Καθώς η Ευρώπη προσπαθεί να ανακόψει τις πολεμικές ενέργειες της Μόσχας στην Ουκρανία, απογαλακτιζόμενη από το ρωσικό πετρέλαιο, τα κράτη της Μέσης Ανατολής φαίνεται να είναι οι μόνοι παραγωγοί με αρκετή ικανότητα να συνεισφέρουν στην κατάσταση. Το ερώτημα είναι αν κάποια από αυτά έχει την τεχνική ικανότητα, και το σημαντικότερο, την προθυμία, να το κάνει. «Μην κρατάτε την αναπνοή σας», λένε οι αναλυτές σε θέματα πετρελαίου.
Από τον The Economist
Τα δυτικά κράτη έχουν επιβάλει πλήθος κυρώσεων για να τιμωρήσουν τη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη σταματήσει τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, της κύριας πηγής εσόδων της Μόσχας, προκειμένου να αποφύγουν τις ζημιές στις δικές τους οικονομίες. Μια πιθανή απαγόρευση της ΕΕ για το ρωσικό πετρέλαιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε έλλειμμα 2,2 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα (bpd) αργού πετρελαίου και 1,2 εκατομμυρίων bpd προϊόντων πετρελαίου, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας.
Ενώ τα κράτη της Μέσης Ανατολής διαθέτουν -αποδεδειγμένα- σχεδόν τα μισά αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο και μεγάλο μέρος της πλεονάζουσας παγκόσμιας παραγωγικής ικανότητας, η έλλειψη επενδύσεων σε υποδομές, οι συγκρούσεις, οι πολιτικές συμμαχίες και οι κυρώσεις είναι μεταξύ των λόγων που η περιοχή δεν φαίνεται να μπορεί να σώσει την Ευρώπη.
Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
Οι δύο χώρες έχουν τη μερίδα του λέοντος της πλεονάζουσας δυναμικότητας του ΟΠΕΚ που είναι άμεσα διαθέσιμη, δήλωσε η Amena Bakr, επικεφαλής ανταποκριτής του ΟΠΕΚ στην Energy Intelligence, με περίπου 2,5 εκατομμύρια bpd. Ωστόσο, η μεγαλύτερη παραγωγός του ΟΠΕΚ, η Σαουδική Αραβία, έχει επανειλημμένα απορρίψει τα αιτήματα των ΗΠΑ για αύξηση της παραγωγής πέρα από μια μακροχρόνια ποσόστωση που έχει συμφωνηθεί με τη Ρωσία και άλλους παραγωγούς εκτός του ΟΠΕΚ, και είναι απίθανο να εισακούσει τις ευρωπαϊκές εκκλήσεις για αύξηση της παραγωγής. Οι αναλυτές λένε ότι μια πιθανή εκτροπή των τρεχουσών αποστολών από πελάτες των Αράβων του Κόλπου στην Ασία θα μπορούσε να έχει κόστος.
Αυτό θα ήταν δυνατό μόνο «στο πλαίσιο της ευελιξίας αυτών των μακροπρόθεσμων συμβάσεων ή κατόπιν συμφωνίας με τους Ασιάτες αγοραστές», δήλωσε ο Robin Mills, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Qamar Energy στο Dubai. Οι αποστολές πετρελαίου του Κόλπου θα μπορούσαν να εκτραπούν από την Ασία στην Ευρώπη, αλλά αυτό θα έθετε σε κίνδυνο την αναπτυσσόμενη στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ της περιοχής και του κύριου αγοραστή, της Κίνας, λένε οι αναλυτές.
Ιράκ
Θεωρητικά, το Ιράκ μπορεί να αντλεί επιπλέον 660.000 bpd, δήλωσε ο Yousef Alshammari, Διευθύνων Σύμβουλος και επικεφαλής της έρευνας πετρελαίου της CMarkits στο Λονδίνο. Αυτή τη στιγμή παράγει περίπου 4,34 εκατομμύρια bpd και έχει μέγιστη παραγωγική ικανότητα 5 εκατομμυρίων, είπε, αλλά οι θρησκευτικές διαιρέσεις και το πολιτικό αδιέξοδο στη Βαγδάτη σημαίνουν ότι δεν μπορεί να βασιστεί κανείς στις δυνατότητες του κράτους.
Το Ιράκ δεν διαθέτει επίσης την υποδομή για να αυξήσει την παραγωγή και οι επενδύσεις σε έργα πετρελαίου μπορεί να χρειαστούν χρόνια μέχρι να υπάρξει αποτέλεσμα, λένε οι αναλυτές. «Πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι το πετρέλαιο δεν παράγεται ανοίγοντας μία βρύση», είπε ο Bakr. «Χρειάζονται επενδύσεις και αυτές οι επενδύσεις χρόνο για να έχουν αποτέλεσμα».
Λιβύη
Τα κοιτάσματα πετρελαίου της Λιβύης υφίστανται τακτικές διακοπές λόγω των συνεχιζόμενων πολιτικών εντάσεων. Στα τέλη Απριλίου, η National Oil Corporation (NOC) ανέφερε ότι η χώρα έχανε περισσότερα από 550.000 bpd σε παραγωγή πετρελαίου εξαιτίας του κλειδώματος των μεγάλων κοιτασμάτων πετρελαίου και των εξαγωγών του από πολιτικά δυσαρεστημένες ομάδες. Ένα μεγάλο διυλιστήριο μάλιστα έχει υποστεί σοβαρές ζημιές μετά από ένοπλες συγκρούσεις.
Η NOC έλυσε προσωρινά τα προβλήματα σε έναν τερματικό σταθμό πετρελαίου στις αρχές Μαΐου, αλλά οι διακοπές παραμένουν μια σημαντική αιτία ανησυχίας. Είναι «σχεδόν αδύνατο να βασιστείς στη Λιβύη» για την πλεονάζουσα δυναμικότητα, είπε o Alshammari, καθώς μέρος της παραγωγής της ήταν εκτός σύνδεσης εδώ και χρόνια εν μέσω αστάθειας και επαναλαμβανόμενων περιστατικών συγκρούσεων σε βασικά κοιτάσματα πετρελαίου.
Ιράν
Μετά τα ΗΑΕ και την Σαουδική Αραβία, το Ιράν είναι πιθανότατα το πιο εξοπλισμένο κράτος προκειμένου να προσθέσει πετρέλαιο στην αγορά, αλλά παραμένει υπό τις αμερικανικές κυρώσεις καθώς οι συνομιλίες για την αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 με τις παγκόσμιες δυνάμεις καθυστερούν. Το κράτος έχει τη δυνατότητα να συνεισφέρει με έως και 1,2 εκατομμύρια bpd εάν αρθούν οι κυρώσεις των ΗΠΑ, λένε οι αναλυτές.
Η εταιρεία δεδομένων Kpler εκτιμά ότι το Ιράν είχε 100 εκατομμύρια βαρέλια σε πλωτές αποθήκες από τα μέσα Φεβρουαρίου, που σημαίνει ότι θα μπορούσε να προσθέσει 1 εκατομμύριο bpd ή 1% της παγκόσμιας προσφοράς, για περίπου τρεις μήνες. Αλλά οι ΗΠΑ είναι απίθανο να «υπογράψουν μια κακή συμφωνία με το Ιράν μόνο και μόνο για να διαθέσουν περισσότερο πετρέλαιο στην αγορά», είπε ο Bakr.
Χώρες εκτός της περιοχής
Τα κράτη εκτός της Μέσης Ανατολής με πιθανή πλεονάζουσα χωρητικότητα, συμπεριλαμβανομένης της Νιγηρίας και της Βενεζουέλας, αντιμετωπίζουν επίσης σοβαρά προβλήματα. Όταν λέγεται ότι μια χώρα έχει πλεονάζουσα χωρητικότητα, σημαίνει ότι «είναι ικανή να φέρει μια δεδομένη παραγωγή εντός περιόδου 30 ημερών για τουλάχιστον 90 ημέρες», είπε o Alshammari. Για αυτόν τον λόγο, μια απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου «μπορεί να είναι επιζήμια για την παγκόσμια οικονομία».
Αυτό αφήνει την Ευρώπη με μια πιθανή αμερικανική επιλογή. Αλλά ακόμα κι αν οι ΗΠΑ αντλήσουν περισσότερα, δεν θα επαρκεί ούτε θα ανταποκρίνεται στις ευρωπαϊκές ανάγκες, επειδή το αμερικανικό αργό είναι πολύ ελαφρύ. «Το πολύ ελαφρύ αμερικανικό αργό δεν είναι ιδανικό για την ευρωπαϊκή αγορά ούτε για την παραγωγή περισσότερου ντίζελ που είναι αυτό που πραγματικά χρειάζεται», δήλωσε ο Mills.
