Last updated on 14 Απριλίου, 2021 at 08:26 μμ
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!
Κατά τη διάρκεια της δεκαετούς οικονομικής κρίσης του 2010, με αποκορύφωμα το Δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015, η εξάρτηση της χώρας μας από τον τουρισμό έγινε ακόμα μεγαλύτερη.
Το παραγωγικό μοντέλο της χώρας στηρίχθηκε (υπερβολικά κατά τη γνώμη μας) στον τουρισμό, σε σημείο να αποκαλείται η «βαριά βιομηχανία της χώρας». Μόνο που ο τουρισμός είναι δραστηριότητα υψηλού ρίσκου, καθώς βασίζεται σε πάρα πολλούς εξωγενείς παράγοντες, τελείως απρόβλεπτους. Όπως έχει αναφερθεί πολλές φορές ο τουρισμός αποτελεί το 25% του ελληνικού ΑΕΠ. Το 1/4 της ελληνικής οικονομίας στηρίζεται στον τουρισμό, άμεσα. Υπάρχει όμως και η έμμεση δραστηριότητα.
Κρατήσεις διαμονής, μεταφορές, τις σχετιζόμενες με τον τουρισμό επιχειρήσεις (από τα θαλάσσια σπορ έως ταξί, και από το εμπόριο αναμνηστικών έως τα μουσεία), και τους εργαζομένους στον τουρισμό, σειρά κλάδων, το 2020 θα οδηγηθούν σε ζημίες. Τονίζουμε πως έχει προηγηθεί και μία δεκαετία οικονομικής κρίσης.
Γιγάντωση του τομέα αναψυχής και διασκέδασης στην Ελλάδα, δίπλα στον τουρισμό
Χέρι χέρι με τον τουρισμό, λοιπόν έχουμε έναν υπερδιογκωμένο τομέα αναψυχής και διασκέδασης, ο οποίος χωρίς τον τουρισμό δεν μπορεί να συντηρηθεί.
Αυτό ζούμε εν έτει 2020 με την πανδημία COVID-19 να έχει πλήξει τον τουρισμό ανεπανόρθωτα.
Πέραν της καραντίνας και της ζημιάς που καταγράφηκε Μάρτιο και Απρίλιο, οι δυσοίωνες εκτιμήσεις για την πορεία του τουρισμού οδηγούν την Goody’s και τα παράπλευρα δίκτυά της (LaPasteria, Flocafe, κ.α.) να υπολογίζουν πτώση τζίρου κατά 30%-40% το 2020.
Σύμφωνα με άλλες εκτιμήσεις που παρουσιάστηκαν πρόσφατα στο οικονομικό φόρουμ των Δελφών, ποσοστό 30%-35% των μικρών επιχειρήσεων εστίασης (που αποτελούν εξάλλου και τον κύριο όγκο της αγοράς) δεν έχει επαναλειτουργήσει,. Σε ποσοστό 20% αυτών επαναλειτούργησαν με την προοπτική να μειώσουν τις απώλειες, έχοντας όμως σκοπό να κλείσουν σε λίγους μήνες.
Όσες επιχειρήσεις έχουν σημαντική έκθεση στην αγορά εστίασης προσπαθούν να περιορίσουν τις απώλειες. Για την Coca Cola το 50% των πωλήσεων της πραγματοποιείται εκτός σούπερ μάρκετ, ενώ για την Αθηναϊκή Ζυθοποιία το 75%. Ευλόγως, τα προβλήματα στα εστιατόρια, ο συγκρατημένος Έλληνας καταναλωτής (άγνωστο αν θα πάει διακοπές, ενώ πραγματοποιεί εξόδους διασκέδασης) αλλά και ο περιορισμένος αριθμός ξένων τουριστών σε σχέση με τα 30 εκατομμύρια του 2019, δημιουργούν ήδη «μαύρες τρύπες». Ακόμη και ο κλάδος του τροφίμου και του σχετικού λιανεμπορίου εκτιμάται ότι επηρεαστεί. Ειδικότερα για τα Cash&Carry – τις αλυσίδες δηλαδή που εξυπηρετούν επαγγελματίες- υπολογίζεται ότι το 1/3 της δουλειάς, άμεσα κι έμμεσα, σχετίζεται με τον τουρισμό.
Οι πωλήσεις αγαθών (ποτά, καλλυντικά, είδη ένδυσης, διακοσμητικά και αναμνηστικά) τόσο στις ανοιχτές παραδοσιακές αγορές, όπως για παράδειγμα το Μοναστηράκι, όσο και στις «κλειστές» οργανωμένες σε αεροδρόμια και λιμάνια, έχουν πιάσει πάτο. Χωρίς τουρίστες ποιος θα αγοράσει «Αμαλίες» κι «Όθωνες»;
Υπάρχουν επίσης οι «αφανείς» πωλήσεις που κινδυνεύουν φέτος να χαθούν και συνδέονται με το τουριστικό ρεύμα. Σύμφωνα με ποιοτικά στοιχεία και υπολογισμούς του ΣΕΤΕ, τα τελευταία χρόνια περίπου 6 δις. ευρώ αφορούσαν σε αγορές καταναλωτικών ειδών από τουρίστες.
Το εκπτωτικό χωριό της McArthurGlen στα Σπάτα είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα καθώς υπολογίζεται ότι παράγει το 20% του τζίρου του από τουρίστες (‘Ελληνες και ξένους). Επίσης για τα Αττικά Πολυκαταστήματα το 11% των ετήσιων πωλήσεων τους αφορούν σε tax free πωλήσεις (χωρίς ΦΠΑ), χωρίς να υπολογίζονται οι πωλήσεις προς Ευρωπαίους πολίτες.
Όπως αναφέρει η Πέννυ Κούτρα στο άρθρο της στο ΝΕWS247, «το 2019 η αξία αγορών καταναλωτικών ειδών που πραγματοποίησαν οι ξένοι τουρίστες από τρίτες χώρες (εκτός Ε.Ε.) στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 23%. Από την ανάλυση προκύπτει ότι οι τουρίστες διέθεσαν το 52% του καταναλωτικού τους προϋπολογισμού σε ρούχα και προϊόντα μόδας, είδη δηλαδή που κατεξοχήν η Ελλάδα εισάγει.
Μόλις το 20% των τουριστικών δαπανών κατευθύνθηκε για αγορά κοσμημάτων και ρολογιών, έναν κλάδο που εν πολλοίς ποντάρει στο τουριστικό συνάλλαγμα. Τα σκήπτρα των big spenders- όταν τουλάχιστον ταξιδεύουν- διατηρούν οι Κινέζοι, αποτελώντας το 32% των αγοραστών στην ελληνική αγορά, ενώ ακολουθούν οι Αμερικανοί (14%) και οι ταξιδιώτες από το Ισραήλ με 6%. Φέτος προφανώς οι δύο βασικές εθνικότητες καταναλωτών θα λείψουν από την αγορά, λόγω των περιορισμών.»
Πρέπει να φύγουμε από το μοντέλο του τουρισμού;
Πολλές είναι οι φωνές (κι εντός κι εκτός κοινοβουλίου) που μιλούν για την ανάγκη αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου της χώρας μας.
Αυτές οι φωνές που μιλούν για τη μονομερή εξάρτηση της χώρας από τον τουρισμό φέτος ακούγονται περισσότερο, καθώς θεωρούν πως δικαιώνονται.
Λίγες παραγράφους πιο πάνω αναφέραμε πως οι τουρίστες αγοράζουν είδη ένδυσης και μόδας γενικά, που εισάγουμε. Έρχεται ο Αμερικανός στην Ελλάδα για να αγοράσει ιταλικό ρούχα (!) για να το δώσουμε σχηματικά.
Με τις φωνές που κάνουν λόγο για μεγάλη μείωση του τουρισμού παγκοσμίως για αρκετά χρόνια (μέχρι τουλάχιστον να βρεθεί εμβόλιο για τον COVID-19), είναι σαφές πως η συζήτηση για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο στην Ελλάδα, πρέπει να γίνει από όλους, με τη σύμφωνη γνώμη όλων, διαφορετικά οι εξελίξεις θα μας προσπεράσουν.
