Οι εκπαιδευτικοί γερνάνε στις σχολικές αίθουσες και βρίσκονται εν βρασμώ

Οι παρεμβάσεις του υπουργείου Παιδείας βλάπτουν σοβαρά την υγεία των εκπαιδευτικών

Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!

Από τα τελευταία στατιστικά στοιχεία (2024) φαίνεται ότι η απουσία μόνιμων διορισμών την περίοδο των μνημονίων -κατάσταση που κράτησε μια δεκαετία- διόγκωσε το πρόβλημα με την μεγάλη ηλικία του εκπαιδευτικού δυναμικού της χώρας μας και κυρίως των καθηγητών.

Κάπως έτσι φτάσαμε σήμερα (μετά και τους φετινούς μόνιμους διορισμούς τον Αύγουστο του 2024) σε σύνολο 66.445 μονίμων καθηγητών λιγότεροι από 4.500 να είναι μέχρι 40 ετών!

Μάλιστα, 13.033 εκπαιδευτικοί, δηλαδή σχεδόν το 1/5, είναι 60 ετών και πάνω. Το σύνολο των εκπαιδευτικών που είναι άνω των 50 ετών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση είναι 44.100, δηλαδή τα 2/3 επί του συνόλου (66,4%).

Αναλυτικότερα:

Εκπαιδευτικοί ηλικίας 40-49 ετών: 17.904 (27%)

Εκπαιδευτικοί ηλικίας 30-39 ετών: 4.325 (6,5%)

118 εκπαιδευτικοί είναι κάτω των 30 ετών

Οι Έλληνες εκπαιδευτικοί γερνούν μέσα στις σχολικές τάξεις καθώς οι περισσότεροι πρέπει να συμπληρώσουν το 67ο έτος της ηλικίας τους, για να βγουν στη σύνταξη ενώ ταυτόχρονα υποφέρουν από έντονο στρες και κούραση, που φτάνει στα όρια της εξουθένωσης, όπως προκύπτει από τις τελευταίες επιστημονικές έρευνες.

Ο μέσος όρος ηλικίας των εκπαιδευτικών που παραμένουν στην ενεργό δράση αυξάνεται όσο παρατείνεται λόγω ορίων συνταξιοδότησης ο χρόνος υπηρεσίας, όσο οι αποδοχές είναι σε χαμηλά επίπεδα και όσο είναι χαμηλά τα ποσοστά αναπλήρωσης.

Αν και ο επίσημος κρατικός λόγος χέρι χέρι με τις ηλεκτρονικές μας κουβερνάντες, τα ΜΜΕ και τους παλατιανούς δημοσιογράφους πασχίζουν να πείσουν την κοινή γνώμη ότι οι εκπαιδευτικοί είναι οι «τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας», ότι εργάζονται ελάχιστες ώρες την ημέρα και λίγους μήνες το χρόνο, όλες οι έρευνες, στην Ευρώπη, στην Αμερική και στη χώρα μας αποδεικνύουν εδώ και πολλά χρόνια ότι το επάγγελμα του εκπαιδευτικού κατέχει μια από  τις πρώτες θέσεις στον κατάλογο των στρεσογόνων επαγγελμάτων.

Σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης

Σε πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Δικτύου Εκπαιδευτικών Πληροφοριών “Ευρυδίκη” που εξέτασε διάφορες πτυχές στη ζωή των εκπαιδευτικών όπως οι συνθήκες εργασίας, τα άγχη, οι ανασφάλειες, η επαγγελματική εξέλιξη  κ.α. αποκαλύφθηκαν αρκετά θέματα που συνήθως μένουν στο περιθώριο της δημόσιας συζήτησης.

Η έρευνα αφορούσε 38 Ευρωπαϊκές χώρες που συμμετέχουν στο Erasmus+ programme της Ε.Ε. αναφορικά με τη μελέτη του άγχους των εκπαιδευτικών και πως αυτό επηρεάζεται από τις διάφορες συνθήκες της δουλειάς.

Από την ανάλυση προέκυψε ότι σε όλη την Ευρώπη πολλοί εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν άγχος στην εργασία τους. Τα επίπεδα άγχους είναι χαμηλότερα όταν οι εκπαιδευτικοί εργάζονται σε σχολικά περιβάλλοντα που αντιλαμβάνονται ως συνεργατικά, όταν αισθάνονται αυτοπεποίθηση για την διαχείριση και παρακίνηση των μαθητών τους και όταν δεν αισθάνονται συνεχείς παρεμβάσεις στη δουλειά τους, ιδιαίτερα αυτές που νιώθουν ότι είναι απειλητικές.

Αντίθετα, οι εκπαιδευτικοί ανέφεραν ότι βιώνουν περισσότερο άγχος όταν πρέπει να δουλέψουν με τάξεις που θεωρούν “άτακτες”, όταν εργάζονται περισσότερες ώρες, όταν πιέζονται από τη διοίκηση της εκπαίδευσης και όταν υπόκεινται σε αξιολόγηση ως προϋπόθεση για την εξέλιξη της σταδιοδρομίας τους.

Τα δεδομένα αποκαλύπτουν ότι, σε ορισμένες χώρες, ο αριθμός των εκπαιδευτικών που αναφέρουν υψηλά επίπεδα άγχους πρέπει να αποτελέσει πηγή ανησυχίας, καθώς μπορεί να επηρεάσει στο σύνολό της την εκπαιδευτική διαδικασία.

Στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, σε πρόσφατη εμπειρική έρευνα που πραγματοποιήθηκε με κλειστό ερωτηματολόγιο σε 317 εκπαιδευτικούς Γυμνασίων, Λυκείων και ΕΠΑΛ φαίνεται ότι τα πράγματα, όσον αφορά τις στρεσογόνες καταστάσεις στο σχολικό χώρο έχουν αυξηθεί υπέρμετρα.

Ποια θεωρείτε τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζεται ως εκπαιδευτικός;

Στην ερώτηση αυτή οι απαντήσεις μοιάζουν με «κατακλυσμό» αναφορών που σχετίζονται με διάφορες πτυχές του επαγγέλματος και που φανερώνουν ότι οι εκπαιδευτικοί στη χώρα μας αντιμετωπίζουν ολοένα και πιο αυξημένα προβλήματα τα οποία πριμοδοτούν καταστάσεις σωματικής και συναισθηματικής εξουθένωσης, άγχους και εξάντλησης που μπορεί να επηρεάσουν τη σωματική και ψυχική τους υγεία. Παράλληλα ένας διάχυτος θυμός διαπερνάει μεγάλο τμήμα του “σώματος” των εκπαιδευτικών που βρίσκονται “εν βρασμώ”.

Οι εκπαιδευτικοί υποδεικνύουν ότι η επιβάρυνσή τους συνδέεται με τις συνθήκες και τις ώρες εργασίας που εκτός από το σχολικό χώρο έχουν αποικίσει και το διάστημα εκτός σχολείου (στο σπίτι), τους ρυθμούς και τους τρόπους των αλλαγών στην εκπαίδευση, την οικονομική τους κατάσταση, τις πιέσεις από την εκπαιδευτική πολιτική και τις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις από τη διοίκηση, την αξιολόγηση που συνδέεται με το μισθό τους, τις «διαταραγμένες τάξεις» και το να θεωρούνται υπεύθυνοι για τα επιτεύγματα των μαθητών τους.

Ίσως είναι η πρώτη φορά μεταπολιτευτικά που ένα μεγάλο τμήμα των εκπαιδευτικών νιώθει αφενός τέτοια αφόρητη πίεση και αφετέρου τέτοια έλλειψη χαράς για τη διδασκαλία που αντί να  τονώνει όπως παλιότερα,  “αδειάζει” σωματικά και ψυχικά.

Ένα βαθιά τοξικό περιβάλλον για τα εργασιακά, μορφωτικά και δημοκρατικά δικαιώματα  των εκπαιδευτικών  διαμορφώνεται σταδιακά τον τελευταίο καιρό (με δικαστικές αποφάσεις, με διώξεις,  με εκβιαστικές εγκυκλίους και  «προθεσμίες» που λειτουργούν ασφυκτικά θέτοντας τελεσίγραφα υλοποίησης εντολών, με προϊσταμένους στο ρόλο του επιτηρητή που κουνάνε το δάχτυλο με αυστηρότητα για να «συμμορφωθούν προς τας υποδείξεις» οι εκπαιδευτικοί).

Ίσως γι αυτό μαζί με τις εστίες αντίστασης που αναζωπυρώνονται από το “λάδι που ρίχνει στη φωτιά” το ΥΠΑΙΘΑ, εκδηλώνεται και μια κατάσταση “σιωπηρής παραίτησης” ενός τμήματος των εκπαιδευτικών αλλά και ένα πρωτοφανές «κύμα νοερής φυγής» προς την συνταξιοδότηση, καθώς οι αντίξοες συνθήκες εργασίας  (εντατικοποίηση, πίεση, εξάντληση, έλλειψη νοήματος, τηλεκπαίδευση και αξιολόγηση) έχουν κάνει αφόρητη τη ζωή χιλιάδων εκπαιδευτικών.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *