Πόσο ουτοπικό είναι το σενάριο η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή να εκτοξεύσει το πετρέλαιο στα $157 το βαρέλι;

Μια μεγάλη κλιμάκωση του πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και της Hamas -ένας πόλεμος που θα μετατρέπονταν σε μια ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή- θα μπορούσε να προκαλέσει άνοδο των τιμών του πετρελαίου έως και 75%, προειδοποίησε η Παγκόσμια Τράπεζα τη Δευτέρα.

Από τον Alan Rappeport/New York Times

Το ενδεχόμενο παγκόσμιου ενεργειακού σοκ μετά τη βίαιη επίθεση της Hamas στο Ισραήλ αποτελεί ένα πιεστικό ερώτημα για τους οικονομολόγους και τους διαμορφωτές οικονομικής πολιτικής, που πέρασαν τον περασμένο χρόνο προσπαθώντας να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό.

Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!

Οι τιμές της ενέργειας παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό συγκρατημένες από τότε που η Hamas εισέβαλε στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου. Ωστόσο, οικονομολόγοι και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής παρακολουθούν στενά την τροχιά του πολέμου και μελετούν προηγούμενες συγκρούσεις στην περιοχή, καθώς προσπαθούν να προσδιορίσουν την πιθανή κλίμακα των οικονομικών επιπτώσεων εάν η τρέχουσα σύγκρουση ενταθεί περαιτέρω και διευρυνθεί σε όλη τη Μέση Ανατολή.

Η νέα έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας υποδηλώνει ότι μια τέτοια κρίση θα μπορούσε να προκαλέσει επιπλέον διαταραχές στην αγορά ενέργειας που έχουν ήδη συμβεί από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, επιδεινώνοντας τις οικονομικές συνέπειες.

«Η πρόσφατη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή έρχεται μετά το μεγαλύτερο σοκ στις αγορές εμπορευμάτων από τη δεκαετία του 1970 εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία», δήλωσε ο Indermit Gill, επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας και ανώτερος αντιπρόεδρος όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη, σε δήλωσή του η οποία συνοδεύει την έκθεση. «Εάν η σύγκρουση κλιμακωθεί, η παγκόσμια οικονομία θα αντιμετωπίσει ένα διπλό ενεργειακό σοκ για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες –όχι μόνο εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία αλλά και από τη Μέση Ανατολή».

Η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει ότι οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου, οι οποίες επί του παρόντος κυμαίνονται γύρω στα 85 δολάρια το βαρέλι, θα είναι κατά μέσο όρο 90 δολάρια ανά βαρέλι αυτό το τρίμηνο. Ο οργανισμός είχε προβλέψει ότι θα μειωθούν το επόμενο έτος, αλλά οι διακοπές στον εφοδιασμό πετρελαίου θα μπορούσαν να αλλάξουν δραστικά αυτές τις προβλέψεις.

Το χειρότερο σενάριο της τράπεζας συνδέεται με το αραβικό εμπάργκο πετρελαίου του 1973, το οποίο έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια του αραβο-ισραηλινού πολέμου. Μια επανάληψη εκείνων των δραματικών εξελίξεων θα μπορούσε να αφαιρέσει έως και οκτώ εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα από την αγορά και να στείλει τις τιμές έως και τα 157 δολάρια ανά βαρέλι.

Μια λιγότερο σοβαρή, αλλά και πάλι ανατρεπτική έκβαση θα ήταν εάν ο πόλεμος εξελισσόταν όπως εκείνος του 2003 στο Ιράκ, με την προσφορά πετρελαίου να μειώνεται κατά πέντε εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα και τις τιμές να αυξάνονται έως και 35%, στα 121 δολάρια το βαρέλι.

Μια πιο μέτρια έκβαση θα ήταν εάν η σύγκρουση ήταν παρόμοια με τον εμφύλιο πόλεμο του 2011 στη Λιβύη, με δύο εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα να χάνονται από τις παγκόσμιες αγορές και τις τιμές να αυξάνονται έως και 13%, στα 102 δολάρια το βαρέλι.

Αξιωματούχοι της Παγκόσμιας Τράπεζας προειδοποίησαν ότι οι επιπτώσεις στον πληθωρισμό και την παγκόσμια οικονομία θα εξαρτηθούν από τη διάρκεια της σύγκρουσης και από το πόσο καιρό οι τιμές του πετρελαίου θα παραμείνουν υψηλές. Είπαν ότι, ωστόσο, εάν διατηρούνταν οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου, αυτό θα οδηγούσε σε υψηλότερες τιμές για τα τρόφιμα, τα βιομηχανικά μέταλλα και τον χρυσό.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη προσπαθούν για καιρό να εμποδίσουν τις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου να μην εκτοξευθούν στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τα δυτικά έθνη εισήγαγαν ανώτατο όριο τιμών στις εξαγωγές ενέργειας της Ρωσίας, μια κίνηση που αποσκοπούσε στον περιορισμό των εσόδων της Μόσχας από το πετρέλαιο, διασφαλίζοντας παράλληλα τη ροή πετρελαίου.

Η κυβέρνηση Biden αξιοποίησε επίσης το Στρατηγικό Αποθεματικό της χώρας για να μειώσει τις πιέσεις στην τιμή του πετρελαίου. Ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος είπε στους New York Times την περασμένη εβδομάδα ότι ο πρόεδρος Biden θα μπορούσε να εγκρίνει έναν νέο γύρο εκλύσεων από το αποθεματικό, ένα απόθεμα έκτακτης ανάγκης αργού πετρελαίου που αποθηκεύεται σε υπόγεια σπήλαια αλατιού κοντά στον Κόλπο του Μεξικού.

Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Biden έχουν υποβαθμίσει δημοσίως τις ανησυχίες τους για τις οικονομικές επιπτώσεις της σύγκρουσης, λέγοντας ότι είναι πολύ νωρίς για να προβλεφθούν οι συνέπειες. Η υπουργός Οικονομικών Janet L. Yellen σημείωσε σε εκδήλωση του Bloomberg News την περασμένη εβδομάδα ότι οι τιμές του πετρελαίου είναι μέχρι στιγμής γενικά σταθερές και ότι δεν έχει δει ακόμη σημάδια ότι ο πόλεμος έχει παγκόσμιες οικονομικές συνέπειες.

«Τι θα μπορούσε να συμβεί αν επεκταθεί ο πόλεμος;» αναρωτήθηκε η Yellen. «Φυσικά θα μπορούσαν να υπάρξουν πιο ουσιαστικές συνέπειες».