είναι κάτι το σύνηθες. Γίνεται μόνο με ειδικές δυνάμεις, με δύτες, ή και υποβρύχιο» αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η λειτουργία του αγωγού Nord Stream 1 σταμάτησε εντελώς αρχές Σεπτεμβρίου με την Ρωσία να επικαλείται αρχικά τεχνική βλάβη της αντλίας σε ρωσικό σταθμό συμπίεσης και στη συνέχεια τις δυτικές κυρώσεις, ενώ για τον Nord Stream 2 δεν δόθηκε την τελευταία στιγμή άδεια λειτουργίας λόγω των ρωσικών κυρώσεων. Όμως οι υποθαλάσσιοι αγωγοί είναι γεμάτοι με φυσικό αέριο. Πάντως το ναυτικό της Δανίας και Γερμανοί ειδικοί αλλά και από άλλες χώρες προσπαθούν να ρίξουν φως σε αυτό το συμβάν και να εντοπίσουν τι ακριβώς συνέβη, αναφέρει το γερμανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο DPΑ.
«Τίποτα δεν μπορούμε να αποκλείσουμε»
Συν τω χρόνω πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κλίνουν προς την εκδοχή της επίθεσης. Αίφνης για την πολωνική κυβέρνηση οι διαρροές που εντοπίστηκαν από τις δανικές αρχές οφείλονται σε ρωσική προβοκάτσια. «Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση υψηλών διεθνώς πιέσεων» δήλωσε ο Πολωνός υφυπουργός Εξωτερικών Μαρσίν Πρσζιντάτς στη Βαροσβία. «Δυστυχώς ο εξ ανατολών γείτονάς μας ακολουθεί συνεχώς πολιτική προκλήσεων». Η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρεντέριξεν, η οποία βρίσκεται στην πολωνική πόλη Γκολενιόφ, κοντά στο Στετίν, για τα εγκαίνια του αγωγού φυσικού αερίου Baltic Pap, επιβεβαίωσε μιλώντας στους δημοσιογράφους ότι τα σημεία των διαρροών είναι κοντά, και στην ερώτηση εάν πρόκειται για σαμποτάζ, είπε: «Τίποτα δεν μπορούμε να αποκλείσουμε, αλλά είναι ακόμη πολύ νωρίς για να βγουν συμπεράσματα». 
Αλλά και η κυβέρνηση στη Μόσχα δήλωσε «εξαιρετικά ανήσυχη» για τις διαρροές. Είναι μια πρωτόγνωρη κατάσταση» είπε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ. Στην ερώτηση, εάν πρόκειτια για σαμποτάζ, είπε ότι καμιά εκδοχή δεν μπορεί να αποκλειστεί. Μετά τη διαρροή αερίου από τους αγωγούς στη Βαλτική Θάλασσα, οι αρχές της Δανίας καλούν τα πλοία να αποφύγουν το νησί Μπόρνχολμ σε ακτίνα πέντε μιλίων. «Η διαρροή είναι επικίνδυνη για τη ναυτιλία», δήλωσαν οι αρμόδιες αρχές της Δανίας.
Από τη σκοπιά της Γερμανικής Περιβαλλοντικής Βοήθειας (DUH), δεν υπάρχει κανένας σημαντικός κίνδυνος για το περιβάλλον, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Σε κάθε περίπτωση, επανέναρξη λειτουργίας μετά τις εκτεταμένες καταστροφές στον Nord Stream 1, όχι μόνο δεν αναμένονται, αλλά θέτουν την ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου υπό πίεση. Οπως γράφει η Handelsblatt, τα ευρωπαϊκά Future φυσικού αερίου ανέβηκαν σήμερα Τρίτη κατά 11,5% στα 193, 50 ευρώ. Αν και κανένας εκ των δύο αγωγών δεν προμηθεύει την Ευρώπη με αέριο, τα περιστατικά έχουν εγείρει ανησυχίες για την ασφάλεια των υποδομών φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Ενεργειακή κρίση: Θρίλερ με τη διαρροή στον Nord Stream
Η αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών CIA είχε προειδοποίησε εδώ και εβδομάδες τη Γερμανία για πιθανές επιθέσεις στους αγωγούς φυσικού αερίου που περνούν από τη Βαλτική, υποστηρίζει το γερμανικό περιοδικό Spiegel.
Η γερμανική κυβέρνηση ενημερώθηκε από τη CIA το καλοκαίρι, γράφει το περιοδικό το οποίο δεν κατονομάζει τις πηγές του. Το Βερολίνο, σημειώνεται στο δημοσίευμα, υποθέτει ότι οι διαρροές στους αγωγούς Nord Stream 1 και 2 οφείλονται σε «στοχευμένη επίθεση».
Ένας εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης απέφυγε να κάνει κάποιο σχόλιο για τις πληροφορίες αυτές, πρόσθεσε το Spiegel.
Οι δονήσεις που καταγράφηκαν στη Βαλτική οφείλονταν σε εκρήξεις και όχι σε σεισμούς
Το σενάριο του σαμποτάζ ενισχύεται και από τις αναφορές για εκρήξεις κοντά στους αγωγούς, όπου σεισμολόγοι στη Σουηδία έκαναν λόγο για υποβρύχιες εκρήξεις προτού εμφανιστούν οι διαρροές με τις τεράστιες φυσαλίδες.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ήταν εκρήξεις», δήλωσε χθες ο Μπγιορν Λουντ του Εθνικού Κέντρου Σεισμολογίας της Σουηδίας. Ο σουηδικός εθνικός ραδιοτηλεοπτικός σταθμός SVT μετέδωσε χθες ότι οι σεισμολόγοι κατέγραψαν εκρήξεις κοντά στους αγωγούς Nord Stream τις τελευταίες 36 ώρες.
Η υπηρεσία Γεωλογικών Ερευνών της Δανίας ανέφερε επίσης ότι οι δύο δονήσεις που καταγράφηκαν τη νύχτα της Δευτέρας από σεισμογραφικούς σταθμούς στη Δανία, τη Σουηδία και τη Γερμανία παρέπεμπαν περισσότερο σε εκρήξεις παρά σε σεισμούς. 
Η πρώτη δόνηση καταγράφηκε στις 00.03 (GMT) και ήταν 2,3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Η δεύτερη, πέντε ώρες αργότερα, ήταν 2,1 βαθμών της ίδιας κλίμακας.
Σύμφωνα με τον Λουντ, ο οποίος εργάζεται στο Εθνικό Σεισμικό Δίκτυο του Πανεπιστημίου της Ουψάλας, η δεύτερη έκρηξη ήταν ισχυρότερη και αντιστοιχούσε σε πυροδότηση 100 κιλών δυναμίτη. Τα στοιχεία που συνέλεξε ο ίδιος αλλά και οι συνάδελφοί του από άλλες σκανδιναβικές χώρες δείχνουν ότι οι εκρήξεις έγιναν στο νερό και όχι στον βραχώδη πυθμένα της θάλασσας.
Ελάχιστος έως μηδενικός ο κίνδυνος για την υγεία
Οι μετρήσεις ποιότητας του αέρα στο νησί Μπόρνχολμ της Βαλτικής έδειξαν ότι η διαρροή αερίου από τους αγωγούς Nord Stream συνιστά ασήμαντο έως και κανέναν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Υπηρεσία Διαχείρισης Εκτάκτων Καταστάσεων της Δανίας.
Υπενθυμίζεται ότι, ο αγωγός Nord Stream 1, ο οποίος αποτελείται από δύο παράλληλες γραμμές με δυνατότητα μεταφοράς 27,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως καθεμιά, άρχισε να προμηθεύει απευθείας αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία το 2011. H λειτουργία του αγωγού Nord Stream 1 σταμάτησε εντελώς στις αρχές Σεπτεμβρίου, καθώς η Ρωσία επικαλέστηκε αρχικά τεχνική βλάβη της αντλίας σε ρωσικό σταθμό συμπίεσης και στη συνέχεια τις δυτικές κυρώσεις, ενώ για τον Nord Stream 2 δεν δόθηκε την τελευταία στιγμή άδεια λειτουργίας λόγω των ρωσικών κυρώσεων.
Σε «δολιοφθορά» οφείλονται οι διαρροές
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι οι διαρροές στους αγωγούς Nord Stream προκλήθηκαν από «δολιοφθορά» και προειδοποίησε πως θα υπάρξει «η ισχυρότερη πιθανή απάντηση» σε περίπτωση που δεχθούν επίθεση ενεργές ενεργειακές υποδομές στην ΕΕ.
«Μίλησα με την (πρωθυπουργό της Δανίας Μέτε) Φρεντέρικσεν για την ενέργεια δολιοφθοράς στον Nord Stream» έγραψε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε ανάρτησή της στο Twitter, συμπληρώνοντας ότι αποτελεί προτεραιότητα η διερεύνηση της υπόθεσης ώστε να «χυθεί φως στις ακριβείς συνθήκες και τα αίτια της διαρροής».
«Σκόπιμες ενέργειες»
Νωρίτερα η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν δήλωσε με βεβαιότητα ότι η διαρροή στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream 1 και 2 κοντά στο νησί Μπόρνχολμ, στη Βαλτική, οφείλεται σε «σκόπιμες ενέργειες», όχι σε «ατύχημα».
Παράλληλα, η Σουηδία έχει ξεκινήσει προκαταρκτική έρευνα για «δολιοφθορά» στους αγωγούς, οι οποίοι δεν λειτουργούσαν, όμως ήταν γεμάτοι αέριο.
Τι δήλωσαν Ουκρανία, Πολωνία και Δανία
Οι ανεξήγητες διαρροές που ανακαλύφθηκαν στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream στη Βαλτική Θάλασσα είναι το αποτέλεσμα «τρομοκρατικής επίθεσης σχεδιασμένης από τη Μόσχα», δήλωσε το Κίεβο, χωρίς να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία, την ίδια στιγμή που η Ρωσία κάνει λόγο για δολιοφθορά.
«Η μεγάλης κλίμακας διαρροή φυσικού αερίου στον Nord Stream 1 δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια τρομοκρατική επίθεση σχεδιασμένη από τη Ρωσία και μια πράξη επίθεσης εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης», έγραψε στο Twitter ο σύμβουλος της ουκρανικής προεδρίας Μιχαΐλο Ποντολιάκ.
Η Πολωνία δήλωσε ότι οι διαρροές που εντοπίστηκαν από τις δανέζικες αρχές οφείλονται σε ρωσική προβοκάτσια. «Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση υψηλών διεθνώς πιέσεων» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Πολωνός υφυπουργός Εξωτερικών Μαρσίν Πρσζιντάτς στη Βαρσoβία. «Δυστυχώς ο εξ ανατολών γείτονάς μας ακολουθεί συνεχώς πολιτική προκλήσεων», πρόσθεσε.
Η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρεντέριξεν, η οποία βρίσκεται στην πολωνική πόλη Γκολενιόφ, κοντά στο Στετίν, για τα εγκαίνια του αγωγού φυσικού αερίου Baltic Pap, επιβεβαίωσε μιλώντας στους δημοσιογράφους ότι τα σημεία των διαρροών είναι κοντά. Στην ερώτηση εάν πρόκειται για σαμποτάζ, είπε: «Τίποτα δεν μπορούμε να αποκλείσουμε, αλλά είναι ακόμη πολύ νωρίς για να βγουν συμπεράσματα».
Η Μόσχα από την πλευρά της δήλωσε «εξαιρετικά ανήσυχη» για τις διαρροές. «Είναι μια πρωτόγνωρη κατάσταση» δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, ο οποίος δεν απέκλεισε το σαμποτάζ. «Καμιά εκδοχή δεν μπορεί να αποκλειστεί».