Η Ρωσία οδεύει στις εκλογές με την πολεμική οικονομία να ανεβάζει το βιοτικό επίπεδο | Μεγάλο αγκάθι ο πληθωρισμός
Καθώς η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει μπει στον τρίτο χρόνο της, πολλοί στη Ρωσία έχουν λόγους να αισθάνονται ότι η πολεμική οικονομία λειτουργεί καλά για αυτούς, παρά τις δυτικές κυρώσεις που έχουν σχεδιαστεί για να στρέψουν τον πληθυσμό της χώρας εναντίον του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!Όπως σημειώνει το πρακτορείο Bloomberg, οι μισθοί έχουν “εκτοξευτεί” κατά διψήφια ποσοστά, το ρούβλι έχει σταθεροποιηθεί και η φτώχεια και η ανεργία βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ. Για τους χαμηλόμισθους της χώρας – βασικό εκλογικό σώμα για το Κρεμλίνο – οι μισθοί τα τελευταία τρία τρίμηνα αυξήθηκαν ταχύτερα από ό,τι για οποιοδήποτε άλλο τμήμα της κοινωνίας, σημειώνοντας ετήσιο ρυθμό αύξησης περίπου 20%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας.
Ενόψει των προεδρικών εκλογών της Ρωσίας στις 15-17 Μαρτίου, με τον Πούτιν να είναι βέβαιο ότι θα εξασφαλίσει μια πέμπτη θητεία, η δημόσια δυσαρέσκεια για την οικονομία σε μεγάλο βαθμό δεν υπάρχει. Αν και ο πόλεμος έχει αφήσει πίσω του εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς ή τραυματίες και οι μακροπρόθεσμες προκλήσεις συνεχίζουν να συσσωρεύονται με τους αξιωματούχους να παλεύουν ακόμη με τον πληθωρισμό που βρίσκεται πάνω από τον στόχο τους, προς το παρόν, ο Ρώσος ηγέτης νιώθει ότι έχει πετύχει τους στόχους όσον αφορά την οικονομία.
Η Ρωσία προσέρχεται στις εκλογές “σε καλή κατάσταση”, δήλωσε η Σοφία Ντόνετς, οικονομολόγος της Renaissance Capital, επισημαίνοντας το “πολύ αισιόδοξο” καταναλωτικό κλίμα και τις εκτιμήσεις για την τρέχουσα και τη μελλοντική οικονομική κατάσταση σε έρευνες. “Δείχνουν ένα επίπεδο που δεν θυμίζει καθόλου μια κρίση”, πρόσθεσε.
Η ρωσική κυβέρνηση δαπανά μεγάλα ποσά για τις κοινωνικές παροχές των νοικοκυριών, την αύξηση των συντάξεων, την επιδότηση στεγαστικών δανείων και την αποζημίωση στους συγγενείς όσων υπηρετούν στον στρατό. Το κόστος των προεκλογικών δεσμεύσεων του Πούτιν ενδέχεται να ανέλθει σε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια για τα επόμενα έξι χρόνια.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει ενισχύσει την μεγάλη έλλειψη εργατικού δυναμικού, καθώς οι στρατιωτικές επιστρατεύσεις στερούν εργαζόμενους από την αγορά, με τον Πούτιν να δηλώνει τον περασμένο μήνα ότι οι εργοδότες έχουν έλλειμμα 2,5 εκατ. ατόμων.
Το γεγονός αυτό έχει ωφελήσει τους Ρώσους πολίτες, οι οποίοι κατά συνέπεια απολαμβάνουν την ασφάλεια της απασχόλησής τους με τους διευθυντές να διστάζουν να απολύσουν τον οποιονδήποτε. Ενώ το ποσοστό ανεργίας παραμένει σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο, οι προσδοκίες προσλήψεων έχουν εκτοξευθεί σε επίπεδο ρεκόρ, σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα.
Μια μεγάλη και επίμονη πηγή οικονομικής ανησυχίας για το Κρεμλίνο παραμένει η ταχεία αύξηση των τιμών που κατατρώει τα εισοδήματα των Ρώσων πολιτών. Ενώ ο πληθωρισμός δεν υποχωρεί, οι μισθοί αυξάνονται ταχύτερα, λόγω των μαζικών κυβερνητικών δαπανών και της έλλειψης εργατικού δυναμικού. Ο μέσος μηνιαίος μισθός το 2023 έφτασε πάνω από τα 74.000 ρούβλια (814 δολάρια), περίπου 30% υψηλότερος από ό,τι πριν από δύο χρόνια. Πριν από το περασμένο έτος, η Ρωσία δεν είχε δει αύξηση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος άνω του 5% για πολλά χρόνια.
“Για έναν σημαντικό αριθμό Ρώσων, ο πόλεμος αποτέλεσε μια ευκαιρία για κοινωνική και οικονομική κινητικότητα που προηγουμένως ήταν αδύνατη. Ορισμένοι κατάφεραν να ξεκινήσουν μια νέα επιχείρηση”, δήλωσε η Άννα Κουλέσοβα, κοινωνιολόγος στην Social Foresight Group. “Κάποιοι έλαβαν πληρωμές για τους συζύγους και τους γιους τους στο μέτωπο, γεγονός που επέτρεψε να αγοράσουν επιτέλους ένα διαμέρισμα, ένα αυτοκίνητο, να μετακομίσουν από ένα χωριό σε μια πόλη”.
Ο Πούτιν υπερηφανεύεται ότι οι άνευ προηγουμένου διεθνείς κυρώσεις δεν κατάφεραν να πλήξουν τη ρωσική οικονομία, η οποία αντιθέτως επεκτάθηκε, κυρίως λόγω των μαζικών οικονομικών “ενέσεων” από τον προϋπολογισμό, της στρατιωτικής παραγωγής και του εμπορίου σε επίπεδα ρεκόρ με την Κίνα. Ο Πούτιν έχει επικαλεστεί στοιχεία που φέρεται να δείχνουν ότι η Ρωσία εισήλθε στις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου όσον αφορά την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης, ξεπερνώντας τη Γερμανία, σύμφωνα με τον ίδιο.
Η οικονομία ξεκίνησε φέτος με παρόμοια δυναμική. Τα στοιχεία του Ιανουαρίου για τις λιανικές πωλήσεις, τους πραγματικούς μισθούς και τη βιομηχανική παραγωγή ήταν καλύτερα από τις προβλέψεις της αγοράς.
“Οι στρατιωτικές δαπάνες της κυβέρνησης δεν είναι δωρεάν, έχουν ως κόστος τα μειωμένα έσοδα από τις εξαγωγές ενέργειας και τα μειωμένα συναλλαγματικά αποθέματα που είχε δημιουργήσει η Ρωσία πριν από την έναρξη του πολέμου. Βραχυπρόθεσμα, η δημοσιονομική γενναιοδωρία θα συνεχίσει να στηρίζει την υψηλή καταναλωτική εμπιστοσύνη, αλλά καθώς η Ρωσία εξαντλεί τα αποθέματα του Ταμείου Εθνικού Πλούτου της, η κυβέρνηση θα βρεθεί αντιμέτωπη με δύσκολες δημοσιονομικές επιλογές μεταξύ της αποδοχής υψηλότερου πληθωρισμού, της περικοπής των δαπανών ή της αύξησης των φόρων”, δήλωσε ο Άλεξ Ισάκοφ, οικονομολόγος του Bloomberg για τη Ρωσία.
Η άλλη πλευρά του νομίσματος είναι ότι οι αυξημένες κοινωνικές και πολεμικές δαπάνες έχουν οδηγήσει σε ένα τεράστιο δημοσιονομικό κενό και στην απειλή ότι η υπερθέρμανση της οικονομίας μπορεί να συνεχίσει να ανεβάζει τις τιμές.
Ο πληθωρισμός παραμένει πάνω από τον στόχο της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, παρά τη σημαντική σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής της, επηρεάζοντας έτσι την πιστωτική δραστηριότητα στη χώρα. Ο ετήσιος πληθωρισμός αυξήθηκε τον Φεβρουάριο στο 7,7% από 7,4% τον προηγούμενο μήνα, παρά τις προσπάθειες των αξιωματούχων για την τιθάσσευσή του.
Εν τω μεταξύ, το κενό του φετινού ομοσπονδιακού προϋπολογισμού ήταν 1,5 τρισ. ρούβλια στα τέλη Φεβρουαρίου, ενώ το υπουργείο Οικονομικών έχει προγραμματίσει έλλειμμα 1,6 τρισ. ρουβλίων για ολόκληρο το 2024, και τα διαθέσιμα αποθεματικά του Ταμείου Εθνικού Πλούτου της Ρωσίας έχουν ήδη μειωθεί στο μισό. Η κυβέρνηση, βλέποντας την έναρξη της νέας προεδρικής θητείας ως παράθυρο ευκαιρίας για αντιδημοφιλείς μεταρρυθμίσεις, εξετάζει το ενδεχόμενο να αυξήσει τους φόρους στα υψηλότερα εισοδήματα.
“Το success story του 2023 είναι μια ιστορία ανάκαμψης της ανάπτυξης που θα είναι δύσκολο να επαναληφθεί”, δήλωσε η Ντόνετς, προσθέτοντας ότι φέτος τα δημοσιονομικά κίνητρα αναμένεται να αρχίσουν να μειώνονται, καθώς “τα αποθέματα που αποτελούσαν την κύρια πηγή τους έχουν ήδη εξαντληθεί σε μεγάλο βαθμό”.
“Οι αυξήσεις φόρων είναι αναπόφευκτες, και μάλιστα αρκετά μεγάλες”, ανέφερε και πρόσθεσε: “Η αβεβαιότητα παραμένει η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η οικονομία της Ρωσίας και μπορεί να προκαλέσει πολύ περισσότερους πονοκεφάλους”, είπε.
