Ανοικτό αφήνει η κυβέρνηση το ενδεχόμενο αλλαγών στη συμφωνία παραχώρησης του ΟΛΠ στη Cosco, σε θέματα που αφορούν στην εκμετάλλευση των χώρων του λιμένα. Κι ενώ όλοι αναμένουν οι αλλαγές της σύμβασης παραχώρησης να περιορισθούν στα ζητήματα των υποχρεωτικών επενδύσεων που δεν ολοκλήρωσε η ΟΛΠ/Cosco, εν τούτοις φαίνεται να περιλαμβάνονται ευρύτερες μεταβολές.
Ενδεικτικά, όπως αναφέρουν στην ανακοίνωσή τους οι δύο αρμόδιοι υπουργοί Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και Ναυτιλίας Γιάννης Πλακιωτάκης με τη νέα τροποποποιημένη σύμβαση «αίρονται αβεβαιότητες από την υφιστάμενη συμβατική σχέση επ’ ωφελεία του Ελληνικού Δημοσίου, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζεται η ομαλή εξέλιξη της συμβατικής σχέσης των μερών, με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη του Λιμένα Πειραιώς».
Σημειώνεται ότι οι χρήστες του λιμένα έχουν μεγάλη αγωνία για τα δικαιώματα που θα εκχωρήσει η νέα τροποποιημένη σύμβαση στην ΟΛΠ/Cosco, τόσο σε ό,τι αφορά στην ανάπτυξη του λιμένα, όσο και ειδικότερα θέματα, όπως είναι η ναυπηγοεπισκευή, η δημιουργία του προβλήτα 4 κ.ά.
Μέχρι τώρα, η συμφωνία έχει κρατηθεί μυστική ενώ ενδεικτικό είναι ότι χθες υπογράφηκε με μεγάλη μυστικότητα μεταξύ των τριών πλευρών, Ελληνικού Δημοσίου, ΤΑΙΠΕΔ και Cosco.
Αναλυτικά η ανακοίνωση των δύο υπουργών έχει ως εξής:
Υπογράφηκε χθες, 22 Σεπτεμβρίου 2021, μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της ΟΛΠ Α.Ε., η Τροποποίηση της Σύμβασης Παραχώρησης σχετικά με τη χρήση και την εκμετάλλευση ορισμένων χώρων και περιουσιακών στοιχείων εντός του Λιμένος Πειραιώς, οι όροι της οποίας τίθενται σε ισχύ από την ημερομηνία κύρωσής τους από την Βουλή.
Με τη Σύμβαση Τροποποίησης ρυθμίζονται αποτελεσματικά από τα μέρη, όσα ζητήματα προέκυψαν κατά την υλοποίηση των Πρώτων Υποχρεωτικών Επενδύσεων στον Λιμένα Πειραιώς.
Ειδικότερα, αίρονται αβεβαιότητες από την υφιστάμενη συμβατική σχέση επ’ ωφελεία του Ελληνικού Δημοσίου, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζεται η ομαλή εξέλιξη της συμβατικής σχέσης των μερών, με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη του Λιμένα Πειραιώς. Ενός λιμένα που διαδραματίζει κομβικό ρόλο στην ελληνική οικονομία.
Η Σύμβαση Τροποποίησης προβλέπει νέα πενταετή προθεσμία για την ολοκλήρωση των Πρώτων Υποχρεωτικών Επενδύσεων στον Λιμένα Πειραιώς έναντι της παροχής πρόσθετων εγγυήσεων από την ΟΛΠ Α.Ε., με τις οποίες διασφαλίζονται με πρόσφορο και επαρκή τρόπο τα συμφέροντα του Ελληνικού Δημοσίου.
Η υπογραφή της Σύμβασης Τροποποίησης σηματοδοτεί για το Ελληνικό Δημόσιο την πραγματοποίηση ενός ακόμη βήματος προς τον γενικότερο σκοπό της προαγωγής υγιούς επενδυτικού κλίματος στη χώρα.
Ποια είναι η Cosco
- * Η Cosco Pacific Ltd είναι κρατική εταιρεία της Κίνας, εδρεύει στις Βερμούδες και είναι εγκατεστημένη στην Ειδική Διοικητική Επαρχία του Χονγκ Κονγκ της (για να μη ξεχνιόμαστε) Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
- * Για να συμβληθεί με τον ΟΛΠ η Cosco συνέστησε την εταιρεία «Σταθμός Εμπορευματοκιβωτίων Πειραιά ΑΕ» (ΣΕΜΠΟ ΑΕ) με έδρα τον Πειραιά. Μπορεί να τη δούμε γραμμένη και «ΑΕΑΣ». Σημαίνει ανώνυμη εταιρεία αποκλειστικού σκοπού κι είναι το ίδιο και το αυτό νομικό προσώπο.
- * Ν. ΣΕΜΠΟ σημαίνει ο νέος σταθμός διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων από την προβλήτα ΙΙ προς την ΙΙΙ. Σημ: Στη σύμβαση η γνωστή σε όλους μας «προβλήτα» αναφέρεται ως ουσιαστικό γένους αρσενικού. Το λεξικό του Μπαμπινιώτη αναφέρει τη λέξη ως γένους θηλυκού, ενώ το αντίστοιχο των Lidell–Scott καταχωρεί τη λέξη με διπλό γένος (αρσενικό και θηλυκό).
- * Διάρκεια της σύμβασης ορίζεται έως τις 30.9.2043.
- * Η αμοιβή του ΟΛΠ για την παραχώρηση είναι 3 ειδών: 50 εκ € εφάπαξ, 700.000 € σε δόσεις κι ετήσιο αντάλλαγμα, που θα είναι ποσοστό (έως 24,5%) επί των εσόδων της ΑΕΑΣ.
- * Η σύμβαση κυρώθηκε με το Ν. 3755/2009, που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 52 Α, αριθμεί (μαζί με τα παραρτήματα) 2.528 (!) σελίδες που ισοδυναμούν σε 180 ΜΒ για να «κατέβουν» από το Εθνικό Τυπογραφείο (δηλαδή όσο 36 μέτρια μουσικά κομμάτια).
Η εξέλιξη του λιμένος Πειραιώς και η COSCO
Tο 1930 ιδρύθηκε o ΟΛΠ (Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς) με τη μορφή ΝΠΔΔ (Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου). Η τοπογεωγραφική εξέλιξη των τερματικών του ΟΛΠ μετά τη δεκαετία του ’70 άλλαξε τα δεδομένα της σχέσης πόλη – λιμάνι, αλληλεπιδρώντας και με άλλους παραθαλάσσιους αστικούς δήμους, εκτός από τον Πειραιά. Τα λιμενικά τερματικά του ΟΛΠ, λειτουργούν πλέον σε πολλές και διαφορετικές τοποθεσίες.
Στο Πέραμα με τον σταθμό εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ) και τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, στο Κερατσίνι-Δραπετσώνα με το Car-terminal, στον Πειραιά με το επιβατικό λιμάνι. Μετά το 1999, αυτός ο οικονομικός οργανισμός λειτουργεί ως ΝΠΙΔ (Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου) και από το 2003 είναι εισηγμένη εταιρεία στο χρηματιστήριο με διασπορά του 25% περίπου των μετοχών στην χρηματαγορά. Το 2005 η κυβέρνηση επέλεξε την συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη παραγωγή λιμενικών υπηρεσιών σε τερματικούς σταθμούς εμπορευματοκιβωτίων στον ΟΛΠ και τον ΟΛΘ (Θεσσαλονίκη). Το 2008 προκηρύχθηκαν διεθνείς διαγωνισμοί για την παραχώρηση για 35+5 χρόνια του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ) του ΟΛΠ και συγκεκριμένα του μοναδικού υφιστάμενου Προβλήτα ΙΙ στη περιοχή του Περάματος.
Τον Απρίλιο του 2009 πέρασε από τη Βουλή ο νόμος 3755/09 που επικύρωσε τη Σύμβαση των δύο εταιριών ΟΛΠ-ΣΕΠ (Σταθμός Εμπορευματοκιβωτίων Πειραιά ΑΕ) που παραχώρησε ολοκληρωμένο και σε πλήρη λειτουργία τον Προβλήτα ΙΙ του ΣΕΜΠΟ του λιμανιού του Πειραιά, με όλον τον μηχανολογικό του εξοπλισμό και τη κατασκευή του Ανατολικού τμήματος του Προβλήτα ΙΙΙ για 35+5 χρόνια, με διμερή διακρατική συμφωνία.
Ο ΟΛΠ από ένα περιφερειακό λιμάνι έχει γίνει κεντρικό λιμάνι της Ευρωπαϊκής Ένωσης (6ος πλέον σε κατάταξη). Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Εθνικής Τράπεζας, το 2015 θα μπορούν να διακινούνται από τον Πειραιά 4,7 εκ. εμπορευματοκιβώτια (TEUs) από 3 εκ. το 2012, προσφέροντας στην ελληνική οικονομία έσοδα της τάξης των 900 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχούν σε προστιθέμενη αξία της τάξης του 0,4% του ΑΕΠ, ενώ θα δημιουργηθούν περίπου 9.000 νέες θέσεις εργασίας. Οι αναλυτές της Εθνικής Τράπεζας επισημαίνουν ότι, εκτός από το άμεσο όφελος της αυξημένης διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων, σημαντική αναμένεται να είναι η μακροπρόθεσμη επίδραση στην ανάπτυξη δικτύου επιχειρήσεων γύρω από το λιμάνι του Πειραιά.
«Εκτιμάμε ότι μέχρι το 2018 η προστιθέμενη αξία θα αυξηθεί κατά 1,1 δισ. ευρώ για τις επιχειρήσεις που είναι άμεσα συνδεδεμένες με τη ναυτιλία και κατά 2,1 δισ. για το ευρύτερο δίκτυο επιχειρήσεων –κυρίως αποθήκευσης (logistics) και βιομηχανικών– που συγκεντρώνονται στην περιοχή λόγω της αυξημένης δραστηριότητας». Παράλληλα, αναμένεται έμμεση επίδραση της τάξης των 1,9 δισ. ευρώ λόγω αυξημένης παραγωγής των κλάδων εκτός του συγκεκριμένου δικτύου –αφορά κυρίως προμηθευτές. Συνυπολογίζοντας τις παραπάνω επιδράσεις από την επέκταση του δικτύου επιχειρήσεων γύρω από την ευρύτερη περιφέρεια των λιμενικών τερματικών του ΟΛΠ, η συνολική αύξηση στην προστιθέμενη αξία αγγίζει τα 5,1 δισ. ευρώ μέχρι το 2018 ή 2,5% του ΑΕΠ δημιουργώντας περίπου 125.000 νέες θέσεις εργασίας.
Ο ΟΛΠ είναι ένας οργανισμός «δημόσιας εξουσίας και επιχειρηματικής δραστηριότητας». Λειτουργεί αυτόνομα και μέσα από ένα σύστημα 322 συμβάσεων παραχώρησης με ιδιωτικούς φορείς, πιο σημαντική των οποίων είναι η Σύμβαση Παραχώρησης Σταθμών Εμπορευματοκιβωτίων προς τη ΣΕΠ ΑΕ, θυγατρική της Cosco Pacific Ltd, ΚΠΑ ύψους 678 εκ. ευρώ. Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη και νέα επιχειρηματική συμφωνία ύψους 230 εκ. ευρώ, με την ίδια εταιρεία. Ο ΟΛΠ ΑΕ εκτελεί επενδυτικά έργα με κοινοτικές χρηματοδοτήσεις ύψους 150 εκ. ευρώ.
Στον Νόμο 4150/2013 προβλέπεται η δημιουργία της εταιρείας holding «Αττικό Λιμενικό Σύστημα», με την ενσωμάτωση στον ΟΛΠ ΑΕ τριών άλλων λιμένων ΑΕ, της Ραφήνας, του Λαυρίου και της Ελευσίνας. Αποτελεί πλέον τμήμα των Διευρωπαϊκών Δικτύων (ΤΕΝ-Τ) και επομένως δυνητικού αποδέκτη ποσών εκ του Ταμείου «Συνδέοντας την Ευρώπη», το οποίο έχει προϋπολογισμό 23 δισ. ευρώ.
Τα χρόνια των μνημονίων, οι κυβερνήσεις επέλεξαν την διαδικασία του διεθνούς διαγωνισμού για την παραχώρηση του 67% των μετοχών του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς. Με το άνοιγμα των προσφορών, την Τρίτη 12 Ιανουαρίου του 2015, γίνονται γνωστές και οι αποτιμήσεις για την αξία του ΟΛΠ των δυο εκτιμητών που όρισε το ΤΑΙΠΕΔ.
Η διαδικασία παραχώρησης των μετοχών αυτών, γίνεται με τη δέσμευση, από τον οποιονδήποτε πιθανό αγοραστή, ανεξάρτητα από το ύψος της τιμής προσφοράς, για επενδύσεις 340 εκατ. ευρώ στο λιμάνι του Πειραιά, οι κυριότερες εκ των οποίων αφορούν της ανάπτυξη της κρουαζιέρας με λιμενικά έργα, νέες δεξαμενές για τις επισκευές των πλοίων και καινούργιες υποδομές στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη
Ο ΟΛΠ ΑΕ είναι η μεγαλύτερη επιχείρηση της λιμενικής βιομηχανίας της χώρας και ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Ευρώπης. Είναι ένα λιμάνι πολλαπλών δραστηριοτήτων, που οι λιμενικές χερσαίες εγκαταστάσεις του (κρηπιδώματα) καλύπτουν μία έκταση 37,7 χλμ και υπηρετεί τους παρακάτω βασικούς τομείς δραστηριοτήτων μιας λιμενικής αγοράς:
- διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων (περιοχή Δήμου Περάματος),
- διακίνηση αυτοκινήτων (περιοχή Δήμου Κερατσινίου Δραπετσώνας),
- κρουαζιέρα (περιοχή Δήμου Πειραιώς),
- ακτοπλοΐα (περιοχή Δήμου Πειραιώς) και
- ναυπηγοεπισκευή μέσω της ενοικίασης χώρων και δεξαμενών (περιοχή Δήμου Περάματος).
Είναι προφανές από τα παραπάνω ότι ο ΟΛΠ δεν εξαρτάται από τις διακυμάνσεις ενός κλάδου, όπως άλλα λιμάνια και σταθμοί. Δεν είναι μόνο λιμάνι ΣΕΜΠΟ, ή μόνο λιμάνι κρουαζιέρας, ή μόνο λιμάνι car-terminal, ή μόνο λιμάνι ακτοπλοΐας. Είναι όλα αυτά μαζί και αυτό αποτελεί πλεονέκτημα, αλλά και στρατηγική ανάπτυξης απέναντι στις ενδεχόμενες επιμέρους κρίσεις. Οι όποιες εξωτερικότητες από τις επιμέρους αυτές δραστηριότητες επιδρούν θετικά στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά, στο πολεοδομικό συγκρότημα, αλλά και στο σύνολο της οικονομίας.
