Πρόταση κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών, γνωστή και ως ESMA για την εποπτεία και διαφάνεια των ενεργειακών αγορών.
Η πρόταση αυτή αποτελεί ανατροπή που κινδυνεύει να τινάξει στον αέρα την προθεσμιακή αγορά στη χώρα μας και μάλιστα προτού αυτή ξεκινήσει.
Τι είναι η ESMA
Η ESMA είναι ανεξάρτητη εποπτική αρχή (δημιουργήθηκε το 2011) με στόχο την ενίσχυση της εύρυθμης λειτουργίας των χρηματοπιστωτικών αγορών και την προστασία των επενδυτών. Είναι επιφορτισμένη με τη δημιουργία και την εφαρμογή σε αυτές ενός ενιαίου πλαισίου κανόνων για ολόκληρη την ΕΕ.
Δεν πρέπει να παραβλέπονται βέβαια τα σύνθετα και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που διέπουν τα ενεργειακά προιόντα της χονδρικής αγοράς. Αυτό σημαίνει ένα ειδικό πλαίσιο κανόνων εποπτείας, ακεραιότητας και διαφάνειας. Είναι ο λεγόμενος REMIT που ισχύει για τα ενεργειακά χρηματιστήρια κατ᾽εξαίρεση των προβλέψεων της οδηγίας MIFID I.
H ESMA, όπως αποκάλυψε το μέλος της ΡΑΕ Νεκταρία Καρακατσάνη μιλώντας στο συνέδριο Athens Energy Dialogues, πρότεινε τον Νοέμβριο την κατάργηση αυτής της εξαίρεσης, γνωστής ως REMIT carve-out, θεωρώντας ότι προκαλείται μη ισότιμος διαγωνισμός μεταξύ των εναλλακτικών μέσων διενέργειας συναλλαγών (trading venues).
Μία τέτοια αλλαγή πάντως εκτιμάται ότι θα προκαλέσει σημαντικούς περιορισμούς, θα αυξήσει το κόστος και θα δημιουργήσει πρόσθετες υποχρεώσεις δημοσίευσης. Όλα αυτά ενώ έχει δρομολογηθεί η αδειοδότηση της προθεσμιακής αγοράς . Παράλληλα έχει ιδρυθεί το enex clear με στόχο να έχει μικρότερο κόστος και απλούστερες διαδικασίες για τα προϊόντα φυσικής παράδοσης που υπόκεινται στο REMIT.
Πώς αντιδρούν οι ρυθμιστές ενέργειας
Η πρόταση του ESMA SMA προκάλεσε την αντίδραση των Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της Ευρώπης. Μέσω του Συμβουλίου τους, CEER, εξέφρασαν τον Δεκέμβριο την ισχυρή διαφωνία τους με την πρόθεση της ESMA να εξισώσει τα ενεργειακά προϊόντα φυσικής παράδοσης με τα χρηματοπιστωτικά.
Το CEER επισήμανε μεταξύ άλλων τις άμεσες παρενέργειες που προκαλούνται από την υπαγωγή των προϊόντων αυτών στην εποπτεία των Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς και όχι των Ρυθμιστών Ενέργειας.
Η αντίδραση των Ρυθμιστών
Η πρόταση αυτή ωστόσο της ESMA προκάλεσε την αντίδραση των Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της Ευρώπης, οι οποίες μέσω του Συμβουλίου τους, CEER, εξέφρασαν τον Δεκέμβριο την ισχυρή διαφωνία τους με την πρόθεση της ESMA να εξισώσει τα ενεργειακά προϊόντα φυσικής παράδοσης με τα χρηματοπιστωτικά. Το CEER επισήμανε μεταξύ άλλων τις άμεσες παρενέργειες που προκαλούνται από την υπαγωγή των προϊόντων αυτών στην εποπτεία των Επιτροπών Κεφαλαιαγοράς και όχι των Ρυθμιστών Ενέργειας.
Τα βασικά επιχειρήματα του CEER
Τα βασικά επιχειρήματα του CEER που ανέφερε η κα. Καρακατσάνη είναι:
(i) Τα ενεργειακά παράγωγα χρησιμοποιούνται κυρίως για την αντιστάθμιση κινδύνου στην παραγωγή και προμήθεια ενέργειας, και δεν συνιστούν συστηματικό ρίσκο στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
(ii) Η εποπτεία ενεργειακών προϊόντων φυσικής παράδοσης ασκείται από ρυθμιστικές αρχές με τεχνοκρατική αντίληψη των σύνθετων τεχνικών παραμέτρων των αγορών ενέργειας, στο εξειδικευμένο πλαίσιο του κανονισμού REMIT.
(iii) Οι συναλλαγές τους διενεργούνται (α) διμερώς, μέσω διαπραγμάτευσης μεταξύ συμμετεχόντων, (β) σε χρηματιστήρια, όπου ο φορέας εκκαθάρισης είναι ο κεντρικός αντισυμβαλλόμενος για όλες τις συναλλαγές, (γ) μέσω brokers. Η μέθοδος που επιλέγεται από τους συμμετέχοντες εξαρτάται ιδίως από τη ρευστότητα, το βαθμό ωριμότητας, την τυποποίηση των προϊόντων, και τις υπηρεσίες εκκαθάρισης. Η εξαίρεση από τον ορισμό των χρηματοπιστωτικών προϊόντων δεν συνεπάγεται κάποια ασυμμετρία μεταξύ των εναλλακτικών τρόπων συναλλαγής.
(iii) Αύξηση του αριθμού των trading facilities όντως σημειώθηκε, και άλλωστε αυτό ήταν το ζητούμενο, για λόγους ανταγωνισμού.
(iv) Αν διμερή ενεργειακά προϊόντα φυσικής παράδοσης υπαχθούν στο ρυθμιστικό πλαίσιο των χρηματοπιστωτικών προϊόντων (EMIR hedging, υπολογισμός ορίου εκκαθάρισης, ετήσιες αναφορές), αυτό θα έχει σημαντικό αντίκτυπο και στην ποσότητα των επιτρεπόμενων συναλλαγών αλλά και στο κόστος αντιστάθμισης κινδύνου, καταλήγοντας σε υψηλά κόστη, τόσο για την βιομηχανία όσο και τους υπόλοιπους καταναλωτές.
Το χρονοδιάγραμμα
Η ESMA έχει δεσμευτεί να αξιολογήσει τα αποτελέσματα της διαβούλευσης. Μάλιστα θα υποβάλει την Έκθεσή της στο Ευρωκοινοβούλιο τον Μάρτιο του ’20. Το CEER έχει δηλώσει πως ευελπιστεί σε αποτροπή μιας δυσμενούς (όπως την χαρακτηρίζει) εξέλιξης για τους συμμετέχοντες στην αγορά ενέργειας. Κατ’επέκταση, υποστηρίζει, και στους καταναλωτές.
