
Είμαστε συνηθισμένοι στην ιδέα ότι ο αθλητισμός μερικές φορές δεν είναι πραγματικά ανταγωνιστικός και μία ή δύο ομάδες κυριαρχούν στις διοργανώσεις. Χαρακτηριστικά παραδείγματα η ιταλική Serie A, την οποία η Γιουβέντους έχει κερδίσει για εννέα συναπτά χρόνια ή η γαλλική Ligue 1, την οποία η Παρί Σεν Ζερμέν έχει κατακτήσει επτά από τα τελευταία οκτώ χρόνια.
Του Alex Webb
Ωστόσο, τα σχέδια για μια νέα ευρωπαϊκή Super League η οποία να αποτελείται από τους 20 θεωρητικά κορυφαίους συλλόγους της ηπείρου μοιάζουν εμφατικά ενάντια σε κάθε υγιή ανταγωνισμό, με επιχειρηματικές πρακτικές σχεδιασμένες για τη δημιουργία μονοπωλίου. Αυτό και μόνο θα πρέπει να δώσει στις αντιμονοπωλιακές αρχές την ώθηση να σταματήσουν μια τέτοια κίνηση, η οποία θα καταστρέψει τον συνεκτικό ιστό του πιο δημοφιλούς αθλήματος στον κόσμο.
Μόνιμα παρόντες
Απ’ όποια πλευρά και αν το κοιτάξει κανείς, η ευρωπαϊκή Super League μειώνει τον ανταγωνισμό. Το τουρνουά θα αποτελείται από 15 μόνιμες ομάδες και πέντε εκ περιτροπής μέλη που θα προκρίνονται κάθε χρόνο με βάση την απόδοσή τους την προηγούμενη σεζόν. Μέχρι στιγμής, έχουν ανακοινωθεί 12 από αυτές τις “βασικές” ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Γιουβέντους και Ρεάλ Μαδρίτης.
Για τους μόνιμα παρόντες 15, πρόκειται για μια αρκετά ξεδιάντροπη μορφή εξασφάλισης εσόδων ανεξαρτήτως απόδοσης μέσα στο γήπεδο. Όπως έχουν σήμερα τα πράγματα, τα έσοδα μπορούν να αποκλίνουν κατά εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια εάν ένας σύλλογος δεν προκριθεί στο Champions League, την κορυφαία ευρωπαϊκή διασυλλογική διοργάνωση, οποιαδήποτε δοσμένη χρονιά.
Η τελευταία αυτή πρόταση έρχεται πιο κοντά στο αμερικανικό μοντέλο αθλητισμού, όπου οι ίδιες ομάδες ανταγωνίζονται για τρόπαια, χρόνος μπαίνει χρόνος βγαίνει, έχοντας συνεπώς σταθερά έσοδα και ολοένα και υψηλότερες αποτιμήσεις.
Πέντε από τις ομάδες της νέας διοργάνωσης – η Άρσεναλ, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, η Μάντσεστερ Σίτι, η Λίβερπουλ και η Μίλαν – ανήκουν τουλάχιστον εν μέρει σε επενδυτές από τις ΗΠΑ. Το όλο πλάνο μοιάζει σχεδιασμένο ώστε να προσελκύσει διεθνείς θαυμαστές και να αυξήσει τα έσοδα από τα τηλεοπτικά δικαιώματα. Η JPMorgan είναι έτοιμη να χρηματοδοτήσει τη διοργάνωση με 4 δισ. ευρώ (4,8 δισ. δολ.), σύμφωνα με το Bloomberg News.
Αντιμονοπωλιακή νομοθεσία
Ωστόσο, το μοντέλο ενδέχεται να παραβιάζει την ευρωπαϊκή αντιμονοπωλιακή νομοθεσία, καθώς δημιουργεί μια προστατευμένη αγορά η οποία περιορίζει την είσοδο τρίτων και ενδέχεται να περιορίζει έτσι τον ελεύθερο ανταγωνισμό, σύμφωνα με τον αναλυτή του Bloomberg Intelligence, Aitor Ortiz. Υπάρχει προηγούμενο στην υπόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εναντίον της Mastercard, η οποία εκτάθηκε σε χρόνο σχεδόν δύο δεκαετιών.
Η ρυθμιστική αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης επέβαλε πρόστιμο στον πάροχο πιστωτικών καρτών 570,6 εκατομμύρια ευρώ (686,7 εκατομμύρια δολάρια) για τον καθορισμό υψηλών τελών στις τράπεζες. Αποφάσισε ότι αυτές οι χρεώσεις δεν ήταν απαραίτητες για την αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος, αύξαναν τις τιμές καταναλωτή και, ως εκ τούτου, ήταν αντιανταγωνιστικές.
Παρομοίως, τα εμπόδια για την είσοδο στην ευρωπαϊκή Super League δεν μοιάζουν αρκετά ώστε να διασφαλίζεται ότι λειτουργούν αποτελεσματικά και επομένως θα μπορούσαν επίσης να κριθούν αντιανταγωνιστικά.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι δεν σκοπεύει να ανοίξει έρευνα για το ζήτημα της διεθνούς Super League. Μπορεί να καταλάβει κανείς το γιατί – εάν η νομική δράση που θα αναλάβει δεν τελεσφορήσει, θα αντιμετωπίσει μια τεράστια λαϊκή αντίδραση και θα φανεί σαν παροχή νομικής σφραγίδας έγκρισης. Αντίθετα, η Κομισιόν θα αφήσει τη ρύθμιση του πλαισίου στην FIFA και την UEFA, παγκόσμιο και ευρωπαϊκό φορέα του αθλήματος αντίστοιχα, καθώς και στις εθνικές ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες.
Οι συγκεκριμένοι οργανισμοί έχουν δηλώσει ότι θα απαγόρευαν στις συμμετέχουσες στη λίγκα ομάδες να συμμετέχουν σε άλλες διοργανώσεις – στα εθνικά, καθώς και στα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Διατύπωσαν προσεκτικά τη δήλωσή τους, υποδηλώνοντας ότι οι παίκτες των ομάδων οι οποίες θα αγωνίζονται στην κλειστή αυτή λίγκα ενδέχεται επίσης να εμποδίζονται να εκπροσωπούν τις εθνικές τους ομάδες, χωρίς βέβαια να κλείνουν οριστικά το ζήτημα.
Αυτό πιθανότατα συνέβη διότι, σε μια υπόθεση που αφορούσε τον κόσμο των παγοδρομιών, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε υπέρ μιας ανταγωνιστικής προς τη Διεθνή Ένωση Πατινάζ διοργάνωσης, στη βάση της αρχής ότι οι αθλητές θα πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν σε οποιαδήποτε διοργάνωση επιθυμούν.
Οι ομάδες ποδοσφαίρου, ωστόσο, είναι επιχειρήσεις και όχι μεμονωμένοι αθλητές, επομένως οι νομικές συνέπειες της Super League είναι πιθανό να είναι διαφορετικές. Οι ρυθμιστικές αρχές μπορούν να αποκλείουν ευκολότερα ομάδες απ’ ό,τι μπορούν μεμονωμένους παίκτες.

Το “κλειδί” είναι η Βρετανία
Οι υποστηρικτές της νέας λίγκας θα υποστηρίξουν ότι αυξάνει τον ανταγωνισμό με την υπάρχουσα δομή, βασικά με το Champions League. Για να συμβεί ωστόσο αυτό, οι προϋποθέσεις εισδοχής στην ευρωπαϊκή Super League θα πρέπει να είναι “διαφανείς, αντικειμενικές και αναλογικές”, σύμφωνα με τον Nicolas Petit, καθηγητή ευρωπαϊκού δικαίου ανταγωνισμού στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας.
Με άλλα λόγια, θα πρέπει να απαιτείται πλήρης δυνατότητα υποβιβασμού ή προώθησης για όλες τις ομάδες που συγκροτούν μια διοργάνωση, πράγμα που σημαίνει ότι όλες οι ομάδες είναι επιλέξιμες να αποχωρήσουν από το πρωτάθλημα, εάν δεν έχουν καλή απόδοση. Κάτι τέτοιο όμως θα υπονόμευε το κίνητρο των συλλόγων να συμμετέχουν, το οποίο είναι ακριβώς το να μειώσουν στο ελάχιστο το ρίσκο για την επιχειρηματικής τους δραστηριότητα.
Η ρυθμιστική αρχή η οποία θα πρέπει να βγει μπροστά σε αυτήν την περίπτωση είναι η Αρχή Ανταγωνισμού και Αγορών της Βρετανίας, η οποία προσπαθεί να διαμορφώσει μια νέα, υψηλού επιπέδου διεθνή φήμη μετά το Brexit. Οι μισοί από τους προτεινόμενους συμμετέχοντες στο νέο πρωτάθλημα είναι αγγλικές ομάδες. Και η Premier League είναι επίσης ένα σημαντικό εργαλείο βρετανικής soft power παγκοσμίως. Εάν η κορυφαία ποδοσφαιρική διοργάνωση της Αγγλίας στερηθεί τους πιο σημαντικούς συλλόγους και παίκτες της, αυτό θα έβλαπτε τη βρετανική επιρροή διεθνώς στο σύνολό της.
Μπορεί λοιπόν να υπάρχει μεγαλύτερη πολιτική βούληση στη Βρετανία απ’ ό,τι αλλού στην Ευρώπη να υπάρξει νομική κίνηση εναντίον της Super League. Ωστόσο, η υπόθεση θα έπρεπε να βασίζεται σε ισχυρά αντιμονοπωλιακά επιχειρήματα. Η υπόθεση Mastercard μπορεί να αποτελέσει ένα καλό προηγούμενο.
Στην τηλεοπτική του επίθεση εναντίον του προτεινόμενου νέου πανευρωπαϊκού πρωταθλήματος την Κυριακή, ο ειδικός και πρώην αμυντικός της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ Γκάρι Νεβίλ ζήτησε τη δημιουργία μιας νέας ανεξάρτητης ρυθμιστικής αρχής η οποία να μπορέσει να αποτρέψει τη δημιουργία της αποσχιστικής λίγκας. Οι απαιτούμενοι μηχανισμοί ενδεχομένως να υπάρχουν ήδη. Η αντιμονοπωλιακή “αστυνομία” πρέπει απλώς να είναι αρκετά “γενναία” ώστε να τους χρησιμοποιήσει.