
Μετά τη “βόμβα” Τραμπ που έσκασε μέσω του αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς στη Διάσκεψη του Μονάχου για την ασφάλεια, η Ευρώπη βρίσκεται ενώπιον της συνειδητοποίησης ότι έχει γυρίσει σελίδα στις διατλαντικές σχέσεις και ότι πρέπει να φροντίσει για τα του οίκου της.
Αποκλεισμένοι από τις συνομιλίες για τον πόλεμο στην Ουκρανία που επίκειται να αρχίσουν στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας, μεταξύ Τραμπ και Πούτιν, οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται να πείσουν τον Τραμπ ότι πρέπει να έχουν λόγο για το μέλλον της Ουκρανίας.
Σε αυτό το πρωτοφανές κλίμα, με τις ΗΠΑ να επιτίθενται ανοιχτά στην Ευρώπη, ο φόβος ότι ενδέχεται να επέλθει μόνιμη ρήξη με την Ουάσινγκτον κινητοποιεί τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Η συνάντηση του Παρισιού (στην οποία έχουν προσκληθεί οι ηγέτες Γερμανίας, Βρετανίας, Ιταλίας, Πολωνίας, Ισπανίας, Ολλανδίας και Δανίας) θα επικεντρωθεί στην Ουκρανία, τη μελλοντική της άμυνα και τον αναμενόμενο αποκλεισμό της Ευρώπης από τις “ειρηνευτικές συνομιλίες” των ΗΠΑ με τη Ρωσία που θα διεξαχθούν αργότερα αυτή την εβδομάδα.
Η πρωτοβουλία Μακρόν για μια πρώτη άμεση αντίδραση με την άτυπη σύνοδο ευρωπαϊκών χωρών στο Παρίσι, κάνει όμως τους διεθνείς αναλυτές να θέτουν το ερώτημα αν η πρόταση του Γάλλου προέδρου για “πυρηνική ασπίδα” είναι μία βιώσιμη απάντηση. Παράλληλα, για τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, που μετέχει στη σύνοδο και έχει προχωρήσει μάλιστα στη δήλωση ότι προτίθεται να στείλει βρετανικά στρατεύματα σε ρόλο κυανόκρανων στην Ουκρανία, ο Guardian σημειώνει στην ανάλυσή του ότι “η ανάπτυξη μιας κοινής αμυντικής ασπίδας θα ήταν πολιτικά εκρηκτική για τον Κιρ Στάρμερ, αλλά είναι μία ιδέα για την οποία έχει έρθει η ώρα της”.
Ωστόσο, ένα ακόμη μεγαλύτερο ζήτημα αυτή τη συνάντηση και αφορά το πώς θα πρέπει να οργανωθεί καλύτερα η συλλογική άμυνα της Ευρώπης στο πλαίσιο της μειωμένης, αναξιόπιστης ή ανύπαρκτης υποστήριξης των ΗΠΑ και των απροκάλυπτων πυρηνικών απειλών από μια τη Ρωσία του Πούτιν που φαίνεται να είναι ο μεγάλος κερδισμένος από τη στροφή Τραμπ απέναντι στην ΕΕ.
Άλλωστε, και πριν από την “επίθεση Βανς”, ο Μπόρις Πιστόριους, υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, έχει καταθέσει δημόσια την πρόβλεψη ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να επιτεθεί σε τουλάχιστον μία χώρα του ΝΑΤΟ μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Τους ίδιους φόβους έχουν εκφράσει η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής.
Ως προς την πρόταση Μακρόν, ο Guardian εξηγεί ότι “η Γαλλία δεν προτείνει να θέσει την ανεξάρτητη αποτρεπτική της δύναμη, την force de frappe, η οποία περιλαμβάνει περίπου 290 πυρηνικές κεφαλές και λειτουργεί χωριστά από το ΝΑΤΟ, υπό τον έλεγχο άλλων χωρών – ή της ΕΕ. Αυτό που λέει ο Μακρόν, όπως ο Φρανσουά Ολάντ και άλλοι Γάλλοι ηγέτες πριν από αυτόν, είναι ότι υπάρχει μια “ευρωπαϊκή διάσταση” στον σχεδιασμό της πυρηνικής άμυνας της Γαλλίας. Εάν, για παράδειγμα, το Βερολίνο απειληθεί με πυρηνική καταστροφή, αυτό θα θεωρηθεί ως απειλή και για το Παρίσι”.
Για τον Μακρόν, δεν είναι η πρώτη φορά που καταθέτει αυτή την πρόταση αμυντικής απεξάρτησης από τις ΗΠΑ μέσω μιας πιο ολοκληρωμένης, διευρυμένης, αυτοδύναμης ευρωπαϊκής άμυνας.

Ο Γάλλος πρόεδρος επαναδιατύπωσε ουσιαστικά την ιδέα που είχε παρουσιάσει το 2020 (και είχε επαναλάβει το 2022) όταν είχε μιλήσει για έναν “στρατηγικό διάλογο με τους Ευρωπαίους εταίρους μας για τον ρόλο που διαδραματίζει η πυρηνική αποτροπή της Γαλλίας στη συλλογική μας ασφάλεια”.
Ζελένσκι: Να δημιουργηθεί “στρατός της Ευρώπης”
Σε αυτό το πλαίσιο, ο απογοητευμένος με την “προδοσία από τις ΗΠΑ” Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε από το Μόναχο ότι είναι καιρός να δημιουργηθεί ένας “στρατός της Ευρώπης”. Για την ώρα, μόνο δύο ηγέτες έχουν μιλήσει για αποστολή στρατιωτών τους στην Ουκρανία. Μετά τον Κιρ Στάρμερ που δήλωσε διατεθειμένος να στείλει Βρετανούς στρατιώτες σε μια αποστολή διασφάλισης της ειρήνης, και ο πρωθυπουργός της Σουηδίας, Ουλφ Κρίστερσον, είπε στο πρακτορείο Reuters ότι η συμμετοχή σουηδικών στρατευμάτων σε μια μελλοντική ειρηνευτική δύναμη είναι “οπωσδήποτε μία πιθανότητα”.
Παράλληλα, ως προς τις ευρωπαϊκές αντιδράσεις, ανοιχτό είναι ενδεχόμενο να συγκληθεί και έκτακτη άτυπη Σύνοδος των 27 για το θέμα της ασφάλειας, ενώ ο γγ του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, έχει προτρέψει και τα 32 κράτη μέλη της Συμμαχίας να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες.