Αραβικός Κόσμος | Ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο αραβικός κόσμος

Στις 28 Φεβρουαρίου, σε έκτακτη συνεδρίαση του Αραβικού Συνδέσμου στο Κάιρο αποφασίστηκε η δημιουργία διυπουργικής ομάδας επαφής με στόχο τη μεσολάβηση για τον τερματισμό του πολέμου.

Του Κώστα Ράπτη

Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!

Τα αραβικά κράτη, αρκετά εκ των οποίων αποτελούν στενούς συμμάχους των ΗΠΑ, προβάλλουν ως θιασώτες μίας πολιτικής επίλυσης της κρίσης μέσω διαλόγου και αποφεύγουν να υιοθετήσουν κυρώσεις κατά της Ρωσίας, καθιστώντας σαφές ότι τηρούν ίσες αποστάσεις μεταξύ των αντιμαχομένων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι περισσότερες από τις αραβικές χώρες προτίμησαν την αποχή στη σχετική ψηφοφορία στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, ενώ το ίδιο έπραξαν στο Συμβούλιο Ασφαλείας, όπου συμμετέχουν αυτή την περίοδο ως μη μόνιμο μέλος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, παρότι αμερικανικά συστήματα ήταν αυτά που απέκρουσαν την πρόσφατη πυραυλική επίθεση των ανταρτών Χούθι της Υεμένης στο Άμπου Ντάμπι. Η στάση αυτή ξενίζει την Δύση – και είναι ενδεικτική βαθύτερων αλλαγών στη διεθνή αρχιτεκτονική.

Σε πρώτο επίπεδο, την ερμηνεία δίνουν λόγοι οικονομικοί. Οι ισχυρότερες πετρελαιοπαραγωγές χώρες του Περσικού Κόλπου μένουν πιστές στις συμφωνίες που τις συνδέουν με τη Ρωσία στους κόλπους του OPEC+ και αξιοποιούν προς όφελός τους την εκτόξευση των τιμών του πετρελαίου, παίζοντας παιχνίδι καθυστερήσεων απέναντι στις εκκλήσεις των ΗΠΑ να αυξήσουν τις εξαγωγές τους. Είναι αυτό και μία μορφή άμυνας απέναντι στους οικονομικούς κραδασμούς που αναμένεται να υποστούν σε άλλους τομείς λ.χ. τον τουρισμό.

Σύμφωνα με τη Wall Street Journal οι ισχυροί άνδρες της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, πρίγκηπες Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και Μοχάμεντ μπιν Ζάγιεντ δεν ανταποκρίθηκαν στις προσπάθειες του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν τις προηγούμενες δύο εβδομάδες να έχει μαζί τους τηλεφωνική επικοινωνία.

Στην περίπτωση του Σαουδάραβα διαδόχου η “βεντέτα” είναι και προσωπική. Ο οξύθυμος πρίγκηπας ασφαλώς νιώθει άβολα που μετά την απομάκρυνση του Ντόναλντ Τραμπ από τον Λευκό Οίκο οι ποικίλες αυθαιρεσίες του συναντούν μικρότερη κατανόηση στην Ουάσιγκτον.

Εξ ου και σε συνέντευξη στο περιοδικό The Atlantic την προηγούμενη εβδομάδα δήλωσε αγέρωχα ότι “απλώς δεν τον νοιάζει” τι σκέφτεται για αυτόν ο Τζο Μπάιντεν και ότι όπως ο ίδιος δεν δικαιούται να δασκαλεύει την αμερικανική πλευρά για το τι πράττει στο εσωτερικό της, το ίδιο θα έπρεπε να ισχύει και αντιστρόφως.

Εμφανίσθηκε μάλιστα παραπονούμενος, με αφορμή τις καταγγελίες ότι διέταξε τον φόνο του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι, ισχυριζόμενος ότι το τεκμήριο αθωότητας δεν εφαρμόσθηκε ποτέ στην περίπτωσή του, ενώ συμπλήρωσε την τοποθέτησή του με υπαινιγμούς ότι η Σαουδική Αραβία θα μπορούσε να μειώσει τις επενδύσεις της, ύψους 800 δισ. δολαρίων, στις ΗΠΑ.

Τόσο η Σαουδική Αραβία όσο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θεωρούν ότι δεν στηρίζονται πλέον επαρκώς από τη Δύση στην αιματηρή πολεμική τους περιπέτεια στην Υεμένη, την οποία ο Τζο Μπάιντεν θα ήθελε να δει να τερματίζεται σύντομα. Από την άλλη πλευρά το χρηματοπιστωτικό κέντρο του Ντουμπάι προβάλλει ως εναλλακτικός χώρος υποδοχής (και πιθανώς “ξεπλύματος”) ρωσικών κεφαλαίων τα οποία θα εγκαταλείπουν τη Δύση.

Οι μη πετρελαιοπαραγωγές χώρες, πάλι, ενδιαφέρονται να μην διαταράξουν τις οικονομικές τους σχέσεις με τη Μόσχα, από την οποία εξαρτώνται ποικιλοτρόπως, ιδίως στον αγροτοδιατροφικό τομέα. Τέτοια είναι η περίπτωση της Αιγύπτου, η οποία κατάφερε στις δημόσιες τοποθετήσεις της για τον πόλεμο στην Ουκρανία να μην κατονομάσει καν τη Ρωσία. Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για χώρα η οποία έχει αναγορευθεί από τις ΗΠΑ ως major non – NATO ally και δέχεται ετησίως τη δεύτερη μεγαλύτερη σε όγκο αμερικανική στρατιωτική βοήθεια μετά το Ισραήλ.

Αφότου ήρθε στα πράγματα ο στρατάρχης Σίσι, οι ρωσο-αιγυπτιακές σχέσεις έχουν αναβαθμισθεί θεαματικά, με κατάληξη τη συνυπογραφή συμφωνίας στρατηγικής συνεργασίας το 2018. Οι Ρώσοι τουρίστες αποτελούν το ένα τρίτο των αφίξεων που δέχεται η κατεξοχήν εξαρτώμενη από τον τουρισμό Αίγυπτος, ενώ η Ρωσία παρέχει το 85% των 25 δισ. δολαρίων που είναι το κόστος κατασκευής του πρώτου αιγυπτιακού πυρηνικού σταθμού ενέργειας στην Ελ Ντάμπα.

Φιλορωσικές τάσεις εκδηλώνει και η κοινή γνώμη της Αιγύπτου ανακαλώντας το γεγονός ότι η Σοβιετική Ένωση στήριξε την αραβική πλευρά στους πολέμους με το Ισραήλ το 1967 και το 1973, ενώ ανέλαβε και την κατασκευή του “Φράγματος Νάσερ” στον Νείλο.

Όλα αυτά, ενώ απειλείται και αυτοπρόσωπη “εμφάνιση” της Μέσης Ανατολής και των πληγών της στο θέατρο των επιχειρήσεων στην Ουκρανία, όπου κατέφθασαν, σύμφωνα με καταγγελίες της Ρωσίας, 450 τζιχαντιστές μέσω Τουρκίας, ενώ από την άλλη πληροφορίες θέλουν (φιλοκυβερνητικούς) Σύρους εθελοντές να στρατολογούνται στο πλευρό της ρωσικής δύναμης εισβολής.

Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο | Γιατί η απώλεια της Ρωσίας τις πλήττει τόσο;