H Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι απασχολημένη τις τελευταίες εβδομάδες με τη σύνταξη επίσημης έκθεσης σχετικά με την επείγουσα προσπάθεια της Ουκρανίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!Από τον Andrew Duff*/Politico
Ωστόσο, ενώ σε συναισθηματικό επίπεδο η ανταπόκριση της Ένωσης στην αίτηση ήταν θερμή, κατά την σύνταξη του εγγράφου, που αναμένεται τον Ιούνιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να αφήσει στην άκρη τη συμπάθεια. Όταν πρόκειται για το μέλλον της διεύρυνσης, οι ηγέτες πρέπει να είναι ξεκάθαροι και να κάνουν αυτοκριτική, καθώς η γνώμη της Κομισιόν πρέπει να περιλαμβάνει τις επίσημες διαδικασίες προσχώρησης στην ΕΕ, κάτι που είναι απολύτως απαραίτητο.
Oι αιτήσεις χωρών όπως της Ουκρανίας, της Γεωργίας και της Μολδαβίας είναι η κατάλληλη ευκαιρία για να εγκαταλείψουμε επιτέλους την προσποίηση ότι η ΕΕ θα δέχεται πάντα νέες χώρες προς ένταξη, όταν ισχυρίζονται ότι είναι έτοιμες, μία μυθοπλασία που παρεμπόδισε τις θετικές εξελίξεις στα Δυτικά Βαλκάνια για χρόνια και έλαβε τέλος με την περίπτωση της Τουρκίας, υποψήφιας προς ένταξη χώρας από το 1999. Στην ουσία, η Κομισιόν, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, είναι αδύνατον να κηρύξει την Ουκρανία ως μία προς ένταξη στην ΕΕ χώρα.
Ακόμη και πριν από τη ρωσική εισβολή, η Ουκρανία ήταν ένα πολύ φτωχό κράτος, με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της κάτω από το μισό της Βουλγαρίας. Από τη συμφωνία σύνδεσης του 2014 με την ΕΕ, η πρόοδος ήταν αργή, με την ενσωμάτωση της χώρας στην ενιαία αγορά να καθυστερεί επειδή δεν ανταποκρίνονταν στους κανόνες διακυβέρνησης της ΕΕ.
Γεγονός είναι ότι η Ουκρανία απλά δεν έχει την ικανότητα να επωμιστεί το βάρος της ένταξης της στην ΕΕ. Και κατά τη γνώμη της, η Επιτροπή θα πρέπει να προειδοποιήσει ότι παρόλο που το Κίεβο έχει δίκιο να υποβάλει αίτηση για ένταξη, στην πράξη, η διαδικασία προσχώρησης θα χρειαστεί τουλάχιστον μια επίπονη δεκαετία για να ολοκληρωθεί.
Ένα άλλο μέρος του παζλ της διεύρυνσης είναι η ικανότητα της ίδιας της ΕΕ να απορροφά νεοφερμένες χώρες. Οποιοσδήποτε γνωρίζει για το πώς λειτουργούν τα θεσμικά όργανα των Βρυξελλών —δηλαδή, χωρίς ισχυρή διακυβέρνηση— δεν μπορεί να είναι βέβαιος ότι η ΕΕ είναι ικανή να κάνει δικό της, εσωτερικό θέμα, το εθνικό πρόβλημα της Ουκρανίας.
Κοιτάξτε πώς η ΕΕ αγωνίζεται ήδη να αντιμετωπίσει τα υπάρχοντα μέλη της όταν αμφισβητούν το κράτος δικαίου και απορρίπτουν την ισορροπία δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που υπονοείται στο οιονεί ομοσπονδιακό σύμφωνο. Και παρόλο που η επανεκλογή του Γάλλου Προέδρου Emmanuel Macron έδειξε ότι η μεταρρύθμιση της Συνθήκης της ΕΕ είναι για άλλη μια φορά στην ημερήσια διάταξη, αυτή θα είναι επίσης μια μακρά και λεπτή διαδικασία, κάτι που παραπέμπει σε μία καθόλου γρήγορη λύση στο θέμα της Ουκρανίας.
Αναμφίβολα, η υπόσχεση για ενδεχόμενη ένταξη στην ΕΕ είναι πολύτιμη για τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Volodymyr Zelenskyy, αλλά το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται τώρα είναι να χαθεί στη χαμόκλαδα του κοινοτικού κεκτημένου, στη συσσωρευμένη νομοθεσία, στις νομικές πράξεις και στις δικαστικές αποφάσεις που απαιτούνται για την προσχώρηση στην ΕΕ.
Με τη σύγκρουση με τη Ρωσία σε εξέλιξη, η Ουκρανία πιθανότατα θα πρέπει να διαχειριστεί τον πατριωτισμό υψηλής τάσης που επικρατεί αυτή τη στιγμή σε συνδυασμό με τη μεγάλη ανυπομονησία της για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Οι ευχές και η εξασθενημένη ψεύτικη ελπίδα από τις Βρυξέλλες δεν αποτελούν καλή βάση για την ανάκαμψη της Ουκρανίας. Αντίθετα, η ΕΕ θα έκανε καλύτερα να προσφέρει στο Κίεβο κάτι που αποφέρει πραγματικά πολιτικά οφέλη και τα οποία να μπορούν να παραδοθούν άμεσα.
Σε αυτήν την κατεύθυνση, η εισαγωγή μιας νέας κατηγορίας συνδεδεμένων μελών θα μπορούσε να διευρύνει τα μέσα που έχει στη διάθεση της ΕΕ, βοηθώντας να επωμιστεί τις αυξανόμενες ευθύνες της στην ευρύτερη ευρωπαϊκή γειτονιά. Τα συνδεδεμένα κράτη-μέλη θα πρέπει να αναμένεται να σέβονται τις αξίες στις οποίες βασίζεται η ΕΕ (άρθρο 2), καθώς και τη στάση της στις διεθνείς υποθέσεις (άρθρο 21) και θα δεσμεύονται να αναπτύξουν μια προνομιακή εταιρική σχέση με την ένωση (άρθρο 8). Δεν θα ήταν, ωστόσο, υποχρεωμένα να υπογράφουν τους στόχους της πολιτικής, οικονομικής και νομισματικής ένωσης.
Για την Ουκρανία, μία τέτοια ιδιότητα θα ήταν μια αναβάθμιση της τρέχουσας συμφωνίας σύνδεσης, η οποία περιλαμβάνει ισχυρότερους λειτουργικούς δεσμούς μεταξύ του Κιέβου και των εκτελεστικών, νομοθετικών και δικαστικών θεσμών της ΕΕ. Θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει τη συμμετοχή στις ψηφοφορίες με ειδική πλειοψηφία του Συμβουλίου για οποιονδήποτε κανονισμό για την ενιαία αγορά που ισχύει για το καθεστώς της νέας κατηγορίας μελών.
Το πιο σημαντικό, μετά από μια πιθανά ευνοϊκή γνώμη της Επιτροπής, θα μπορούσε να προσφερθεί γρήγορα μια συνθήκη ένταξης στην Ουκρανία. Και η έννοια του συνδεδεμένου μέλους θα κωδικοποιηθεί και θα εγκατασταθεί στις Συνθήκες της ΕΕ κατά τη στιγμή της επόμενης (επικείμενης) αναθεώρησής τους.
Για ορισμένες χώρες, όπως η Ουκρανία, αυτή η μερική ένταξη θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ενδιάμεσος σταθμός για την πλήρη ένταξη. Για άλλες τρίτες χώρες, ιδίως το Ηνωμένο Βασίλειο, η ιδιότητα του συνεργάτη θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι ένας βολικός και μόνιμος χώρος συνεργασίας. Και ορισμένα σημερινά μέλη, δηλαδή η Ουγγαρία, θα μπορούσαν ακόμη και να βρουν καταφύγιο, μέσω του Άρθρου 50, σε έναν είδους υποβιβασμό σε συνδεδεμένα μέλη, σχεδόν σαν ένα voie de détresse, μία ράμπα διαφυγής.
Μετά υπάρχει και το θέμα της ασφάλειας. Γνωρίζουμε ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και ότι η αίτηση ένταξης στην ΕΕ δεν εγγυάται τη στρατιωτική ασφάλεια. Ως εκ τούτου, η ιδιότητα μέλους της ΕΕ θα πρέπει επίσης να υποστηρίζεται από μια πρόσκληση για συμμετοχή σε ένα νέο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφαλείας, σε ένα διακυβερνητικό όργανο στην κορυφή της δυτικής αρχιτεκτονικής ασφάλειας που αναδύεται από την κρίση.
Αυτό το συμβούλιο ασφαλείας θα μπορούσε να γεφυρώσει το ιστορικό χάσμα μεταξύ των δύο οργανισμών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ που εδρεύουν στις Βρυξέλλες, βοηθώντας τους πρώτους να ενεργήσουν στρατιωτικά και τους δεύτερους να σκεφτούν στρατηγικά, ενώ η κορυφαία προτεραιότητά του θα ήταν να παράσχει στην Ουκρανία σίγουρη άμυνα έναντι κάθε περαιτέρω ρωσικής επίθεσης.
Γνωρίζουμε ότι η πλήρης ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ δεν είναι εφικτή και ότι η ένταξη δεν θα βοηθήσει ούτε στην επίλυση της τρέχουσας δύσκολης κατάστασης. Ωστόσο, ενεργώντας γρήγορα αυτόν τον Ιούνιο, οι ηγέτες της Ευρώπης, με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, έχουν επιτέλους την ευκαιρία να ενισχύσουν το σύνταγμα της Ένωσης, να επανεκκινήσουν το ΝΑΤΟ και να αποκαταστήσουν την Ουκρανία, όλα με μια κίνηση.
