
Το περιστατικό μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ρωσίας στα ανοιχτά της Κριμαίας, αναδεικνύει τον νέο ρόλο της Βρετανίας στο διεθνές σύστημα. Εμφανίζει την προσφάτως βαπτισμένη “Παγκόσμια Βρετανία” ως ενεργό μέλος του αμερικανικού συνασπισμού που επιδιώκει να επαναβεβαιώσει την παγκόσμια ηγεσία της Δύσης έναντι της πρόκλησης της Κίνας και των ενεργειών της Ρωσίας. Με τον τρόπο αυτό, το Λονδίνο είναι πρόθυμο να πάει στα άκρα και να αναλάβει μη αμελητέους κινδύνους.
Του Dmitri Trenin
Πριν, ο΄πως στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ, το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν ο πρώτος που ανταποκρίθηκε στις αμερικανικές εκκλήσεις για κοινή δράση. Τώρα, η Βρετανία έχει αποδείξει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να δείξει τον δρόμο. Μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα, η κυριαρχία της Ρωσία στην Κριμαία είχαν αμφισβητηθεί άμεσα μόνο το 2018 από τα ουκρανικά ναυτικά πλοία που έστειλε ο πρόεδρος Petro Poroshenko από την Οδησσό στην Αζοφική Θάλασσα. Τώρα, το μήνυμα της μη αναγνώρισης της ενσωμάτωσης της Κριμαίας στη Ρωσία δόθηκε από το HMS Defender, το οποίο έπλευσε στα χωρικά ύδατα των 12 μιλίων, όχι μακριά από τη Σεβαστούπολη. Αυτό πιθανώς διατηρεί ένα νέο, πιο επικίνδυνο επίπεδο αντιπαράθεσης.

Το τρέχον περιστατικό είναι πιο σοβαρό από ό,τι το 2018 όχι μόνο εξαιτίας του ποιος είναι ο αμφισβητίας, αλλά επίσης εξαιτίας του πότε έγινε η αμφισβήτηση. Η προφανής δοκιμασία των κόκκινων γραμμών του Κρεμλίνου ήρθε λιγότερο από μια εβδομάδα μετά από τη συνάντηση στη Γενεύη μεταξύ του Ρώσου προέδρου Πούτιν και του Αμερικάνου προέδρου Μπάντεν. Ως απάντηση, οι ρωσικές δυνάμεις έπλευσαν και έκαναν πτήσεις κοντά στα βρετανικά πλοία, έριξαν προειδοποιητικές βολές και -σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας- έριξαν βόμβες για να κάνουν το HMS Defender να αλλάξει πορεία.
Δημοσίευμα του BBC από το πλοίο έδειξε ότι το πλήρωμα του πλοίου ήταν έτοιμο από την αρχή για κάποιου είδους φυσική σύγκριση με τις ρωσικές δυνάμεις. Η ρωσική ερμηνεία αυτού του συμβάντος είναι ότι η αποστολή του HMS Defender ήταν μια προκαθορισμένη πρόκληση, σχεδιασμένη για να κάνει τους Ρώσους να ασκήσουν βία για να διαλύουν το νέο “πνεύμα της Γενεύης”, αλλά το κίνητρο για το ταξίδι ήταν πιθανότατα να απορρίψει άρα τα τεστάρει τις ρωσικές κόκκινες γραμμές. Η κατάσταση θα πρέπει να γίνεται πιο ξεκάθαρο όσο ξετυλίγονται τα γεγονότα: το συμβάν αυτής της εβδομάδας παραμένει ένα εφάπαξ γεγονός ή θα υπάρξουν παρόμοιες προσπάθειες στο μέλλον;
Για να το θέσουμε απλά, νέες προσπάθειες για να εκτεθεί η αποτροπή της κόκκινης γραμμής των Ρώσων -είτε στο έδαφος, είτε στον αέρα είτε στη θάλασσα- θα πιέσουν τη Μόσχα να υπερασπιστεί αυτό που δεν μπορεί να εγκαταλείψει χωρίς να χάσει τον αυτοσεβασμό της. Αυτό θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε συγκρούσεις και απώλειες, το οποίο θα δημιουργούσε το ρίσκο περαιτέρω κλιμάκωσης.
Εάν συμβεί αυτό, η αντιπαράθεση Ρωσίας-ΝΑΤΟ θα επιδεινωθεί κυριολεκτικά στο επίπεδο της μη ασφαλούς διπλωματίας, ένα πραγματικά ζοφερό σενάριο. Οι κόκκινες γραμμές ασφαλώς δεν είναι εκεί για να γίνουν αποδέκτες, απλώς αναγνωρισμένες. Κανείς στη Μόσχα δεν αναμένει από τη Δύση να αποδεχθεί τη ρωσική κυριαρχία έναντι της Κριμαίας στο προσεχές μέλλον. Ωστόσο, το να μην δέχεσαι την πραγματικότητα φέρει ένα τίμημα που θα πρέπει να γνωρίζει κάποιος πριν αναλάβει το ρίσκο να πρέπει να πολεμήσει.
Η Βρετανία έχει λιγότερες επιφυλάξεις για το ενδεχόμενο αντιπαράθεσης με τη Ρωσία σε σχέση με κάποια άλλα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ. Η πρόσφατη εθνική στρατηγική ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου είναι άμεση στο να ονομάσει τη Ρωσία ως την κύρια απειλή ασφαλείας για τη Βρετανία και τη Δύση. Ως εκ τούτου, οι σχέσεις Ηνωμένου Βασιλείου-Ρωσίας, που την τελευταία δεκαετία πάγωναν όλο και περισσότερο, πιθανώς μετακινούνται σε μια “καυτή ζώνη”.
Η τοποθεσία του συμβάντος με το HMS Defender -οχι μακριά από τη Σεβαστούπολη- επαναφέρει εύκολα τις μνήμες του πολέμου της Κριμαίας, που αποτελεί μέρος του πικρού Great Game, μιας υβριδικής αντιπαλότητας μεταξύ δύο αυτοκρατοριών στην Ευρασία. Αυτές οι μέρες έχουν παρέλθει για άντα, αλλά το μαχητικό πνεύμα είναι ζωντανό και στις δύο πλευρές.
Στη δεκαετία του 2020, το ρίσκο πολέμου μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων είναι μεγαλύτερο από ό,τι ήταν πριν από 50 χρόνια. Οι πρόεδροι Μπάιντεν και Πούτιν, διαβεβαιώνοντας με κάθε τρόπο ότι ο πυρηνικός πόλεμος δεν μπορεί να κερδηθεί και δεν θα πρέπει να γίνει ποτέ, εστίασαν σωστά σε θέματα στρατηγικής ασφάλειας. Αλλά υπάρχουν περισσότερα για τη σταθερότητα από τν κυβερνοασφάλεια και τη στρατηγική πυρηνικών όπλων.
Ένας πιθανός δρόμος για τον πόλεμο στον 21ο αιώνα είναι μια ακούσια κλιμάκωση που προκύπτει από ένα περιστατικό πχ στη Βαλτική και στη Μαύρη θάλασσα ή μια τοπική σύγκρουση όπως στο Ντομπάς, που θα βγει εκτός ελέγχου. Παρά το ΄ότι γίνονται προσπάθειες για καλύτερη διαχείριση ή κάποια ρύθμιση της αμερικανό-ρωσικής αντιπαράθεσης, η αποτροπή επικίνδυνων συγκρούσεων μεταξύ των δυνάμεων της Ρωσίας και των χωρών του ΝΑΤΟ, θα πρέπει να αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα και στις δύο πλευρές.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://carnegie.ru/commentary/84850