Το ΠΑΣΟΚ σε σταυροδρόμι | Τα λάθη, τα αδιέξοδα και οι προσδοκίες

Το ΠΑΣΟΚ σε σταυροδρόμι | Τα λάθη, τα αδιέξοδα και οι προσδοκίες

Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε σταυροδρόμι. Ένα σταυροδρόμι με αφορμή το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που έρχεται προς ψήφιση σε λίγες εβδομάδες.

Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης είπε «όχι» στο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για τα μη κρατικά μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια, αλλάζοντας στάση σε σχέση με όσα ο ίδιος είχε δηλώσει στο παρελθόν.

Είχε δηλώσει στις 20/12 στον Real FM: «Αν ιδρυθεί ένα μη κερδοσκοπικό πανεπιστήμιο στα πρότυπα των ευρωπαϊκών και αμερικανικών πανεπιστημίων με campus, με έρευνα, δεν θα μπούμε εμπόδιο διότι θέλουμε να είμαστε μία σύγχρονη χώρα».  

Αντίθετα στις 22/2 στο Mega δήλωσε τα εξής : «Δεν θα ψηφίσουμε τον νόμο, γιατί θέλουμε μια καθαρή λύση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και όχι την εμπορευματοποίηση, που υπονομεύει και ένα σοβαρό μη κρατικό, μη κερδοσκοπικό, και εντέλει και το δημόσιο πανεπιστήμιο».

Αυτή η αλλαγή στάσης προκάλεσε αμηχανία στα στελέχη του ΠΑΣΟΚ καθώς μέχρι πρότινος μιλούσαν δημοσίως στο πλαίσιο της υπερψήφισης του νομοσχεδίου.

Στο θέμα παρενέβη με δήλωσή του στην «Καθημερινή», ο καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος: «Το νομοσχέδιο του υπουργού Παιδείας για τα μη κρατικά ΑΕΙ ικανοποιεί, κατά τη γνώμη μου, τις περισσότερες από τις πάγιες θέσεις του ΠΑΣΟΚ για το θέμα. Επιπλέον, ο κ. Πιερρακάκης έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμος να δεχθεί περαιτέρω βελτιώσεις, όταν αυτό έρθει στη Βουλή. Είναι κρίμα, συνεπώς, που το ΠΑΣΟΚ αποκλείει εκ προοιμίου κάθε συζήτηση για ένα ζήτημα μεγάλης συμβολικής σημασίας, στο οποίο είχε, όπως πιστεύω, πολλά να εισφέρει».

Πάντως εκτός από τα κόμματα, κατά του νομοσχεδίου, έχουν ταχθεί ή έχουν εκφράσει σοβαρές επιφυλάξεις και κυρίως ως προς τη Συνταγματικότητα και οι Σύγκλητοι των πανεπιστημίων που  σε γενικές γραμμές υπογραμμίζουν ότι πρόκειται για μια μεγάλη μεταρρύθμιση η οποία αφορά στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και συνεπώς η  Συνταγματική αναθεώρηση θα ήταν η θεσμικά προτιμητέα διαδικασία, η οποία εξασφαλίζει πλήρως την ασφάλεια δικαίου.

Επίσης ότι το νομοσχέδιο αποτελείται από ένα σύνολο γενικών διατυπώσεων, παραπέμποντας σχεδόν για όλα τα κρίσιμα θέματα στους Εσωτερικούς Κανονισμούς των μητρικών Ιδρυμάτων. Την περίοδο αυτή μάλιστα αναπτύχθηκε και ένα «κίνημα» πανεπιστημιακών κατά του νομοσχεδίου. Μάλιστα έχουν προχωρήσει στη συγκέντρωση υπογραφών (έχουν ξεπεράσει τις 1500)  και έχουν δηλώσει ότι θα καταφύγουν στο ΣτΕ ακόμη και εάν το σχέδιο νομοθετηθεί. Όπως λένε  «το Άρθρο 16 του Συντάγματος μπορεί να το διαβάσει καθένας και καθεμία.

Το νομοσχέδιο για τα δήθεν «ελεύθερα» ή «μη κρατικά» πανεπιστήμια είναι εξώφθαλμα αντισυνταγματικό. Γιατί όταν το Σύνταγμα λέει «απαγορεύεται» δεν εννοεί τίποτα άλλο από ότι απαγορεύεται. Κατά συνέπεια, η κυβέρνηση αλλά και οι επιχειρήσεις, οι οποίες φιλοδοξούν να ιδρύσουν πανεπιστημιακές εταιρείες ή παραρτήματα ξένων ιδρυμάτων στην Ελλάδα παρακάμπτοντας τη συνταγματική επιταγή, ας λάβουν υπόψη τους ότι: Ορκιστήκαμε ως δημόσιοι λειτουργοί να υπηρετούμε το Σύνταγμα και θα το πράξουμε, προβάλλοντας σε όλα τα επίπεδα και ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, την αντισυνταγματικότητα του νομοσχεδίου».

Ιδιωτικά πανεπιστήμια | Αρχίζει η μάχη στη Βουλή | Αντιδράσεις για τη Συνταγματικότητα

Γιατί όμως συμβαίνουν όλα αυτά ; Tι είναι αυτό που κάνει τον Πρόεδρο Ανδρουλάκη να κινείται διαφορετικά τώρα σε σχέση με το παρελθόν;

Πολιτικοί παρατηρητές, βλέπουν στο «όχι» του κ. Ανδρουλάκη για τα μη κρατικά πανεπιστήμια τις δυσκολίες και τα επιμέρους προβλήματα της στρατηγικής του ΠΑΣΟΚ στη συγκεκριμένη φάση. Με την ΝΔ να έχει καταλάβει ένα μεγάλο μέρος του μεταρρυθμιστικού Κέντρου, με βάση και το αποτέλεσμα των εκλογών του 2023, η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ ωθείται σε μια άσκηση ισορροπίας:

Από τη μια πλευρά προσπαθεί να μην αποξενώσει εντελώς το κεντρώο-μεταρρυθμιστικό ακροατήριο του ΠΑΣΟΚ, από την άλλη, ρίχνει το βάρος του στο αριστερό ακροατήριο, προσπαθώντας να εκμεταλλευτεί την βαθιά κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ. Και σε ένα βαθμό το έχει καταφέρει, περνώντας μπροστά από τον ΣΥΡΙΖΑ στις δημοσκοπήσεις τον περασμένο Νοέμβριο, μια εξέλιξη που δεν είχε ωστόσο ανάλογη συνέχεια.

Ακόμη περισσότερο, όπως σχολιάζουν αναλυτές, η τακτική του «ώριμου φρούτου» απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, παρότι στηρίζεται στη λογική προσδοκία ότι το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών θα «κλειδώσει» την δεύτερη θέση για το ΠΑΣΟΚ και θα ανοίξει νέες προοπτικές, δεν στερείται κινδύνων:

♦ Πρώτον, το ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται ανά περίπτωση (όπως για τα μη κρατικά πανεπιστήμια) να υιοθετεί  την παραδοσιακή αριστερή γραμμή του «όχι σε όλα», χωρίς να πείθει ωστόσο για το αν υπάρχει πραγματική διαφωνία ή πρόκειται απλά για κίνηση τακτικισμού.

♦ Ο δεύτερος κίνδυνος είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, τον οποίο περιμένει ως ώριμο φρούτο να πέσει ακόμη πιο χαμηλά, δεν αποκλείεται ως τον Ιούνιο να έχει αγγίξει το «limit down» και να ανακάμψει έστω και ελαφρώς. Ανάλογα φυσικά και με την έκβαση της νέας εκλογικής διαδικασίας που βρίσκεται σε εξέλιξη για το πρόσωπο του αρχηγού του.

♦ Τρίτον, παρότι ο κ. Ανδρουλάκης επιμένει στην υπόθεση των υποκλοπών, το ζήτημα αυτό, όπως φάνηκε και στις κάλπες του 2023, δεν προκάλεσε τη μετακίνηση κεντρώων ψηφοφόρων από την ΝΔ στο ΠΑΣΟΚ. Ενώ, η μη ξεκάθαρη στάση του ΠΑΣΟΚ στο ζήτημα του γάμου των ομοφύλων και η καταψήφιση τώρα των μη κρατικών πανεπιστημίων, μάλλον δεν θα προσελκύσει όσους δεν επέστρεψαν στα «πάτρια εδάφη» με αφορμή τις υποκλοπές.

Κατακλείδα

Το καλύτερο για το ΠΑΣΟΚ θα ήταν οι ευρωεκλογές να είχαν ήδη γίνει. Οσο κυλούν οι εβδομάδες και οι μήνες προς τον Ιούνιο, η γραμμή της αναμονής που έχει επιλέξει ο κ. Ανδρουλάκης δεν βοηθάει στη διαμόρφωση μιας στέρεης φυσιογνωμίας για το κόμμα —που μοιάζει με ΠΑΣΟΚ «2 σε 1»: και σύγχρονο και αναχρονιστικό— και το καθιστά ευάλωτο σε πλευρικούς ανέμους.

Αν το εγχείρημα αποδώσει, το βράδυ των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου όλα θα είναι καλά. Αν δεν, τα ρίσκα θα δώσουν τη θέση τους στο αδιέξοδο.