Ολοκληρώθηκε λίγο πριν τις 11 ώρα Ελλάδας η συνεδρίαση του τουρκικού δικαστηρίου για τη μετατροπή ή όχι της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη σε Τέμενος από μουσείο.
Η συνεδρίαση διήρκησε μόλις 17 λεπτά, ενώ η απόφαση αναμένεται να βγει σε 15 μέρες. Όπως μεταδίδει η «Γενί Σαφάκ» το Δικαστήριο απεφάνθη ότι το διάταγμα του 1934 με το οποίο μετετράπη η Αγία Σοφία σε μουσείο ήταν σύννομο. Ωστόσο στην απόφασή του σπεύδει να επισημάνει ότι για την αλλαγή του μουσειακού καθεστώτος αρκεί ένα νέο προεδρικό διάταγμα.
Πετάει λοιπόν το μπαλάκι στον Τούρκο πρόεδρο, που θα πρέπει τώρα να αποφασίσει εάν θα ικανοποιήσει τους ψηφοφόρους του μετατρέποντας το μνημείο αυτό της παγκόσμιας κληρονομιάς σε τζαμί ή θα θελήσει να κρατήσει το ενδεχόμενο αυτό ως «όπλο» έως τις επόμενες εκλογές.
Θα πρέπει δε να ζυγίσει σε κάθε περίπτωση και τις διεθνείς αντιδράσεις και ειδικά την αντίδραση των ΗΠΑ, που έχουν καλέσει την Άγκυρα να σεβαστεί το σημερινό καθεστώς της Αγίας Σοφίας. Το προηγούμενο διάστημα ο Τούρκος πρόεδρος έκανε σειρά προκλητικών δηλώσεων σχετικά με την πιθανή μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, ενώ έφθασε στο σημείο να αναφερθεί σε ανάγνωση του κορανίου μέσα στον ναό ανήμερα την επέτειο της άλωσης της Πόλης.
Να θυμίσουμε ότι η Αγία Σοφία, χτισμένη τον έκτο αιώνα από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Ιουστινιανό, αποτελούσε το μεγαλύτερο ναό στον κόσμο για περίπου μία χιλιετία. Το μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco μετατράπηκε σε τζαμί το 1453, κατά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς, ωστόσο ο Κεμάλ Ατατούρκ, ο θεμελιωτής της σύγχρονης Τουρκίας, το μετέτρεψε σε μουσείο το 1934, ως απόδειξη τόσο του κοσμικού χαρακτήρα της χώρας, όσο και ως δείγμα θέλησης να προσδεθεί στο δυτικό άρμα.
Κόντρα στα σχέδια Ερντογάν έχει παρέμβει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολοαμαίος, ο οποίος τόνισε πως «η Αγία Σοφία ως μουσείο αποτελεί τόπος και σύμβολο συναντήσεως, αλληλεγγύης και αλληλοκατανοήσεως Χριστιανισμού και Ισλάμ. Η τυχόν μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος θα στρέψει εκατομμύρια χριστιανών σε όλο τον κόσμο εναντίον του Ισλάμ. Το ζητούμενο, όμως, είναι η ενότητα. Έχουμε την προσδοκία ότι στο τέλος θα επικρατήσει η σύνεση και η λογική».
Σημαντική θεωρείται, μία ημέρα πριν τη συνεδρίαση του Ανωτάτου δικαστηρίου, η παρέμβαση που έκανε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο. «Καλούμε την κυβέρνηση της Τουρκίας να συνεχίσει να διατηρεί ως μουσείο την Αγία Σοφία, ως παράδειγμα της δέσμευσής της στον σεβασμό των θρησκευτικών παραδόσεων και της ποικίλης ιστορίας που συνέβαλε στην Τουρκική Δημοκρατία και να διασφαλίσει ότι θα παραμείνει προσβάσιμη σε όλους», δήλωσε ο Μάικ Πομπέο. Παράλληλα όμως ο Μάικ Πομπέο τόνισε ότι μια αλλαγή στον χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας θα θεωρηθεί από τις ΗΠΑ ως «υποβάθμιση της κληρονομιάς αυτού του αξιοσημείωτου κτιρίου», αλλά και της «ανυπέρβλητης ικανότητάς του» να γεφυρώνει ανθρώπους με διαφορετικές κουλτούρες και παραδόσεις.
Ποια είναι τα κίνητρα του Ερντογάν-Το μέλλον της Αγίας Σοφίας
Για τα κίνητρα του Τούρκου προέδρου Ερντογάν σε σχέση με την Αγιά Σοφιά, μίλησε στο γερμανικό Καθολικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΝΑ) ο Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου και ιερατικώς προϊστάμενος της Ενορίας Κοιμήσεως της Θεοτόκου Κολωνίας Κωνσταντίνος Μύρων. «Η ελπίδα ότι θα επικρατήσει η λογική πεθαίνει τελευταία. Αλλά η εμπειρία έχει δείξει ότι υπό τον πρόεδρο Ερντογάν η δικαιοσύνη δεν είναι πλέον ανεξάρτητη.
Σε ένα τόσο συναισθηματικά και από λαϊκισμό φορτισμένο ζήτημα, η πίεση ενδέχεται να είναι τόσο μεγάλη, ώστε να δοθεί το πράσινο φως στο κίνημα μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί». Αντιλαμβάνεται, συνεπώς, ο ίδιος τον λαϊκισμό ως το βασικό κίνητρο του Ερντογάν; «Ασφαλώς είναι πολύ σημαντικό. Πρόκειται αμιγώς για πολιτική σε επίπεδο συμβόλων. Η Κωνσταντινούπολη έχει εκατοντάδες τζαμιά […]. Επομένως δεν υπάρχει ανάγκη. Ο Ερντογάν θέλει όμως να κινητοποιεί το εθνικιστικό και συντηρητικό-ισλαμιστικό ακροατήριό του. Η Τουρκία περνά οικονομική κρίση και στις δημοσκοπήσεις το κόμμα του ΑΚΡ δεν τα πηγαίνει πλέον πολύ καλά».
Εξάλλου, όπως επισημαίνει ο πατέρας Μύρων, η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί θα συνιστούσε τον μεγαλύτερο συμβολικό θρίαμβο ως προς τον τρόπο που ο Ερντογάν αντιλαμβάνεται το κράτος. «Ο Ερντογάν θέλει να θάψει μια και καλή το κοσμικό σύστημα του ιδρυτή της Τουρκίας Κεμάλ Ατατούρκ και να στηρίξει την περαιτέρω ”επαναϊσλαμοποίηση”. Υπάρχει καλύτερος τρόπος από το να μετατρέψει και πάλι σε τζαμί την Αγία Σοφία, την οποία ο Ατατούρκ είχε κάνει το 1934 μουσείο; Παράλληλα η πράξη αυτή θυμίζει την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 από τους Οθωμανούς, τους οποίους θέλει να μιμηθεί στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Τρόπον τινά «Make Turkey Great Again», παρότι οι υφιστάμενες συνθήκες στην Εγγύς Ανατολή δεν επιτρέπουν κάτι τέτοιο».
Ο πατέρας Μύρων εκτιμά ότι ενδεχόμενη μετατροπή της Αγίας Σοφίας θα έβλαπτε πρωτίστως την ίδια την Τουρκία: «Θα επιδείνωνε τη σχέση μεταξύ Άγκυρας και ΕΕ, κυρίως δε με την ορθόδοξη γείτονα Ελλάδα. Επιπλέον το βήμα αυτό θα ζημίωνε τον τουρισμό στην Κωνσταντινούπολη».
Related posts:
Sicpa γι Αγία Σοφία: Αποζημίωση από την Άγκυρα ζητά ελβετική εταιρεία
Αναμένεται αναταραχή στις σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση στο επόμενο διάστημα
Το παιχνίδι της Τουρκίας με ΝΑΤΟ, Φινλανδία και Σουηδία | Τι θέλει πραγματικά ο Ερντογάν;
Τουρκία | Ανησυχίες για πιθανή προσάρτηση της Κατεχόμενης Κύπρου