Πώς καθιερώθηκε η εορτή του Αγίου Νικολάου ως επίσημη αργία στον ναυτικό κόσμο;

Μεγάλη γιορτή σήμερα για τον χριστιανισμό.

Είναι γνωστό ότι ο Άγιος Νικόλαος είναι ο κατ’ εξοχήν προστάτης Άγιος των Ναυτικών, του Πολεμικού Ναυτικού και του Λιμενικού Σώματος, καθώς στον βίο του αναφέρονται θαύματα που έχουν σχέση με τη θάλασσα.

κείμενο Νικόλαος Παπανικολάου

Όμως, το πώς καθιερώθηκε η ημέρα μνήμης του, η 6^η Δεκέμβριου, ως επίσημη αργία στο Πολεμικό Ναυτικό, το Εμπορικό Ναυτικό και το Λιμενικό Σώμα, δεν είναι ευρέως γνωστό.

Ο Υπουργός επί των Στρατιωτικών και Υπουργός επί των Ναυτικών της δεύτερης κυβέρνησης του Αλέξανδρου Ζαΐμη Γεώργιος Κόρπας, ο οποίος απέστειλε στον Βασιλέα Γεώργιο Α΄ το αίτημα να καθιερωθεί η 6η Δεκεμβρίου «ως ιδιαιτέρα εορτή του τε Βασιλικού και Εμπορικού Ναυτικού»… | Πώς καθιερώθηκε η εορτή του Αγίου Νικολάου ως επίσημη αργία στον ναυτικό κόσμο;

Στη δεύτερη Κυβέρνηση Αλεξάνδρου Ζαΐμη (Νοέμβριος 1901 – Νοέμβριος 1902) υπήρχαν έξι Υπουργεία (Εσωτερικών, Οικονομικών, Στρατιωτικών, Δικαιοσύνης, Εκκλησιαστικών και Ναυτικών[1]).

Υπουργός επί των Στρατιωτικών και Υπουργός επί των Ναυτικών ήταν ο Γεώργιος Κόρπας (1838-1911). Ως Υπουργός επί των Ναυτικών έστειλε στον Βασιλέα Γεώργιος Α΄ την παρακάτω επιστολή.

Μεγαλειότατε,

Η επέτειος εορτή του Αγίου Νικολάου θεωρείται εορτή των απανταχού ναυτιλλομένων χριστιανών και εορτάζεται υπό τούτων την 6^η Δεκεμβρίου η μνήμη του Αγίου μετά ιδιαιτέρας ευλαβείας και πολύ ευλόγως, θεωρουμένου του Αγίου Νικολάου ως προστάτου και αντιλήπτορος των ναυτιλλομένων.

… αίτημα το οποίο έγινε αποδεκτό από τον Βασιλέα και δημοσιεύθηκε επίσημα στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, απόσπασμα του οποίου εδώ φιλοξενείται | Πώς καθιερώθηκε η εορτή του Αγίου Νικολάου ως επίσημη αργία στον ναυτικό κόσμο;

Τούτου ένεκεν η υπηρεσία ημών επάναγκες θεωρεί την εξαίρεσιν της 6^ης Δεκεμβρίου από πάσης εργασίας ου μόνω εν τω Ναυστάθμω,[2] αλλά και εν παντί άλλω ναυτικώ ιδρύματι και επί τούτοις παρακαλούμεν την Υμετέραν Μεγαλειότητα ίνα ευδοκούσα εγκρίνη την εξαίρεσιν της ημέρας ταύτης από πάσης εν τω Β. Ναυτικώ εργασία και ορίση ταύτην ως ιδιαιτέραν εορτήν του Βασιλικού και Εμπορικού Ναυτικού.

Διατελώ μετά βαθυτάτου σεβασμού

Της Υμετέρας Μεγαλειότητος

ευπειθέστατος θεράπων

Ο Υπουργός των Ναυτικών

Γεώργιος Κόρπας

Ο Βασιλέας Γεώργιος Α΄ αποδέχτηκε το αίτημα, και με το από 5 Δεκεμβρίου 1901 Βασιλικό Διάταγμα (ΦΕΚ 263 Α/8-12-1901), όρισε «την 6^η Δεκεμβρίου, ημέρα μνήμης του Αγίου Νικολάου, ως ιδιαιτέρα εορτή του τε Βασιλικού και Εμπορικού Ναυτικού».

Αλεξανδρούπολη, Δεκέμβριος 2021

[1]Τότε το Υπουργείο Ναυτικών είχε ευθύνη για όλα τα ναυτικά θέματα, τόσο στρατιωτικά όσο και εμπορικά. Το 1936 ιδρύθηκε το Υφυπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας υπαγόμενο στο Υπουργείo Ναυτικών και το 1944 ο κλάδος της εμπορικής ναυτιλίας διαχωρίστηκε από το Υπουργείο Ναυτικών και συστήθηκε το αυτοτελές Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας.

[2] Το 1881 άρχισε σταδιακά η οικοδόμηση του Ναυστάθμου Σαλαμίνας. Από τα πρώτα κτίσματα που κατασκευάστηκαν στον ναύσταθμο ήταν και ο Ναός του Αγίου Νικολάου (τέλη του 1882).

Πώς ο Άγιος Νικόλαος έγινε προστάτης των ναυτικών; …

Θεωρείται προστάτης των ναυτικών σε όλο τον κόσμο και δεν είναι τυχαίο. Κάποτε αποφάσισε να ταξιδέψει με πλοίο στους Άγιους Τόπους, για να προσκυνήσει.

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού ξέσπασε θαλασσοταραχή, με αποτέλεσμα πλήρωμα και επιβάτες να πανικοβληθούν. Ο Άγιος όμως δεν έχασε την πίστη του, προσευχήθηκε στον Θεό και η θάλασσα ηρέμησε. Ο μύθος λέει ότι ένας ναυτικός γλίστρησε, έπεσε από το κατάρτι και σκοτώθηκε. Όμως ο Νικόλαος προσευχήθηκε θερμά και ο ναυτικός αναστήθηκε.

Ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε το 270 μ.Χ. στα Πάταρα της Λυκίας, από πλούσια οικογένεια. Μεγάλωσε με επιμελημένη μόρφωση και με πίστη στα Θεία. Από πολύ μικρός έμεινε ορφανός και με μεγάλη περιουσία στα χέρια. Αφιερώθηκε στον Θεό και βοήθησε πολλούς φτωχούς και αδύνατους, για την προστασία των οποίων έδωσε μεγάλους αγώνες, ενώ ίδρυσε πολλά νοσοκομεία και φιλανθρωπικά ιδρύματα.

Όταν επέστρεψε από τα Ιεροσόλυμα, χειροτονήθηκε ιερέας και αφιερώθηκε στον ασκητικό βίο. Έγινε ηγούμενος στη Μονή Σιών στα Μύρα της Λυκίας και όταν απεβίωσε ο τότε Αρχιεπίσκοπος, οι επίσκοποι, δια θεϊκής αποκαλύψεως, αναγόρευσαν τον Νικόλαο σε Αρχιεπίσκοπο. Εμψύχωνε τους διωκόμενους, από τους Ρωμαίους, Χριστιανούς και αυτό του κόστισε την εξορία του και την υποβολή του σε βασανιστήρια, κατά την περίοδο των διώξεων από τον Διοκλητιανό.

Όταν όμως ανέβηκε στον αυτοκρατορικό θρόνο ο Μέγας Κωνσταντίνος, ο Νικόλαος αποφυλακίστηκε, επέστρεψε στη θέση του Αρχιεπισκόπου και σύμφωνα με την παράδοση, βοήθησε πολύ κόσμο, αφού είχε το χάρισμα της θαυματουργίας. Ο Άγιος Νικόλαος αποδήμησε στις 6 Δεκεμβρίου του 343 μ.Χ. και μετά την κοίμησή του ονομάστηκε «μυροβλήτης».

Το 1087 κάποιοι ναύτες αφαίρεσαν τα λείψανά του από τα Μύρα της Λυκίας και τα μετέφεραν στο Μπάρι της Ιταλίας. Τοποθετήθηκαν στον Ναό του Αγίου Στεφάνου, όπου -σύμφωνα με τον θρύλο- κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας, τα ιερά λείψανα άρχισαν να αναβλύζουν τόσο μύρο, που οι πιστοί το συνέλεγαν σε δοχεία, για να το χρησιμοποιήσουν για θεραπεία σε διάφορες ασθένειες.