Προεκλογικό δώρο στον Πρόεδρο της Τουρκίας φαίνεται πως είναι ο εκσυγχρονισμός των συστημάτων τακτικής ζεύξης δεδομένων (TDL) Link-16 των μαχητικών αεροσκαφών F-16, που αποφάσισε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τις αντιδράσεις της Τουρκίας στην καθυστέρηση της έγκρισης του εκσυγχρονισμού των τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών.
Δεν αφορά το μεγάλο πακέτο των 20 δισ. για την αγορά και την αναβάθμιση των τουρκικών F-16 αλλά σε ένα μικρότερο συμβόλαιο 260 εκατομμυρίων που βρισκόταν σε εκκρεμότητα εδώ και μήνες και αφορά μεταξύ άλλων και σε αναβάθμιση των λογισμικών ηλεκτρονικών συστημάτων OFP με ικανότητα AGCAS.
Τα αεροσκάφη F-16 αποτελούν βασικό στοιχείο της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας και αποτελούν την κύρια δύναμη κρούσης της (ΠΗΓΗ). Μεταξύ 1987 και 2012, η Τουρκία αγόρασε 270 αεροσκάφη F-16 διαφόρων μοντέλων από τις ΗΠΑ ενώ επί του παρόντος, η Τουρκία είναι η χώρα με τον μεγαλύτερο αριθμό αεροσκαφών F-16 μετά τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.
Ως εκ τούτου, το γεγονός ότι η τουρκική Πολεμική Αεροπορία διαθέτει σημαντική εμπειρία και τεχνογνωσία σχετικά με τα αεροσκάφη καθιστά την αγορά νέων και προηγμένων F-16 ως μια ορθολογική επιλογή.
Το απόθεμα των F-16 της Τουρκίας αποτελείται από διαμορφώσεις Block 30, Block 40, Block 50 και Block 50+. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το μεγαλύτερο μέρος του στόλου των F-16 της Τουρκίας (160 αεροσκάφη στις διαμορφώσεις Block 30 και Block 40) τέθηκε σε υπηρεσία μεταξύ 1987 και 1995, είναι κατανοητή η επιθυμία της Τουρκίας γι αναβάθμιση. Τα πιο σύγχρονα F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας, τα αεροσκάφη Block 50+, βρίσκονται σε υπηρεσία εδώ και περίπου 10 χρόνια. Ως εκ τούτου, επιδιώκεται η αγορά του πιο πρόσφατου F-16 Block 70, το οποίο διαθέτει ορισμένα από τα χαρακτηριστικά των αεροσκαφών πέμπτης γενιάς.
Επιπρόσθετα η τουρκική αμυντική βιομηχανία έχει μακρά ιστορία με το F-16, καθώς τα τελευταία χρόνια, τουρκικές εταιρείες έχουν πραγματοποιήσει προγράμματα δομικού και αεροηλεκτρονικού εκσυγχρονισμού του αεροσκάφους. Αυτό έχει παρατείνει τη διάρκεια ζωής των αεροσκαφών και τα έχει εξοπλίσει με πιο σύγχρονο εξοπλισμό. Από την άλλη πλευρά, πρέπει να σημειωθεί ότι από τα 160 F-16 που αγόρασε η Τουρκία μεταξύ 1987 και 1995, όλα, εκτός από τα 8 πρώτα αεροσκάφη, κατασκευάστηκαν στην Τουρκία. Ομοίως, 46 F-16 που εξήχθησαν στην Αίγυπτο κατασκευάστηκαν στην Τουρκία μεταξύ 1993 και 1995. Επιπλέον, η Τουρκία εκσυγχρόνισε F-16 που ανήκαν στο Πακιστάν και την Ιορδανία τα τελευταία 20 χρόνια.
Ζητώντας 79 κιτ εκσυγχρονισμού εκτός από τα νέα αεροσκάφη, η Τουρκία στοχεύει να αναβαθμίσει μόνη της τα υπόλοιπα F-16 στο επίπεδο Block 70.
Η Τουρκία έχει υποβάλει επιστολή αιτήματος για την αγορά 40 μαχητικών αεροσκαφών F-16 Block 70 και 79 κιτ εκσυγχρονισμού από τις ΗΠΑ τον Οκτώβριο του 2021. Ωστόσο, η ανεπίσημη κοινοποίηση στο Κογκρέσο για την υλοποίηση της πιθανής πώλησης έγινε μόλις τον Φλεβάρη του 2023.
Ειδικά μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε την υποστήριξή του στην πώληση των αεροσκαφών και των κιτ εκσυγχρονισμού στην Τουρκία. Την επόμενη περίοδο, ο Πρόεδρος Μπάιντεν επανέλαβε την υποστήριξή του για την πώληση παρά τις διάφορες αντιρρήσεις του Κογκρέσου και την ψήφιση νομοσχεδίων που έθεταν ορισμένους όρους για την πώληση. Στη συνέχεια, οι ρήτρες που εξαρτούσαν την πώληση αφαιρέθηκαν από τον νόμο για την έγκριση της εθνικής άμυνας του 2023 (NDAA).
Μετά την ένταξη της Φινλανδίας με την υπογραφή και της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, το κλίμα έχει αλλάξει στην Αμερικανική Κυβέρνηση, που βλέπει με ανησυχία τα ανοίγματα της Άγκυρας σε Ρωσία, Ιράν και χώρες του Κόλπου που πλέον αποφεύγουν την συμπόρευση τους με τις ΗΠΑ.
Όπως σημειώνουν αναλυτές το ότι η πώληση των F- 16 δεν προχωρά δεν είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας, αλλά ούτε εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Το F-16 είναι ο μοναδικός δείκτης της μακροχρόνιας τουρκοαμερικανικής εταιρικής σχέσης ασφάλειας και άμυνας. Ομοίως, οι πωλήσεις όπλων γενικά, και των αεροσκαφών F-16 ειδικότερα, είναι μια αντανάκλαση του εξισορροπητικού ρόλου και της διπλωματικής επιρροής που έχουν διαδραματίσει ιστορικά οι Ηνωμένες Πολιτείες στις ελληνοτουρκικές διαφορές.
Η πολεμική αεροπορία της Ελλάδας αποτελείται επίσης σε μεγάλο βαθμό από F-16, και η Τουρκία και η Ελλάδα απέκτησαν τα αεροσκάφη περίπου την ίδια εποχή. Ως εκ τούτου, μια αποτυχία υλοποίησης της πώλησης θα μπορούσε να υπονομεύσει σοβαρά τη στρατιωτική διάσταση, ίσως την ισχυρότερη διάσταση των τουρκοαμερικανικών σχέσεων, οι οποίες έχουν επιβαρυνθεί από διάφορες κρίσεις τα τελευταία χρόνια.
Για τους Τούρκους αναλυτές η διπλωματική επιρροή των Ηνωμένων Πολιτειών στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο θα μειωθεί στα μάτια της Τουρκίας. Ομοίως, η αλλαγή αυτή έχει γίνει πιο εμφανής τα τελευταία χρόνια με τα βήματα που έχουν κάνει οι ΗΠΑ υπό την επιρροή του ελληνικού λόμπι, όπως σημειώνουν.
Μάλιστα, η πώληση των F-16 στην Τουρκία και η ταυτόχρονη πώληση του μαχητικού αεροσκάφους πέμπτης γενιάς F-35 στην Ελλάδα είναι μια ακόμη ένδειξη αυτού του γεγονότος, όπως σημειώνουν οι Τούρκοι αναλυτές.
Όπως τονίζουν, εάν εγκριθούν και οι δύο πωλήσεις, θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που οι ΗΠΑ θα παράσχουν στην Ελλάδα στρατιωτική τεχνολογική υπεροχή, προσθέτοντας ότι 83 ελληνικά F-16 έχουν αναβαθμιστεί στη διαμόρφωση Block 70/72 εδώ και χρόνια και η ελληνική πολεμική αεροπορία έχει αρχίσει να παραλαμβάνει τα αεροσκάφη.
Σύμφωνα πάντα με Τούρκους αναλυτές, παρότι τα κιτ Link-16 αναβαθμίζουν τα υφιστάμενα F-16 με το συστήματα αυτόματης αποφυγής σύγκρουσης, καθώς και συναφή εξοπλισμό και μηχανική υποστήριξη στο επίπεδο «Block Upgrade-2», δεν δίνει υπεροπλία στην Τουρκική Πολεμική Αεροπορία. Για τον λόγο αυτό έχουν ενισχύσει τις προσπάθειες τους στην κατασκευή μη επανδρωμένων αεροσκαφών και στην κατασκευή πολεμικών σκαφών που θα μεταφέρουν αυτά τα αεροσκάφη, όπως το μίνι «αεροπλανοφόρο» Anadolu.
Ο παράγοντας Ελλάδα
Να σημειωθεί ότι η Τουρκία αγωνιά για τα F-16, αφού δεν είναι απλώς η τρίτη χώρα μετά τις ΗΠΑ και το Ισραήλ σε μεγαλύτερο τέτοιο στόλο, μετά και την αγορά 270 μαχητικών από το 1987 μέχρι το 2012, αλλά κυρίως γιατί αν η Ελλάδα ολοκληρώσει και τα τρία έργα, τον εκσυγχρονισμό των F-16, το Rafale και τις αγορές των F-35, τότε μέχρι το 2025-26, η ελληνική πλευρά θα έχει το πάνω χέρι όσον αφορά τα μαχητικά αεροσκάφη, όπως έχει δηλώσει παλαιότερα σε συνέντευξή του στη Χουριέτ ο πρώην διοικητής της Πολεμικής Αεροπορίας Αμπιντίν Ουνάλ.
Σχετικά με τα F-35, ένα πρόγραμμα που «πάγωσε» ο Ντόναλντ Τραμπ, αφού η αγορά από την Τουρκία των ρωσικών S-400 ενεργοποίησε αυτόματα τος κυρώσεις βάσει της νομοθεσίας CAATSA, η Άγκυρα διεκδικεί αφενός την επιστροφή της σε αυτό και αφετέρου τη παράδοση των πέντε F-35 τα οποία παρακράτησαν οι ΗΠΑ όταν ξέσπασε το όλο ζήτημα. 
Τι γίνεται με τους S-400
Γι’ αυτό και δεν μπορεί να θεωρηθεί τυχαίο ότι παρότι δεν ακυρώνει τους S-400, γιατί ο Ερντογάν, που από δω το πάνε από δω το φέρνουν οι δημοσκοπήσεις μάλλον θα είναι ξανά πρόεδρος της Τουρκίας, δεν θέλει να νευριάσει τον καλό του φίλο Βλαντιμίρ Πούτιν, έχει αρχίσει να καλλιεργεί την εντύπωση ότι σύντομα θα έχει στη διάθεσή της και αντίστοιχους σε αποτελεσματικότητα πυραύλους τουρκικής κατασκευής.
Αλήθεια ή ψέματα δεν έχει και μεγάλη σημασία, αφού για τους Τούρκους το παζάρι έχει τη μεγαλύτερη σημασία και η ιστορία έχει αποδείξει ότι για τη γειτονική χώρα φέρνει συνήθως και τα καλύτερα αποτελέσματα.
