«Από τα 12… φυλακή;» – Η Ποινική Ευθύνη των Παιδιών και η Σύγχρονη Συζήτηση
Η συζήτηση για την ποινική ευθύνη των παιδιών έχει αναζωπυρωθεί στη Γερμανία, με αφορμή τον θάνατο ενός 12χρονου που φέρεται να προκλήθηκε από έναν 13χρονο σε καβγά με θλιβερή κατάληξη. Το περιστατικό αυτό έχει προκαλέσει έντονες αντιπαραθέσεις για το αν η ηλικία ποινικής ευθύνης των 14 ετών είναι επαρκής ή αν θα πρέπει να μειωθεί.
📊 Στατιστικά Στοιχεία
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της γερμανικής αστυνομίας, το 2023 καταγράφηκαν 104.233 παιδιά κάτω των 14 ετών ως ύποπτοι για εγκληματικές πράξεις, σημειώνοντας αύξηση 12% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και 45% από το 2019. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι τα περισσότερα περιστατικά αφορούν παιδιά ηλικίας 12 και 13 ετών .
⚖️ Η Συζήτηση για τη Μείωση της Ηλικίας Ποινικής Ευθύνης
Πολιτικοί από τα κόμματα CDU και CSU προτείνουν τη μείωση της ηλικίας ποινικής ευθύνης στα 12 έτη, υποστηρίζοντας ότι τα παιδιά σε αυτή την ηλικία έχουν την ικανότητα να κατανοούν τη σοβαρότητα των πράξεών τους. Αντίθετα, το υπουργείο Δικαιοσύνης αντιτίθεται σε αυτή την αλλαγή, επισημαίνοντας την ανάγκη για εναλλακτικά μέτρα, όπως η τοποθέτηση σε ειδικά ιδρύματα ή ψυχιατρικές κλινικές .
🧠 Παιδαγωγική Προσέγγιση και Πρόληψη
Ειδικοί τονίζουν ότι η τιμωρητική προσέγγιση δεν είναι πάντα η κατάλληλη για την αντιμετώπιση της παιδικής εγκληματικότητας. Αντιθέτως, η πρόληψη μέσω της εκπαίδευσης, της ψυχολογικής υποστήριξης και της ενίσχυσης των οικογενειακών δεσμών θεωρούνται πιο αποτελεσματικές στρατηγικές για την αποτροπή μελλοντικών εγκληματικών συμπεριφορών.
🇬🇷 Η Κατάσταση στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, η ηλικία ποινικής ευθύνης είναι τα 15 έτη. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου παιδιά ηλικίας 12 ετών μπορούν να αντιμετωπίσουν αναμορφωτικά μέτρα, όπως η τοποθέτηση σε ειδικά ιδρύματα, εφόσον κριθεί αναγκαίο από τις αρμόδιες αρχές.
«Από τα 12… φυλακή;» – Ποινική Ευθύνη, Εγκληματικότητα και Παιδιά στον Κόσμο
Σε έναν κόσμο όπου η εγκληματικότητα δεν κάνει διακρίσεις ηλικίας, το ερώτημα «Σε ποιες χώρες πας φυλακή από τα 12;» δεν είναι απλά τρομακτικό, αλλά και απόλυτα ρεαλιστικό. Η ποινική ευθύνη ανηλίκων – δηλαδή η ηλικία από την οποία ένα παιδί μπορεί να θεωρηθεί νομικά υπεύθυνο για εγκληματικές πράξεις – διαφέρει δραματικά από χώρα σε χώρα, αντανακλώντας πολιτισμικές, κοινωνικές και νομικές ιδιαιτερότητες.
📌 Τι σημαίνει «ποινική ευθύνη»;
Η ποινική ευθύνη αφορά την ηλικία στην οποία ένα άτομο μπορεί να διωχθεί ποινικά και να τιμωρηθεί, ακόμα και με φυλάκιση. Η ηλικία αυτή δεν είναι καθολική. Σε κάποιες χώρες, θεωρείται ότι ένα παιδί από τα 12 (ή και μικρότερο) μπορεί να κριθεί ένοχο για εγκληματική πράξη.
🌍 Παραδείγματα Χωρών
- Αγγλία και Ουαλία: Η ποινική ευθύνη ξεκινά από τα 10 έτη. Είναι μία από τις χαμηλότερες ηλικίες στην Ευρώπη.
- ΗΠΑ: Δεν υπάρχει ενιαία ομοσπονδιακή ηλικία. Σε ορισμένες Πολιτείες, παιδιά από 7 ετών θεωρούνται υπεύθυνα. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου ανήλικοι δικάζονται ως ενήλικες.
- Γαλλία: Η ποινική ευθύνη αρχίζει στα 13, αλλά υπάρχει νομική δυνατότητα αντιμετώπισης παιδιών από τα 10 μέσω ειδικών διαδικασιών.
- Σιγκαπούρη: Η ποινική ευθύνη ξεκινά στα 7 έτη.
- Ιαπωνία: Επίσημα στα 14, αλλά μπορεί να ξεκινήσει από τα 13 υπό προϋποθέσεις.
- Ελλάδα: Η ηλικία ποινικής ευθύνης είναι τα 15 έτη, όμως από τα 12, ένα παιδί μπορεί να αντιμετωπίσει αναμορφωτικά μέτρα (όχι φυλάκιση).
🧠 Παιδιά και Εγκληματικότητα
Η εγκληματική συμπεριφορά παιδιών έχει συνήθως βαθύτερα αίτια: ενδοοικογενειακή βία, φτώχεια, κοινωνικός αποκλεισμός, ψυχολογικά τραύματα. Η αντιμετώπισή τους με τιμωρητικό και όχι παιδαγωγικό τρόπο διαιωνίζει το πρόβλημα αντί να το λύνει.
⚖️ Τι λένε τα ανθρώπινα δικαιώματα;
Ο ΟΗΕ συνιστά ηλικία ποινικής ευθύνης όχι μικρότερη των 14 ετών. Η ποινικοποίηση της παιδικής ηλικίας κατακρίνεται από οργανώσεις όπως η UNICEF και η Διεθνής Αμνηστία, οι οποίες ζητούν δικαιοσύνη φιλική προς τα παιδιά και επικεντρωμένη στην επανένταξη, όχι στην τιμωρία.
🧩 Συμπέρασμα
Το ότι ένα παιδί 12 ετών μπορεί να φυλακιστεί για εγκληματική πράξη σε πολλές χώρες είναι σοκαριστικό αλλά πραγματικό. Αντί για τιμωρία, όμως, η διεθνής κοινότητα καλείται να επενδύσει στην πρόληψη, τη στήριξη και την εκπαίδευση, δίνοντας στα παιδιά μια δεύτερη ευκαιρία – όχι ένα ποινικό μητρώο.
