Μια χρεοκοπημένη τίγρης αναζητά διέξοδο | Τα ανεξόφλητα κρατικά χρέη της Κίνας ξεπέρασαν τα 18 τρισ. δολάρια

Μια χρεοκοπημένη τίγρης αναζητά διέξοδο | Τα ανεξόφλητα κρατικά χρέη της Κίνας ξεπέρασαν τα 18 τρισ. δολάρια

Κάθε λίγες ημέρες, τις τελευταίες εβδομάδες, μια σειρά Κινέζων ηγετών και υπευθύνων χάραξης πολιτικής ορκίζονται δημοσίως να κάνουν περισσότερα προκειμένου να τονώσουν την οικονομία, συνήθως υποσχόμενοι να στηρίξουν τον πολιορκημένο ιδιωτικό τομέα.

Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!

Από τη Laura He/CNN Business

Κάποιες φορές οι επενδυτές φαίνεται να δείχνουν εμπιστοσύνη σε αυτές τις δεσμεύσεις, στέλνοντας τις μετοχές υψηλότερα. Τις περισσότερες φορές, ωστόσο, αγνοούν την ουσία των μηνυμάτων, ελπίζοντας για πιο απτά μέτρα τόνωσης τα οποία οι οικονομολόγοι και οι αναλυτές λένε στο CNN ότι είναι πλέον απίθανο να έρθουν επειδή η Κίνα είναι πλέον πολύ χρεωμένη για να ενισχύσει την οικονομία, σε αντίθεση με πριν από 15 χρόνια, κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.

America has dealt with the “China shock,” but so far it has no answer to the Trump shock.

My take: pic.twitter.com/HItzhaiys5

— Fareed Zakaria (@FareedZakaria) August 6, 2023

«Είχαμε ήδη πολλές ασαφείς υποσχέσεις, οι οποίες δεν έχουν επιδράσει σημαντικά μέχρι στιγμής», δήλωσε ο Robert Carnell, περιφερειακός επικεφαλής έρευνας για την Ασία-Ειρηνικό στον Όμιλο ING.

Εκτός από κάποια σταδιακά βήματα προκειμένου να βοηθηθεί η αγορά ακινήτων, που αυτή τη στιγμή βυθίζεται στη χειρότερη ύφεση στην ιστορία, και τις αλλαγές στα επιτόκια, υπήρξαν λίγες ενδείξεις ότι η κινεζική κυβέρνηση παρέχει αρκετά μετρητά βοήθειας σε ταλαιπωρημένους καταναλωτές ή επιχειρήσεις.

«Οι Κινέζοι φορείς χάραξης πολιτικής φαίνεται απίθανο να εφαρμόσουν κάποιο σημαντικό νομισματικό ή δημοσιονομικό κίνητρο, πιθανότατα φοβούμενοι ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να επιδεινώσει τους αυξανόμενους κινδύνους χρέους της Κίνας», δήλωσε ο Craig Singleton, ανώτερος συνεργάτης σε θέματα Κίνας στο Ίδρυμα για την Άμυνα των Δημοκρατιών, μια μη κομματική δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ουάσινγκτον. «Κυρίως, θα περιμέναμε μέτρα από την πλευρά της προσφοράς που φαινομενικά στοχεύουν, μεταξύ άλλων, όσον αφορά την προσέλκυση περισσότερων ιδιωτικών κεφαλαίων και την ενίσχυση της αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων», πρόσθεσε.

Μετά από ένα δυνατό ξεκίνημα στη χρονιά, μετά την άρση των περιορισμών για την Covid, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο έχει χάσει τη δυναμική της. Από τον Απρίλιο, μια σειρά απογοητευτικών οικονομικών δεδομένων και στατιστικών πυροδότησε ανησυχίες ότι η Κίνα μπορεί να αντιμετωπίζει μια περίοδο πολύ πιο αργής ανάπτυξης και πιθανώς ακόμη και να οδεύει προς ένα μέλλον συγκρίσιμο με αυτό της Ιαπωνίας.

Μέτρα που απαιτούνται

Η οικονομία της Κίνας μόλις και αναπτύχθηκε τους μήνες Απρίλιο έως Ιούνιο σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο, καθώς η αρχική έκρηξη της οικονομικής δραστηριότητας μετά το τέλος των περιορισμών της πανδημίας εξασθένησε. Τα σημάδια αποπληθωρισμού γίνονται όλο και πιο εμφανή, πυροδοτώντας ανησυχίες ότι η Κίνα μπορεί να εισέλθει σε μια παρατεταμένη περίοδο στασιμότητας.

Με βάση την εμπειρία της Ιαπωνίας στη δεκαετία του 1990, υπάρχει ο κίνδυνος η Κίνα να μπει σε μια «παγίδα ρευστότητας» (όλοι να προτιμούν να διατηρούν μετρητά αντί να κατέχουν χρέος που αποδίδει πολύ χαμηλό επιτόκιο), ένα σενάριο στο οποίο η νομισματική πολιτική καθίσταται σε μεγάλο βαθμό αναποτελεσματική και οι καταναλωτές κρατούν τα μετρητά τους αντί να τα ξοδεύουν, δήλωσε η Alicia Garcia-Herrero, επικεφαλής οικονομολόγος σε θέματα Ασίας-Ειρηνικού στη Natixis, μια γαλλική επενδυτική τράπεζα. «Με άλλα λόγια, υπάρχει ο κίνδυνος οι κινεζικές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, ωθημένα από το πολύ αρνητικό τους αίσθημα για τις οικονομικές προοπτικές, να προτιμήσουν να αποεπενδύουν και να απομοχλεύσουν υπό το πρίσμα της μείωσης της παραγωγής εσόδων».

Για να επανέλθει η οικονομία σε τροχιά, το Πεκίνο πρέπει να συνδυάσει τα λόγια του με τη δράση, σύμφωνα με τους αναλυτές.

Η Κίνα απέφυγε «εμφανώς» τη γιγάντια οικονομική υποστήριξη της εποχής Covid που παρατηρήθηκε στις ανεπτυγμένες οικονομίες, σύμφωνα με αναλυτές της UBS Global Wealth Management. Τα δημοσιονομικά κίνητρα, για παράδειγμα, ανήλθαν μόνο στο ένα τρίτο της βοήθειας που προσφέρθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, χωρίς ανταλλάγματα σε μετρητά σε εθνικό επίπεδο.

Αν και αυτό βοήθησε την Κίνα στο να αποφύγει το αχαλίνωτο πληθωριστικό σοκ που παρατηρήθηκε αλλού, το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε, καθώς οι μισθοί και οι αξίες των περιουσιακών στοιχείων τελματώθηκαν ταυτόχρονα, ανέφεραν σε πρόσφατο ερευνητικό σημείωμα. Οι μειώσεις των επιτοκίων δεν αρκούν, εκτός αν συνοδεύονται από δημοσιονομικά μέτρα για την τόνωση της ζήτησης.

«Ένας ολοκληρωμένος συνδυασμός πολιτικών —που θα καλύπτει νομισματικά και δημοσιονομικά κίνητρα, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών, της ιδιοκτησίας και της κατανάλωσης, παράλληλα με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις», θα ήταν χρήσιμος για την ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης, είπαν.

Όχι όπως το 2008

Η περιπετειώδης οικονομική τροχιά της Κίνας προκαλεί μεγάλη ανησυχία στους παγκόσμιους επενδυτές και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Όμως, το Πεκίνο φαίνεται να έχει ξεμείνει από πυρομαχικά.

Το 2008, οι Κινέζοι ηγέτες παρουσίασαν ένα δημοσιονομικό πακέτο τεσσάρων τρισεκατομμυρίων γιουάν (586 δισεκατομμύρια δολάρια) για να ελαχιστοποιήσουν τις επιπτώσεις της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Θεωρήθηκε ως επιτυχία και βοήθησε στην ενίσχυση της εσωτερικής και διεθνούς πολιτικής θέσης του Πεκίνου, καθώς και στην οικονομική ανάπτυξη της Κίνας, η οποία εκτινάχθηκε σε περισσότερο από 9% το δεύτερο εξάμηνο του 2009.

Αλλά τα μέτρα, τα οποία επικεντρώθηκαν σε έργα υποδομής υπό την καθοδήγηση της κυβέρνησης, οδήγησαν επίσης σε μια άνευ προηγουμένου πιστωτική επέκταση και μαζική αύξηση του χρέους της τοπικής αυτοδιοίκησης, μία κατάσταση από την οποία η κινεζική οικονομία εξακολουθεί να παλεύει να ανακάμψει. Το 2012, το Πεκίνο είπε ότι δεν θα το ξανακάνει. Το κόστος ήταν πολύ υψηλό.

Τα δεινά από το χρέος της Κίνας μόνο έχουν βαθύνει κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, όταν τρία χρόνια δρακόντειων περιορισμών και η ύφεση των ακινήτων στράγγιξαν τα ταμεία της τοπικής αυτοδιοίκησης. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι τα ανεξόφλητα κρατικά χρέη της Κίνας ξεπέρασαν τα 123 τρισεκατομμύρια γιουάν (18 τρισεκατομμύρια δολάρια) πέρυσι. Σχεδόν 10 τρισεκατομμύρια δολάρια από αυτό το ποσό είναι το λεγόμενο «κρυφό χρέος» που οφείλεται σε κρυφές πλατφόρμες χρηματοδότησης της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Τον Ιούνιο, ο Zhu Min, πρώην ανώτερος αξιωματούχος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που υπηρέτησε προηγουμένως στην κεντρική τράπεζα της Κίνας, αναφέρθηκε από το Bloomberg να είπε στο φόρουμ του καλοκαιριού του Νταβός στην Τιαντζίν ότι δεν πίστευε ότι η Κίνα θα αποκάλυπτε την παροχή τεράστιων κινήτρων, καθώς το έθνος αντιμετώπιζε ήδη υψηλά επίπεδα χρέους.

«Δεν έχει ανακοινωθεί [δημοσιονομική τόνωση], κάτι που φαίνεται να δείχνει ότι οι Κινέζοι πολιτικοί εξακολουθούν να είναι επιφυλακτικοί σχετικά με μια πολύ γρήγορη αύξηση του δημόσιου χρέους», δήλωσε ο Garcia-Herrero.

Φθίνουσες αποδόσεις

Και ακόμη και αν το Πεκίνο αναλάμβανε δράση, θα ήταν λιγότερο αποτελεσματικό σε σχέση με το 2008, είπε ο Garcia-Herrero. «Ένα δημοσιονομικό κίνητρο που θα βασίζεται στις υποδομές θα πρέπει να είναι πολύ ισχυρότερο για να έχει τον ίδιο οικονομικό αντίκτυπο», είπε. Ωστόσο, αυτό υποδηλώνει επίσης ότι, εάν ληφθούν μέτρα, το δημόσιο χρέος στην Κίνα θα εκτιναχθεί πολύ πάνω από το σημερινό 100% του ΑΕΠ, γεγονός που θα τοποθετούσε την οικονομία «μεταξύ των πιο χρεωμένων στον κόσμο», πρόσθεσε.

Το χειρότερο, υπό τον Πρόεδρο Xi Jinping, το Πεκίνο φαίνεται να έχει διπλασιάσει τη στρατηγική του για την ενίσχυση του ελέγχου του κόμματος στην οικονομία, είπαν οι αναλυτές.

Μια «σωστή απάντηση» στην οικονομική ύφεση θα ήταν να επιστρέψει το Πεκίνο σε μια πορεία μεταρρυθμίσεων υπέρ της αγοράς και να αφήσει τον ιδιωτικό τομέα να διαδραματίσει μεγαλύτερο ρόλο, σύμφωνα με τον Derek Scissors, ανώτερο συνεργάτη στο American Enterprise Institute. Αλλά τα σημάδια είναι «περιορισμένα» ότι η κυβέρνηση εξετάζει αυτή την κατεύθυνση, είπε.

Σύμφωνα με τον Singleton, «η νέα οικονομική ηγετική ομάδα της Κίνας έχει λίγα εργαλεία προκειμένου να αναζωογονήσει ουσιαστικά την ανάπτυξη». «Η σταθερή, αν και δεν προκαλεί έκπληξη, άρνηση του Πεκίνου να αναγνωρίσει τον ρόλο που έπαιξε η οικονομική κακοδιαχείριση του Xi» στην επιδείνωση των προβλημάτων της Κίνας θα επιδεινώσει σοβαρά τους ευρύτερους συστημικούς κινδύνους της, είπε. Ο τομέας ακινήτων θα είναι πιθανότατα τροχοπέδη στην ανάπτυξη για τα επόμενα χρόνια, κατέληξε ο Singleton.