Ένας κυβερνητικός ανασχηματισμός ήταν πάντα στο τραπέζι μετά την ορκωμοσία του Ρώσου Προέδρου Vladimir Putin την περασμένη εβδομάδα ως ηγέτη της Ρωσίας για πέμπτη θητεία.
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!Από την Holly Ellyatt/CNBC
Αλλά η αντικατάσταση του υπουργού Άμυνας Sergei Shoigu ήταν απροσδόκητη –και η επιλογή του διαδόχου του, του οικονομολόγου Andrei Belousov, ήταν ακόμη μεγαλύτερη έκπληξη.
Ο διορισμός του Belousov —ενός τεχνοκράτη που έχει υπηρετήσει σε διάφορους ρόλους στην κυβέρνηση της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού οικονομικής ανάπτυξης και του αντιπροέδρου της κυβέρνησης— είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει αναταραχή στους στρατιωτικούς κύκλους, αλλά έρχεται καθώς οι αμυντικές δαπάνες αυξάνονται και ο Putin προετοιμάζει τη χώρα και την οικονομία για έναν μακρύ πόλεμο στην Ουκρανία.
Ως εκ τούτου, ο διορισμός ενός οικονομολόγου στο υπουργείο Άμυνας θεωρείται ευρέως ως ένας τρόπος για να παντρευτούν οι τεράστιες αμυντικές ανάγκες της Ρωσίας με την άνθηση της οικονομίας και του στρατιωτικού-βιομηχανικού συμπλέγματος προσανατολισμένου στον πόλεμο.
«Αυτοί οι ανασχηματισμοί υψηλού επιπέδου μετά τις ρωσικές προεδρικές εκλογές υποδηλώνουν έντονα ότι ο Putin κάνει σημαντικά βήματα προς την κινητοποίηση της ρωσικής οικονομίας και της αμυντικής βιομηχανικής βάσης για να υποστηρίξει έναν παρατεταμένο πόλεμο στην Ουκρανία και πιθανώς να προετοιμαστεί για μια μελλοντική αντιπαράθεση με το ΝΑΤΟ», ανέφεραν αναλυτές του Institute for the Study of War (ISW) την Κυριακή.
Οι ίδιοι σημείωσαν ότι η έλλειψη στρατιωτικής εμπειρίας του Belousov δεν είναι τόσο περίεργη δεδομένου του γεγονότος ότι ο προκάτοχός του, Shoigu, επίσης δεν είχε προηγούμενη εμπειρία στο πόστο. Αντιθέτως, σημείωσε το ISW, είναι πιθανό το Κρεμλίνο να θέλει από τον Belousov να «ενσωματώσει και να εξορθολογίσει» την αμυντική βιομηχανική βάση της Ρωσίας με την ευρύτερη εσωτερική οικονομική πολιτική της χώρας.
«Η σχεδόν δεκαετής θητεία του Belousov ως υπουργός Οικονομικών στη ρωσική ομοσπονδιακή κυβέρνηση και η πιο πρόσφατη εμπλοκή του στη διαχείριση διαφόρων εγχώριων αμυντικών βιομηχανικών καινοτομιών και projects με drones, τον έχουν προετοιμάσει καλά για να ηγηθεί του μαχόμενου μηχανισμού του Ρωσικού Υπουργείου Άμυνας», ανέφερε το ISW. «Ο Belousov έχει πολύ ισχυρή φήμη ότι είναι αποτελεσματικός τεχνοκράτης και πηγές από εμπιστευτικές πληροφορίες αναφέρουν ότι διαθέτει εξαιρετικές σχέσεις με τον Putin», προσθέτουν οι αναλυτές.
Ανάγκη για «καινοτομία»
Τα ρωσικά στρατεύματα σημειώνουν σταδιακά κέρδη στην ανατολική Ουκρανία και την περασμένη εβδομάδα ξεκίνησαν μια νέα επίθεση στη βορειοανατολική περιοχή του Kharkiv.
Η Ρωσία θεωρείται ευρέως ότι προσπαθεί να επιτύχει όσο το δυνατόν περισσότερα εδαφικά κέρδη προτού φθάσουν τα δισεκατομμύρια δολάρια της νέας στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ στις εξαντλημένες -στο πεδίο της μάχης- δυνάμεις της Ουκρανίας. Δεδομένου του γεγονότος ότι οι ρωσικές δυνάμεις έχουν καταλάβει την πρωτοβουλία τους τελευταίους μήνες, η αλλαγή της Ρωσίας όσον αφορά την αμυντική ηγεσία είναι ενδιαφέρουσα ως προς το χρονοδιάγραμμά της και πιθανά να προκαλέσει μια πιθανή νέα στροφή στον πόλεμο.
Οι αναλυτές λένε ότι η τύχη της Ρωσίας στην Ουκρανία μπορεί να ώθησε τον Putin να κάνει την αλλαγή τώρα, αλλά το Κρεμλίνο επεσήμανε επίσης την ανάγκη προσαρμογής και ανάπτυξης, με τον γραμματέα Τύπου του Κρεμλίνου Dmitry Peskov να λέει ότι ο διορισμός ενός πολίτη -και δη οικονομολόγου- στο υπουργείο Άμυνας έχει τις ρίζες του στην ανάγκη για «καινοτομία».
«Στο πεδίο της μάχης σήμερα, ο νικητής είναι αυτός που είναι πιο ανοιχτός στην καινοτομία… Ως εκ τούτου, σε αυτό το στάδιο, ο πρόεδρος έχει αποφασίσει να ηγηθεί του υπουργείου Άμυνας ένας πολίτης», δήλωσε ο Peskov, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Tass.
Ρώσοι αναλυτές τονίζουν ότι ο Belousov θα έχει ελάχιστη σχέση με τις ρωσικές στρατιωτικές τακτικές και τη στρατηγική στην Ουκρανία, με αυτό το καθήκον να βαρύνει σε μεγάλο βαθμό τον ανώτατο στρατηγό της Ρωσίας, τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Valery Gerasimov, ο οποίος θα παραμείνει στη θέση του, σημείωσε την Κυριακή ο γραμματέας Τύπου του Κρεμλίνου.
«Πρώτα από όλα, ο Belousov δεν θα διαχειριστεί στρατιωτικές μάχες, δεν θα ασχοληθεί με τακτικές στρατιωτικού σχεδιασμού», δήλωσε στο CNBC τη Δευτέρα η Tatiana Stanovaya, ανώτερη συνεργάτρια στο Carnegie Russia Eurasia Center και ιδρύτρια της εταιρείας ανάλυσης R.Politik, λέγοντας ότι ο στρατιωτικός σχεδιασμός θα αφεθεί σε στρατιωτικούς αξιωματούχους όπως ο Gerasimov, αν και δεν θα μπορούσε επίσης να αποκλειστεί η αντικατάστασή του.
«Ο κύριος στόχος του Belousov είναι να εξασφαλίσει τις στρατιωτικές ανάγκες [της Ρωσίας] όσον αφορά τα όπλα. Αυτό είναι το κύριο κίνητρο για τον Putin. Ο Belousov ενδιαφέρεται για τις στρατιωτικές τεχνολογίες και την καινοτομία στη στρατιωτική βιομηχανία», είπε. «Έτσι, ο Putin σκέφτηκε ότι αν βάλει τον Belousov ως επικεφαλής του υπουργείου Άμυνας, θα έχει αντιμετωπίσει μια καλύτερη κατάσταση όσον αφορά τις προμήθειες όπλων στον στρατό. Υπό αυτή την έννοια, ο διορισμός αυτός δεν προκαλεί έκπληξη», είπε η Stanovaya.
Γιατί έφυγε ο Shoigu;
Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε την Κυριακή ότι ο Shoigu, υπουργός Άμυνας της Ρωσίας από το 2012, είχε απαλλαγεί από τη θέση του και ότι θα γίνει γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας με επιρροή. Εκεί θα αντικαταστήσει τον ιδεολόγο του Κρεμλίνου και στενό σύμμαχο του Putin, Nikolai Patrushev, στον οποίο θα δοθεί διαφορετικός ρόλος, ανέφερε το Κρεμλίνο.
Ο Shoigu δεν είχε στρατιωτική εμπειρία πριν από τον διορισμό του στο υπουργείο Άμυνας και τα διαπιστευτήριά του τέθηκαν σε δοκιμασία με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Αρκετοί Ρώσοι στρατιωτικοί σχολιαστές και αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων ο Yevgeny Prigozhin, ο επικεφαλής της Ομάδας Wagner των Ρώσων μισθοφόρων μαχητών, επέκριναν τη στρατιωτική στρατηγική και την ηγεσία της Ρωσίας στην Ουκρανία —συχνά με μεγάλο προσωπικό κόστος.
Ο Prigozhin πέθανε τον περασμένο Αύγουστο σε αεροπορικό δυστύχημα μετά από μια βραχύβια και άτυχη εξέγερση κατά της στρατιωτικής ηγεσίας της Ρωσίας. Αν και το Κρεμλίνο αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη στον θάνατό του, ο Putin φάνηκε ότι υποστήριξε τον Shoigu σε σχέση με τον παλιό του συνεργάτη Prigozhin καθώς εξελίχθηκε η κόντρα.
Ένας άλλος παράγοντας που θα μπορούσε να έχει επηρεάσει τη λήψη αποφάσεων του Putin είναι το γεγονός ότι ο Shoigu έγινε ολοένα και πιο αντιδημοφιλής στο στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα της Ρωσίας, επικρίνοντας δημόσια τους κατασκευαστές όπλων για αυτό που θεωρούσε υποτονική παραγωγή και θεωρείται ως μια αντιδημοφιλής προσωπικότητα στις ένοπλες δυνάμεις της Ρωσίας.
«Ο Shoigu είχε πολλά τρωτά σημεία», σημείωσε η Stanovaya του R.Politik. «Ένα από αυτά ήταν η σύγκρουση με τον [Ρωσικό κρατικό αμυντικό όμιλο] Rostec». «Ο Shoigu παραπονέθηκε έντονα για το πώς οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις παρήγαγαν όπλα. Για τον ίδιο, ήταν πολύ αργές και ανεπαρκείς στην ποιότητα… Νομίζω ότι το γεγονός ότι αυτή η σχέση δεν λειτούργησε ενόχλησε τον Putin και ήθελε να εξασφαλίσει [μια συμμαχία] που να λειτουργεί».