Η Αθήνα ως πόλη εξελίσσεται, εκσυγχρονίζεται και αναμορφώνεται. Ωστόσο, το “θεμέλιό” της είναι η πλούσια ιστορία και παράδοσή της. Κάθε γωνία της προσφέρει και ένα ταξίδι σε μια άλλη εποχή. Αυτό ισχύει και για την περιοχή που στο παρελθόν αποκαλούσαν “Μπουμπουνίστρα”, μία περιοχή που σήμερα συμπίπτει με την οδό Ηρώδου του Αττικού και περικλείει πολλές περιοχές έως και την πλατεία Συντάγματος.
Ο λόφος της Μπουμπουνίστρας επιλέχθηκε ως τοποθεσία ανέγερσης των Ανακτόρων του Όθωνα, μία θέση κομβική, σημείο κεντρικό της νέας πρωτεύουσας, ασφαλές και δροσερό, να αντικρίζει την Ακρόπολη και τις παρυφές της Αθήνας. Η πρόταση προήλθε από τον διευθυντή της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Μονάχου και επίσημο αρχιτέκτονα της βαυαρικής αυλής Φρίντριχ φον Γκαίρτνερ. Στις 6 Φεβρουαρίου 1836 τέθηκε ο θεμέλιος λίθος στο υψηλότερο ανατολικό άκρο της πόλης. Έναν αιώνα μετά την κατασκευή του μετατράπηκε σε Κτήριο της Βουλής και της Γερουσίας. Σήμερα είναι η Βουλή των Ελλήνων,
Αρχικά, Μπουμπουνίστρα αποκαλούσαν μια πηγή τα νερά της οποίας “μπουμπούνιζαν”, δηλαδή έκαναν βρόντο καθώς κατέβαιναν με ορμή από τους Αμπελόκηπους, ακολουθώντας το υδραγωγείο του Αδριανού.
Επίσης, ομώνυμη ήταν και η πύλη της Μπουμπουνίστρας ή αλλιώς “μεσογείτικη πόρτα”. Επρόκειτο για μια πύλη στα ανατολικά τείχη της Αθήνας κοντά στην Πύλη του Αδριανού, εκεί που σήμερα βρίσκεται η γωνία της λεωφόρου Αμαλίας με την οδό Όθωνος, στην πλατεία Συντάγματος.
Από εκεί υπήρχε πρόσβαση προς τα χωριά στα Μεσόγεια και προς την Κηφισιά, την Πεντέλη και τον Μαραθώνα. Η πύλη αυτή ήταν κατασκευασμένη από τρεις μαρμάρινους λίθους ενός αρχαίου υδραγωγείου και έφερε λατινική επιγραφή. Ήταν μία από τις επτά πύλες στα τείχη ύψους περίπου τριών μέτρων και πάχους 30 εκατοστών που περιέβαλαν την πόλη των Αθηνών.
Η ανέγερση του τείχους που διήρκεσε 75 ημέρες χρονολογείται το 1778, επί διοίκησης του βοεβόδα Χασεκή, και έγινε με σκοπό την άμυνα εναντίον των επιδρομών των Τουρκαλβανών.
Όπως γράφει το Βικιπαίδεια, στην πύλη της Μπουμπουνίστρας είχαν σημειωθεί σημαντικές μάχες κατά τον απελευθερωτικό αγώνα του 1821. Τότε αυτή, όπως και οι άλλες πύλες της πόλης, είχε ενισχυθεί με πύργους (μπούρτζια). Μικρά βίαια επεισόδια γύρω από την πύλη είχαν γίνει κατά την έναρξη της Επανάστασης, το Πάσχα του 1821, όταν οι Τούρκοι φοβούμενοι έκλεισαν τις πύλες και απαγόρευαν την είσοδο και έξοδο του πληθυσμού.
Αργότερα, τη νύχτα της 25 προς 26 Απριλίου στρατιωτικό σώμα επαναστατών υπό τους Χατζή-Μελέτη Βασιλείου, Ντάβαρη και Σαρρή κατέλαβε για πρώτη φορά την πόλη των Αθηνών μετά από σύντομη μάχη μεταξύ της Πύλης της Μπουμπουνίστρας και της Πύλης των Αγίων Αποστόλων, δηλ. μεταξύ των σημερινών Παλαιών Ανακτόρων και της οδού Γεωργίου Σταύρου. Εκεί ήταν και το ασθενέστερο μέρος του τείχους. Αργότερα η πόλη ανακαταλήφθηκε από τους Τούρκους όταν κατήλθε ισχυρό στράτευμα υπό τον Ομέρ Βρυώνη, αλλά και πάλι ελευθερώθηκε για δεύτερη φορά την 3η Νοεμβρίου του 1821.
Τότε χίλιοι Αθηναίοι υπό τον Γαβριήλ Αναστασίου μπήκαν αμαχητί από την πύλη της Μπουμπουνίστρας ενώ η τουρκική φρουρά οχυρώθηκε στην Ακρόπολη. Περί την 20 Ιουλίου 1824 σώμα από ελαφρούς Τούρκους ιππείς (ντελήδες) υπό τον Ομέρ πασά της Καρύστου επιχείρησαν να εισβάλλουν στην Αθήνα η οποία ήταν υπό τον έλεγχο των Γκούρα και Οδυσσέα Ανδρούτσο. Αρχικά προσπάθησαν να εισέλθουν από την πύλη της Μπουμπουνίστρας οι χωρικοί των Πατησίων και άλλων περιοχών γύρω από την Αθήνα για να προστατευτούν από τους επερχόμενους Τούρκους.
Οι αμυνόμενοι Αθηναίοι υπό τους Μήτρο Μάρα, Γεώργιο Λέκκα, Νερούτσο Βενιζέλο και Ιωάννη Νικολάου και οι Ρουμελιώτες υπό τους Γκούρα, Κατσικογιάννη, Ευμορφόπουλο και Ι. Ρούκη μαχόμενοι γύρω από την πύλη ανάγκασαν τον εχθρό να υποχωρήσει προς τα Πατήσια. Έπειτα από μάχες τριών ημερών οι ντελήδες αποχώρησαν από την Αθήνα και επέστρεψαν στο στρατόπεδο του Ομέρ στο Καπανδρίτι.
Στην τοποθεσία αυτή υπήρχε, επίσης, στην Τουρκοκρατία και κρήνη, η κρήνη της Μπουμπουνίστρας, η οποία ελάμβανε από τα νερά του ποταμού Ηριδανού, ποτάμι της αρχαίας Αθήνας και παραποτάμου του Ιλισού. Πήγαζε από τον Λυκαβηττό και διέσχιζε την αρχαία πόλη των Αθηνών από ανατολικά προς τα δυτικά.
Μπουμπουνίστρα – Η πηγή στο κέντρο της Αθήνας που το νερό της μπουμπούνιζε
Η Μπουμπουνίστρα βρισκόταν πάνω από τη σημερινή πλατεία Συντάγματος, εκεί που το 1844 χτίστηκαν τα ανάκτορα του Όθωνα και της Αμαλίας, το σημερινό μέγαρο της Βουλής.
Η περιοχή θεωρήθηκε από τους Βαβαρούς το πιο υγιεινό μέρος της Αθήνας για την κατασκευή της κατοικίας των βασιλέων.
Υπήρχε εκεί μια παλαιά κρήνη, μια μεσαιωνική βρύση, στη συμβολή των σημερινών οδών Όθωνος και Αμαλίας. Η βρύση ήταν κατασκευασμένη από τρεις μεγάλους λίθους μάλλον από το Αδριάνειο υδραγωγείο και είχε πάνω της χαραγμένη Λατινική επιγραφή.
Η βρύση αυτή είχε άφθονο νερό που καθώς έτρεχε «μπουμπούνιζε». Το νερό της Μπουμπουνίστρας επειδή ήταν αρκετό διοχετευόταν και στο Τούρκικο λουτρό που υπήρχε στη διασταύρωση των οδών Αγ. Φιλοθέης και Νικοδήμου.
Το νερό της Μπουμπουνίστρας ερχόταν στην Αθήνα και τη βρύση μέσω του Αδριάνειου Υδραγωγείου που είχε κατασκευαστεί από την εποχή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού που θαύμαζε την ιστορία της αρχαίας Αθήνας και είχε κάνει πολλά έργα στην πόλη.
Το Αδριάνειο υδραγωγείο
Η Αθήνα είχε μεγάλο πρόβλημα ύδρευσης εκείνη την εποχή και με το υδραγωγείο που κατασκεύασε ο Αδριανός λύθηκε το θέμα της ύδρευσης της πόλης. Οι Αθηναίοι για να τον ευχαριστήσουν θέλησαν να του φτιάξουν παλάτι και ξεκίνησαν με την πύλη του Αδριανού που βρίσκεται δίπλα στον ναό του Ολυμπίου Διός. Τελικά για διάφορους λόγους και λόγω του ότι ο Αδριανός πέθανε, το παλάτι δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και έμεινε η πύλη να θυμίζει την ιστορία του Αδριανού, του Ρωμαίου αυτοκράτορα που τόσο αγάπησε την πόλη της Αθήνας και την ιστορία της.
Τουρκοκρατία
Δίπλα στην πηγή υπήρχε η ανατολική πύλη των τειχών της Αθήνας, που από εκεί έβγαινε όποιος ήθελε να κατευθυνθεί προς τα Μεσόγεια της Αττικής. Η πύλη αυτή ονομαζόταν πύλη της Μπουμπουνίστρας. Τα τείχη αυτά τα είχε κατασκευάσει ο Χασεκής, που ήταν Βοεβόδας της Αθήνας το 1778, για να αντιμετωπίσει τις επιδρομές των Τουρκαλβανών.
Ελληνική επανάσταση του 1821
Η πύλη είχε τρία μέτρα ύψος και κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821 έγιναν μάχες για την κατάληψή της από Έλληνες και Τούρκους, με τους Έλληνες να επικρατούν και τους Τούρκους να υποχωρούν για να ταμπουρωθούν στην Ακρόπολη της Αθήνας. Οι Έλληνες αφού πέρασαν την πύλη και κυνήγησαν τους Τούρκους ξεκίνησαν την πολιορκία των Τούρκων στην Ακρόπολη.
