Ο Βλάντιμιρ Πούτιν ανήκε στην KGB για 17 χρόνια. Δεν είχε κάποιο κορυφαίο πόστο. Είχε βαρετές δουλειές. Ώσπου η υπηρεσία διαλύθηκε κι εκείνος έπρεπε να βρει τι μπορεί να κάνει σε μια χώρα που του ήταν πια, αγνώριστη. Ξεκίνησε με τη θέση του πρωθυπουργού. AP PHOTO/ ALEXANDER ZEMLIANICHENKO, FILE Βλαντιμίρ Πούτιν | Ποιος είναι ο Πούτιν | Η ιστορία και το παρελθόν του
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ο μεγάλος νικητής των εκλογών στη Ρωσία με ποσοστό που «αγγίζει» το 88%, βρίσκεται στην εξουσία από το 2000, περισσότερο από κάθε άλλον ηγέτη του Κρεμλίνου μετά τον Στάλιν. Στο πλαίσιο αυτό ενημερώνουμε το άρθρο που είχαμε γράψει παλαιότερα με νέα στοιχεία.
Καθώς ετοιμάζεται για πέμπτη θητεία ως πρόεδρος, σε ηλικία 71 ετών, κάθε ίχνος αντιπολίτευσης έχει εξαφανιστεί και δεν υπάρχει κάτι που να τον εμποδίζει να παραμείνει, αν το επιθυμεί, ακόμα και μέχρι το 2036.
Δεν ήταν πάντα έτσι όμως η κατάσταση για τον Πούτιν. Συγκεκριμένα, ήταν σχεδόν τυχαίο ότι αυτός ο ελάχιστα γνωστός, πρώην άνθρωπος της KGB επιλέχθηκε για το Κρεμλίνο.
Πρόκειται για μια περίπτωση που βρέθηκε στο σωστό μέρος την κατάλληλη στιγμή στον στενό κύκλο του προκατόχου του Μπόρις Γέλτσιν, όπως αναφέρει το BBC.
Ο Πούτιν ήταν ένα παιδί που πάλευε στο δρόμο και τα πρώτα του χρόνια τα πέρασε σε ένα κοινόβιο διαμέρισμα, στο κομμουνιστικό Λένινγκραντ.
Αν και φαινόταν να αγκαλιάζει τη φιλελεύθερη, δημοκρατική Ρωσία, αργότερα περιέγραψε τη χαοτική κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης ως «τη μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή του [20ού] αιώνα».
Ο Πούτιν, αποφασισμένος να εμποδίσει την Ουκρανία να φύγει από την τροχιά της Ρωσίας, εξαπέλυσε τον μεγαλύτερο πόλεμο στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με την εισβολή στις 24/2/2022.
Όπως αναφέρει το BBC, ο Πούτιν συχνά δικαιολογεί τις ενέργειές του με βάση τη δική του αντίληψη της ιστορίας και παράλληλα με έντονη δυσαρέσκεια για το ΝΑΤΟ.
Πριν από τον πόλεμο με την Ουκρανία, ισχυρίστηκε ότι η γειτονική χώρα ήταν ένα κράτος που κατοικείτο από νεοναζί, ενώ προσπάθησε να εμποδίσει την προσέγγιση της Ουκρανίας με το ΝΑΤΟ.
Η πρώην Καγκελάριος της Γερμανίας, Άγκελα Μέρκελ ήταν αυτή που τον γνώριζε καλύτερα, με την ίδια να φέρεται να τον περιέγραψε κάποτε ως εκτός πραγματικότητας και «σε έναν άλλο κόσμο».
Η ίδια προσπάθησε επανειλημμένα να διαπραγματευτεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά αφού έστειλε στρατεύματα να εισβάλουν στο Κίεβο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «θέλει να καταστρέψει την Ευρώπη».
Η δύσκολη παιδική ηλικία του Πούτιν
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν γεννήθηκε επτά χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά την πολιορκία του Λένινγκραντ, σκοτώθηκε ο μεγαλύτερος αδελφός του, ενώ οι γονείς του επέζησαν με δυσκολία.
Είχε μια δύσκολη παιδική ηλικία που θα επηρέαζε την υπόλοιπη ζωή του.
Σε συνέντευξή του το 2000, θυμήθηκε ότι στρίμωξε έναν μεγάλο αρουραίο στη σκάλα της κοινόχρηστης πολυκατοικίας του.
Δεν είχε πού να ξεφύγει. Ο Πούτιν περιέγραψε ότι ο αρουραίος ξεσπάθωσε και ρίχτηκε πάνω του: «Πήρα ένα γρήγορο και διαρκές μάθημα για την έννοια της λέξης στριμωγμένος», είχε αναφέρει.
Ο νεαρός Πούτιν έμπλεκε σε καυγάδες με ντόπια αγόρια που συχνά ήταν μεγαλύτερα και ισχυρότερα. Αργότερα, θα περιέγραφε τον εαυτό του ως «χούλιγκαν».
Ασχολήθηκε με το τζούντο, το οποίο συνέχισε ως μαύρη ζώνη κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, και τη ρωσική πολεμική τέχνη του σάμπο, και έμεινε κοντά στους παιδικούς του συντρόφους, τον Αρκάντι και τον Μπόρις Ρότενμπεργκ.
Το 2015, αναφέρθηκε στις πρώιμες εμπειρίες του στους δρόμους της (σημερινής) Αγίας Πετρούπολης: «Πενήντα χρόνια πριν, ο δρόμος του Λένινγκραντ μου δίδαξε έναν κανόνα: αν η μάχη είναι αναπόφευκτη, πρέπει να ρίξεις την πρώτη γροθιά».
Αφού σπούδασε στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Λένινγκραντ, το 1975 μπήκε στη σοβιετική υπηρεσία πληροφοριών, την KGB. Ήταν ένα φυσικό βήμα για έναν πτυχιούχο νομικής και του ταίριαζε απόλυτα.
Παράλληλα, ήταν η δουλειά των ονείρων ενός νεαρού που μεγάλωσε με σοβιετικές τηλεοπτικές σειρές όπως το «Το σπαθί και η ασπίδα», που αφηγούνταν τα κατορθώματα ενός μυστικού Ρώσου κατασκόπου στη ναζιστική Γερμανία.
Πλέον, μιλούσε καλά γερμανικά και το 1985 τοποθετήθηκε στην ανατολικογερμανική πόλη της Δρέσδης, όπου είδε την κατάρρευση του κομμουνιστικού κράτους το 1989.
Από το αρχηγείο της KGB, παρακολουθούσε τα πλήθη να εισβάλλουν στην έδρα της μυστικής αστυνομίας της Ανατολικής Γερμανίας, της Στάζι. Όταν μια μικρή ομάδα πλησίασε το κτίριό του, τους προειδοποίησε να απομακρυνθούν.
Αλλά όταν κάλεσε μια μονάδα τεθωρακισμένων του Κόκκινου Στρατού για προστασία, συνειδητοποίησε ότι η Ρωσία δεν μπορούσε να βοηθήσει: «Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα χωρίς εντολές από τη Μόσχα.Και η Μόσχα σιωπά».
Τον επόμενο χρόνο, επέστρεψε σε ένα πολιτικό σύστημα σε ελεύθερη πτώση. Του δόθηκε ο βαθμός του αντισυνταγματάρχη, αλλά δεν διέπρεψε στην KGB. Ένας από τους ανωτέρους του, ο Νικολάι Λεόνοφ, τον θεωρούσε «μέτριο πράκτορα».
Ο μικρός κύκλος έμπιστων προσώπων
Μέχρι σήμερα, διατηρεί ως στενότερους έμπιστούς του έναν μικρό κύκλο συναδέλφων της KGB από το Λένινγκραντ – μακροχρόνιους συμμάχους όπως ο Νικολάι Πατρούσεφ, γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας.
«Δεν τους στρατολόγησε λόγω των ‘όμορφων ματιών’ τους, αλλά γιατί εμπιστεύεται όσους του έχουν αποδείξει ότι αξίζει την εμπιστοσύνη του», λέει ο ο παλιός του προπονητής στο τζούντο Ανατόλι Ράχλιν.
Αυτούς που εμπιστεύεται, συχνά τους κάνει πλούσιος. Παρέδωσε στον παιδικό του φίλο Arkady Rotenberg ένα συμβόλαιο ύψους 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων (2,7 δισεκατομμυρίων λιρών) για την κατασκευή μιας γέφυρας από τη Ρωσία στην Κριμαία.
Είναι έντονα ιδιωτικός όσον αφορά την προσωπική του ζωή. Χώρισε τη σύζυγό του Λουντμίλα το 2013 μετά από 30 χρόνια γάμου. Απέκτησαν δύο κόρες, οι οποίες κατονομάζονται ευρέως ως η Μαρία Βοροντσόβα, ακαδημαϊκός και επιχειρηματίας, και η Κατερίνα Τικόνοβα, επικεφαλής ενός ερευνητικού ιδρύματος.
Η μικρότερη κόρη του Βλαντίμιρ Πούτιν, Κατερίνα Τίχονοβα, είναι γνωστό ότι αγαπάει το ακροβατικό ροκ εν ρολ
Από το 1991, ο Βλαντίμιρ Πούτιν έγινε αναπληρωτής του νέου δημάρχου του Λένινγκραντ, Ανατόλι Σόμπτσακ, και ιδιαίτερα πολύτιμος σύμβουλος. Όταν ο Sobchak καταψηφίστηκε, ο αναπληρωτής του προσελήφθη για να εργαστεί στην προεδρική διοίκηση στη Μόσχα.
Αυτά ήταν τα τελευταία χρόνια της διακυβέρνησης του Μπόρις Γέλτσιν και η άνοδος του Πούτιν ήταν ραγδαία.
Ο Πούτιν διετέλεσε για σύντομο χρονικό διάστημα επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας, η οποία αντικατέστησε την KGB, και στη συνέχεια του ζητήθηκε να αναφέρεται στον πρόεδρο ως γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Ο ασθενής Γέλτσιν και ο «εξαιρετικός υποψήφιος» για την προεδρία
Στις 9 Αυγούστου 1999, ο ασθενής Γέλτσιν απέλυσε τον πρωθυπουργό του, αντικαθιστώντας τον με έναν ελάχιστα γνωστό 46χρονο προστατευόμενο του, ο οποίος θα προωθούσε τις μεταρρυθμίσεις ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2000.
Ο Γέλτσιν χρειαζόταν πλέον έναν διάδοχο. «Ο Πούτιν είχε δείξει ότι ήταν φιλελεύθερος και δημοκράτης, ο οποίος ήθελε να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς», δήλωσε ο Βαλεντίν Γιουμάσεφ, ο οποίος είπε στον Γέλτσιν ότι θα ήταν «εξαιρετικός υποψήφιος».
Καθώς η προεδρία του Γέλτσιν έφτανε στο τέλος της, η Μόσχα επλήγη από σειρά θανατηφόρων αλλά και ανεξήγητων βομβιστικών επιθέσεων. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν απάντησε με μια χερσαία επίθεση πλήρους κλίμακας για την ανακατάληψη της κυρίως μουσουλμανικής ρωσικής δημοκρατίας της Τσετσενίας από τους αυτονομιστές αντάρτες.
Η δημοτικότητά του εκτοξεύθηκε και στις 31 Δεκεμβρίου 1999 διορίστηκε υπηρεσιακός πρόεδρος, κερδίζοντας την πρώτη του προεδρική θητεία τρεις μήνες αργότερα.
Χιλιάδες άμαχοι έχασαν τη ζωή τους στην εκστρατεία στην Τσετσενία και, όπως κάνει συχνά, ο Βλαντιμίρ Πούτιν χρησιμοποίησε ωμή γλώσσα για να περιγράψει πώς θα εξοντώσει τους αντάρτες ‘ακόμη και στην τουαλέτα’.
Η πρωτεύουσα Γκρόζνι καταστράφηκε- ο ηγέτης της Ρωσίας είχε τη νίκη του.
Η πρώτη του εγχώρια πρόκληση ήρθε το 2000, όταν το πυρηνικό υποβρύχιο Κουρσκ βυθίστηκε σε ατύχημα στη θάλασσα του Μπάρεντς, με την απώλεια και των 118 μελών του πληρώματος. Ο Πούτιν παρέμεινε σε διακοπές και αρχικά αρνήθηκε τις προσφορές διεθνούς βοήθειας. Πολλοί από το πλήρωμα πέθαναν περιμένοντας να διασωθούν.
Τέσσερα χρόνια αργότερα, Τσετσένοι αντάρτες πήραν 1.000 ομήρους, στην πλειονότητά τους παιδιά, από σχολείο στο Μπεσλάν της Βόρειας Οσετίας. Όταν οι ρωσικές ειδικές δυνάμεις εισέβαλαν στο κτίριο, 330 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Αργότερα προέκυψε ότι η Ρωσία είχε πληροφορίες για μια σχεδιαζόμενη επίθεση, αλλά δεν είχε ενεργήσει.
Τα πρώτα χρόνια της προεδρίας Πούτιν ήταν αιματηρά και ταραχώδη, αλλά η ρωσική οικονομία πήγαινε καλά, χάρη στις υψηλές τιμές του πετρελαίου.
Ο Πούτιν κέρδισε την υποστήριξη της κοινής γνώμης για την αντιμετώπιση των δισεκατομμυριούχων ολιγαρχών που είχαν επικρατήσει στη Ρωσία τη δεκαετία του 1990. Καλώντας τους στο Κρεμλίνο, είπε ότι μπορούσαν να κρατήσουν τα χρήματά τους, αρκεί να μην ανακατεύονταν στην πολιτική και να τον υποστήριζαν.
Ανέλαβε γρήγορα δράση εναντίον όσων δεν το έκαναν, όπως ο πλουσιότερος τότε άνθρωπος της Ρωσίας Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, ο οποίος συνελήφθη υπό την απειλή όπλου και φυλακίστηκε στη Σιβηρία.
Ο πρόεδρος της Ρωσίας είχε κάτι σαν μήνα του μέλιτος με τη Δύση. Ήταν από τους πρώτους ξένους ηγέτες που τηλεφώνησαν στον πρόεδρο Τζορτζ Μπους μετά τις επιθέσεις της Αλ Κάιντα στις ΗΠΑ την 11η Σεπτεμβρίου. Μάλιστα, βοήθησε τις ΗΠΑ να ξεκινήσουν την εκστρατεία που ακολούθησε στο Αφγανιστάν. «Τον κοίταξα στα μάτια. Τον βρήκα πολύ ευθύ και αξιόπιστο», δήλωσε ο πρόεδρος Μπους.
Όμως, ο Βλαντιμίρ Πούτιν σύντομα απογοητεύτηκε από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους. Οι σχέσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο χάλασαν όταν ο πρώην πράκτορας της KGB και επικριτής του Κρεμλίνου Αλεξάντερ Λιτβινένκο δολοφονήθηκε στο Λονδίνο με τη χρήση ραδιενεργού πολώνιου-210. Μια βρετανική έρευνα διαπίστωσε αργότερα ότι ο Ρώσος ηγέτης είχε «πιθανότατα εγκρίνει» την επίθεση της KGB.
«Ένα κράτος, οι Ηνωμένες Πολιτείες, έχει υπερβεί τα εθνικά του σύνορα με κάθε τρόπο», παραπονέθηκε, σε μία υπενθύμιση του παλιού Ψυχρού Πολέμου και μια έκφραση της οργής της Ρωσίας που οι ΗΠΑ συνέχιζαν να σχεδιάζουν ένα σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας στην Κεντρική Ευρώπη.
«Οι πέτρες του Τείχους του Βερολίνου έχουν από καιρό διανεμηθεί ως αναμνηστικά… και τώρα προσπαθούν να μας επιβάλουν νέες διαχωριστικές γραμμές και τείχη», είπε ο Πούτιν.
Η επίδειξη στρατιωτικής ισχύος του Πούτιν
Ο Πούτιν δεν άργησε να δείξει ότι ήταν έτοιμος να χρησιμοποιήσει στρατιωτική δύναμη για να υπονομεύσει τους φιλοδυτικούς ηγέτες στα πρώην σοβιετικά κράτη.
Το 2008, οι ρωσικές δυνάμεις κατατρόπωσαν τον γεωργιανό στρατό και κατέλαβαν δύο από τις αποσχισθείσες περιοχές της – την Αμπχαζία και τη Νότια Οσετία, σε μία πολύ προσωπική σύγκρουση με τον τότε φιλονατοϊκό πρόεδρο της Γεωργίας, Μιχαήλ Σαακασβίλι.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν ήταν πλέον πρωθυπουργός, καθώς το σύνταγμα του απαγόρευε να διατελέσει πρόεδρος για τρίτη συνεχή θητεία, αλλά ήταν σαφές ότι εξακολουθούσε να κρατά την εξουσία.
Σήμερα αυτό το πρόβλημα δεν υφίσταται. Το 2021 πέρασε έναν νόμο που μηδένισε το όριο του, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να κατευθυνθεί κατευθείαν σε πέμπτη θητεία, ακόμη και σε μια έκτη.
Η αντιπολίτευση της Ρωσίας
Το 2011, οι μεγαλύτερες μαζικές διαδηλώσεις μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης ξέσπασαν στις μεγάλες πόλεις της Ρωσίας ως απάντηση στις εκτεταμένες καταγγελίες για νοθεία στις βουλευτικές εκλογές.
Μεταξύ των ηγετών των διαδηλώσεων ήταν ο Μπόρις Νεμτσόφ, φιλελεύθερος, πρώην αναπληρωτής πρωθυπουργός τη δεκαετία του 1990. Άλλη ανερχόμενη φιγούρα ήταν ο μπλόγκερ κατά της διαφθοράς Αλεξέι Ναβάλνι, ο οποίος χαρακτήρισε την Ενωμένη Ρωσία του κ. Πούτιν «το κόμμα των απατεώνων και των κλεφτών».
Τώρα, η γνήσια αντιπολίτευση έχει «εξαφανιστεί». Ο Νεμτσόφ έπεσε νεκρός από πυροβολισμούς σε μια γέφυρα, με θέα το Κρεμλίνο, το 2015. Ο Ναβάλνι επέζησε από επίθεση με δηλητηριασμένο νευροτοξικό παράγοντα το 2020, όμως μπήκε στη φυλακή τον Ιανουάριο του 2021 και πεθάνε εκεί τρία χρόνια αργότερα. Η χήρα του κατηγόρησε τον Βλαντιμίρ Πούτιν για δολοφονία.
Ο Πούτιν εξασφάλισε την υποστήριξη της Ορθόδοξης Εκκλησίας και δημιούργησε μια Εθνική Φρουρά (σσ Rosgvardiya), που αναφέρεται απευθείας σε αυτόν.
Οι πράξεις δημόσιας αμφισβήτησης είναι ελάχιστες και οι πρόσφατα δημιουργηθείσες αξιόποινες πράξεις που στοχεύουν όσους δυσφημούν το στρατό και διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις χρησιμοποιούνται ευρέως.
Τα μέσα ενημέρωσης της Ρωσίας ελέγχονται επίσης σε μεγάλο βαθμό από το Κρεμλίνο, το οποίο επιμένει στον ολοκληρωτικό πόλεμο με την Ουκρανία.
Ο Πούτιν αντιμετώπισε μια σύντομη, ένοπλη εξέγερση τον Ιούνιο του 2023, όταν ο πρώην πιστός μισθοφόρος ηγέτης Yevgeny Prigozhin έστειλε τις δυνάμεις του στο δρόμο προς τη Μόσχα. Όμως, η εξέγερση καταπνίγηκε και ο Prigozhin σκοτώθηκε αργότερα σε αεροπορικό δυστύχημα.
Περίπου το 40% των δαπανών του προϋπολογισμού το 2024 θα δαπανηθεί για την άμυνα και την ασφάλεια, καθώς ο πρόεδρος Πούτιν στρέφει μεγάλο μέρος της οικονομίας στον πόλεμο.
Πόλεμος στην Ουκρανία
Ο πόλεμος του Πούτιν με την Ουκρανία ξεκίνησε, όχι τον Φεβρουάριο του 2022, αλλά με την κατάληψη της χερσονήσου της Κριμαίας το 2014.
Τη νύχτα που ο φιλοσοβιετικός ηγέτης της Ουκρανίας διέφυγε από τις βίαιες διαδηλώσεις στο Κίεβο και «εκδιώχθηκε», ο Ρώσος πρόεδρος δήλωσε ότι πραγματοποίησε ολονύχτια σύσκεψη και είπε στους συναδέλφους του ότι ήρθε η ώρα να «επιστρέψει η Κριμαία στη Ρωσία».
Φιλορώσοι κατέλαβαν στη συνέχεια εκτάσεις στο Donbas της Ουκρανίας και ο πόλεμος επικράτησε στα ανατολικά για οκτώ χρόνια – μέχρι που ο Πούτιν αποφάσισε ότι θα εισβάλει από το βορρά, το νότο και τα ανατολικά σε μια προσπάθεια να ανατρέψει την κυβέρνηση της Ουκρανίας και να καταλάβει το Κίεβο, με τον πόλεμο από το 2022 .
Έχει επανειλημμένα προσπαθήσει να δικαιολογήσει τον πόλεμο. Γράφει μεγάλα ιστορικά δοκίμια, δίνει ομιλίες και διαλέξεις στους ξένους επισκέπτες που έρχονται. Ο πόλεμος πάντως, είναι σε εξέλιξη και όπως φαίνεται θα συνεχιστεί και στην αρχή της νέας του θητείας.
ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΥ ΕΙΧΑΜΕ ΓΡΑΨΕΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ ΠΟΥΤΙΝ στις 20/12/2020
Επισήμως έχει τελειώσει τη νομική και υπήρξε εκ των στελεχών της KGB που δοκιμάστηκαν σε όλες τις προκλήσεις. Ο Βλάντιμιρ Πούτιν δεν είναι ακριβώς αυτό που φαίνεται και αυτό σημαίνει πως κάνει άριστα την πρώτη δουλειά που έμαθε ποτέ.
γράφει η Νίκη Μπάκουλη
Η Πέμπτη 17/12 ήταν η ημέρα της ετήσιας συνέντευξης Τύπου του Βλάντιμιρ Πούτιν. Τη Δευτέρα 14/12 είχε δημοσιευθεί το προϊόν της έρευνας που έκαναν το CNN με την ιστοσελίδα ερευνητικής δημοσιογραφίας, Bellingcat, σύμφωνα με το οποίο η Federal Security Service (Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας) της Ρωσίας είχε δημιουργήσει ειδική ομάδα για να παρακολουθεί τον Αλεξέι Νάβαλνι, για χρόνια.
Ο αντιπολιτευόμενος πολιτικός του Τσάρου δηλητηριάστηκε τον περασμένο Αύγουστο, στο Ομσκ της Σιβηρίας, σώθηκε από θαύμα και διεκομήσθη σε κλινική του Βερολίνου όπου εξακολουθεί να βρίσκεται. Κατά τον Πούτιν ‘απολαμβάνει την υποστήριξη των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ’. Όταν τον ρώτησαν για το εύρημα της έρευνας, αρνήθηκε κάθε ανάμειξη των μυστικών υπηρεσιών της χώρας του με το συμβάν.
Αν έβαζε και τελεία εκεί, μάλλον δεν θα έγραφα και αυτό που ακολουθεί. Συνέχισε όμως, με το ‘αν οι ρωσικές ειδικές δυνάμεις ήθελαν να τον σκοτώσουν, θα είχαν τελειώσει τη δουλειά‘.
Και κάπως έτσι, πήρα την ασίστ για το νέο ‘κεφάλαιο’ της στήλης ‘Ιστορία’ του News24/7, που ‘πάτησε’ σε αυτό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Δηλαδή, όσα έζησε ο Πούτιν πριν πάρει το πρώτο αξίωμα. Ήταν αυτό του προσωρινού Πρωθυπουργού της χώρας, πόστο που του παρέδωσε ο Μπόρις Γέλτσιν, στις 9/8 του 1999.
Στις 31/12 του ίδιου έτους ο Γέλτσιν εγκατέλειψε την προεδρία και την ανέλαβε προσωρινά ο άνθρωπος μας -παρέχοντας στον προκάτοχο ασυλία από διώξεις. Στις 26/3 του 2000 έκανε και επίσημα δικό του τον προεδρικό θώκο. Το 2004 επανεξελέγη με συντριπτική πλειοψηφία και έως και σήμερα δενέχει αμφισβητηθεί η πρωτοκαθεδρία του στη Ρωσία. Δηλαδή, έχει ‘κλείσει’ 20 χρόνια επιτυχίας και συνεχίζει.
Ας ξεκινήσουμε με τα επίσημα στοιχεία.
Επισήμως έχει γεννηθεί στις 7/10 του 1952, στο Λένινγκραντ, ως ο βενιαμίν της πενταμελούς οικογένειας που ‘έφτιαξαν’ ο Vladimir Spiridonovich Putin και η Maria Ivanovna Putina. Πριν γεννηθεί αυτός, οι γονείς του είχαν ‘χάσει’ δυο παιδιά. Το ένα όταν ήταν βρέφος. Το άλλο από διφθερίτιδα, κατά την πολιορκία του Λένινγκραντ από τους Ναζί. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος του ‘πήρε’ και άλλους συγγενείς του. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως ο παππούς του ήταν μάγειρας του Vladimir Lenin.
Η μάνα του δούλευε σε εργοστάσιο και ο πατέρας του είχε επιστρατευτεί -υπηρετούσε στο ναυτικό, στο τάγμα καταστροφής του Υπουργείο Εσωτερικών. Αργότερα πήρε απόσπαση σε άλλο σώμα, τραυματίστηκε σοβαρά το 1942 και αποστρατεύτηκε. Ο μικρός γιος του άρχισε σάμπο και τζούντο, στα 12. Διακρίθηκε και στα δύο. Όταν πρωτοείδε στον κινηματογράφο κατασκοπική ταινία, ονειρεύτηκε πως είναι ο ίδιος πρωταγωνιστής.
Πάμε τώρα και σε όσα ανακάλυψε το Frontline, όπως αναζητούσε υλικό για την ταινία ‘Putin’s Revenge’.
To μέσο έκανε 56 συνεντεύξεις με πρώην επικεφαλής μυστικών υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ, διπλωματών, Ρώσων και Αμερικανών insiders στα πολιτικά δρώμενα, δημοσιογράφους, ιστορικούς και άλλους, σε Ουάσινγκτον, Μόσχα, Νέα Υόρκη και Καλιφόρνια, σε διάστημα έξι μηνών. Τριάντα τρεις συνεντεύξεις υπάρχουν on camera και 23 έχουν ηχητικά ντοκουμέντα. Αυτή της Yevgenia Albats θα τη βρεις και σε video και σε γραπτό.
Η Albats εργάζεται ως ερευνήτρια δημοσιογράφος και αρχισυντάκτης στους New Times, εβδομαδιαίο ανεξάρτητο πολιτικό μέσο που έχει έδρα στη Μόσχα. Έχει γράψει και τέσσερα βιβλία. Το ένα είχε τίτλο ‘Το κράτος μέσα στο κράτος: η KGB και τι σημαίνει για τη Ρωσία-παρελθόν, παρόν και μέλλον’.
Είπε στο Frontline πως “οι γονείς του είχαν επιβιώσει του Β’ Παγκοσμίου πολέμου όπου ο πατέρας του υπηρέτησε στη διεύθυνση αντικατασκοπείας. Μετά τον πόλεμο δεν άνηκε καν στην εργατική τάξη. Ήταν πολύ φτωχός -όπως οι περισσότεροι μετά τον πόλεμο, όπως ‘ξανάχτιζαν’ τη Σοβιετική Ένωση. Η οικογένεια ζούσε σε κοινόχρηστο διαμέρισμα -μαζί με άλλες οικογένειες-, όταν απέκτησαν το γιο τους. Ήταν γύρω στα 40”.
Σύμφωνα με άλλες αφηγήσεις, άνθρωποι θυμούνταν τον Πούτιν ως ένα ετερόκλητο, κάπως ισχνό μικρό παιδί, μικρότερο από ό,τι θα περιμέναμε ‘αλλά σίγουρα και ως κάποιον που θα έμπαινε στη μάχη ανεξάρτητα από το πόσο πιο μεγάλος ήταν αυτός που είχε απέναντι του’. Από τότε είχε τη συνήθεια να γράφει σε ημερολόγιο όσα ζούσε κάθε μέρα.
Έχει πει αναρίθμητες φορές πως ‘ένα από τα μεγαλύτερα μαθήματα που πήρα στη ζωή είναι να μη δείχνω αδυναμία, γιατί ο αδύναμος χάνει πάντα’.
Σε μια εποχή που δεν υπήρχαν πολλές επιλογές (απαγορεύονταν η επιχειρηματικότητα και το προσωπικό κέρδος), η είσοδος στο Κομμουνιστικό Κόμμα ή την KGB που προστάτευε το Κόμμα ήταν το ιδανικό.
‘Το πρώτο πράγμα που μάθαινε κάθε πράκτορας της KGB ήταν να είναι καχύποπτος για όλους και για όλα. Να υποψιάζεται πως όλοι μπορούν να κάνουν κακό στη χώρα. Ακόμα ‘κουβαλάει’ αυτήν την πεποίθηση, κάτι που δεν είναι καλό για έναν πρόεδρο’, λέει η Irina Borogan, ερευνήτρια δημοσιογράφος και εκ των συγγραφέων του ‘Red Web: η πάλη μεταξύ των ψηφιακών δικτατόρων της Ρωσίας και των νέων online επαναστατών’.
“Η ζωή του Πούτιν άλλαξε όταν μπήκε στην KGB ο Πούτιν, οργάνωση-κάστα της Σοβιετικής Ένωσης για τα παιδιά των αριστοκρατών, δηλαδή των μελών της κεντρικής επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος ή των κορυφαίων επιπέδων του στρατού” συνεχίζει η Albats, “αυτά γίνονταν κυρίως αποδεκτά, στο Τμήμα Μυστικών Πληροφοριών, καθώς διορίζονταν εκτός χώρας -και τότε όνειρο κάθε Σοβιετικού ήταν να ζήσει μακριά από τις ‘απολαύσεις’ που πρόσφερε το κομμουνιστικό κράτος“.
Η Αlbats εξήγησε πως “η KGB ήταν το πιο δυνατό ίδρυμα της Σοβιετικής Ένωσης. Αν το συγκρίνω με ό,τι έχει η Αμερική, θα πω ότι ήταν το FBI, η CIA, το NSA και ό,τι άλλο έχετε σε επίπεδο πληροφοριών, μαζί. Όλα σε ένα. Ένα μονοπώλιο που παρήγαγε βία. Υπήρχε τμήμα που ήλεγχε τους πολίτες, άλλο για τους διανοούμενους, διαφορετικό για τις επιστήμες, ξεχωριστό για την εκκλησία ή τα media ή τα σπορ και ούτω καθ’ εξής. Αστυνόμευε τους πολιτικούς, το χρήμα, τις επιχειρήσεις -τα πάντα. Και την ίδια ώρα είχε πρόσβαση παντού”.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα φοβόταν τα φωτοτυπικά, γιατί ήθελαν τον πλήρη έλεγχο των πληροφοριών -και να είναι βέβαιο πως δεν υπάρχει τρόπος διαμοίρασης της όποιας πληροφορίας Ακόμα και αν υπήρχε κάποιο σε ένα εργοστάσιο (που έφτιαχνε ας πούμε, σωλήνες) αν υπήρχε κάποιο, ήταν κλειδωμένο σε ένα δωμάτιο και το κλειδί το είχε ένας δικός τους άνθρωπος.
“Η μεγαλύτερη εταιρία πετρελαίου που υπάρχει τώρα στον κόσμο, η Rosneft ανήκει, τυπικά, στο κράτος. CEO είναι ο Igor Sechin, άνθρωπος του περιβάλλοντος του Πούτιν και απόφοιτος της KGB. H Rostec, τεράστια βιομηχανική κρατική εταιρία με περισσότερες από 500 επιχειρήσεις που εμπλέκονται σε όλα, έχει για επικεφαλής έναν κολλητό του Πούτιν, τον Sergey Chemezov. Έκαναν μαζί την περιοδεία στη Δρέσδη της Ανατολικής Γερμανίας, το ’80. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι αυτό που έχουμε τώρα στη Ρωσία είναι το κράτος που προέκυψε, από το κράτος που είχαμε μέσα στο κράτος”.
Εν αντιθέσει με ό,τι έχουμε διαβάσει “ο Πούτιν δεν έχει πτυχίο δικηγόρου.
Όντως φοίτησε στο Δικαστικό Τμήμα του πανεπιστημίου της Αγίας Πετρούπολης, εν τούτοις αυτό δεν ‘έβγαζε’ νομικούς και δικηγόρους. ‘Έβγαζε’ υπάκουους γραφειοκράτες της Σοβιετικής Ένωσης”. Έχουμε διαβάσει και ότι μετά την αποφοίτηση (1975), έγινε αποδεκτός στα αρχηγεία της KGB, στην Αγία Πετρούπολη, που τότε λεγόταν Λένινγκραντ. “Εκεί δούλεψε στην αντικατασκοπεία. Κάποια από τα καθήκοντα του συνδέονταν στενά με την ιδεολογική αντικατασκοπεία που ήταν υπεύθυνη για την εποπτεία και την αντιμετώπιση των αντιφρονούντων”.
Μετά έγινε φοιτητής της Ακαδημίας Πληροφοριών “που τότε λεγόταν σχολείο”, γιατί ήθελε να περάσει σε αυτόν τον τομέα. “Δεν κατάφερε να το κάνει ποτέ”.
Έως τα μέσα του ’80 η KGB είχε δύο ιδιαίτερα ‘φυλάκια’ εκτός συνόρων. Ένα ήταν στην Ευρώπη -στο Βερολίνο- και ένα στο Αφγανιστάν. Σε δευτερεύοντα ρόλο είχε ένα ‘παράρτημα’ και στη Δρέσδη της Ανατολικής Γερμανίας. Εκεί έστειλαν τον Πούτιν, όταν αποφοίτησε από το Σχολείο Πληροφοριών. Πριν περάσουμε στα της Γερμανίας, δες ένα περιστατικό που είχε πει ότι είχε ζήσει στα πρώτα του χρόνια στην υπηρεσία.
“Eίχαν έλθει κάποιοι αντιφρονούντες και ήθελαν να κάνουν μια μικρή διαδήλωση, σε ένα μνημείο του Λένινγκραντ. Η KGB είχε ενημερωθεί. Τι έκανε; Προσέλαβε μια μικρή μπάντα και εμφάνισε ως μέλη της κατασκόπους που είχαν φορέσει τις στολές. Είχαν και στεφάνια να καταθέσουν, πριν εμφανιστούν οι διαδηλωτές τους οποίους ‘μπλόκαραν’. Και δεν αποκαλύφθηκε ποτέ ότι όλο αυτό ήταν έργο της KGB“, που χρησιμοποιούσε συχνά τέτοια μικρά τρικ εξαπάτησης και ελέγχου.
Επισήμως πήγε στη Δρέσδη γιατί τα γερμανικά του ήταν πολύ καλά -ήταν σχολικό μάθημα. “Από όσο γνωρίζω εστάλη εκεί από το τμήμα προσωπικού της KGB και η δουλειά του ήταν αυτή του διευθυντή. Στην ουσία ήταν υπεύθυνος για την παρακολούθηση ξένων επιχειρηματιών και σοβιετικών γραφειοκρατών που πήγαιναν στη Δρέσδη για διαφόρων τύπων διαπραγματεύσεις. Προς το τέλος της καριέρας του στάθηκε λίγο άτυχος, γιατί ‘έπεσε’ στην πτώση του τείχους του Βερολίνου. Το πλήθος είχε εισβάλει στα γραφεία της Stasi και οι Σοβιετικοί κατάσκοποι τράπηκαν σε φυγή, για να σωθούν”.
Παρακολούθησε από τη Δρέσδη την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, όπως προσπαθούσε να καταστρέψει όλα τα έγγραφα που είχε στη διάθεση του, πριν τρέξει για να σώσει τη ζωή του.
Ο Πούτιν αιτήθηκε μιας θέσης στην υπηρεσία πληροφοριών της Μόσχας, των 800.000 καταγεγραμμένων μελών -ουδείς ξέρει τον ακριβή αριθμό. Του την αρνήθηκαν.
Αυτό σήμαινε πως εκεί είχε τελειώσει και η καριέρα του. Γύρισε στο Λένινγκραντ και έγινε αναπληρωτής κοσμήτορα, στο Πανεπιστήμιο -υπεύθυνος για την παρακολούθηση των ξένων φοιτητών ή ό,τι άλλου υπήρχε στο ίδρυμα και ήταν ξένο. Ήταν ακόμα νέος. Στα 40 του. Δεν είχε παραιτηθεί από τα ‘θέλω’ του. Είχε βρει άλλο δρόμο να φτάσει σε αυτά.
“Είναι πολύ έξυπνος. Ευφυής, ικανός και εξαιρετικά εκπαιδευμένος χάριν της φοίτησης του στη Σχολή, όπου είχε μάθει και πώς να ‘στρατολογεί’ τους σωστούς ανθρώπους. Αυτά χρησιμοποίησε. Αν μιλήσετε με ανθρώπους που τον ξέρουν, θα σας πουν ότι είναι πολύ γοητευτικός και λέει όσα θέλετε να ακούσετε.
“Σε κάνει να νιώσεις φίλος του και ότι μαζί μπορείτε να κάνετε τα πάντα. Πως είναι ένας από εμάς, παρ’ ότι ήταν από την KGB. Αυτό το αφήγημα το πίστεψαν όλοι όσοι τον συνάντησαν στα μέσα του ’90. Έπεισε τους πάντες πως είναι δημοκράτης. Δεν είναι. Είναι επαγγελματίας ψεύτης, ο οποίος κατέχει άριστα την τέχνη της προσποίησης”.
Ο Boris Yeltsin τον είχε καταλάβει. “Και δεν τον συμπαθούσε. Είχε προτιμήσει για να έχει κοντά του τον Nikolai Aksenenko, ο οποίος δεν είναι πια κοντά μας. Ήταν επικεφαλής του μονοπωλίου του σιδηρόδρομου. Μετά έγινε Υπουργός Μεταφορών. Οι άνθρωποι που ήταν γύρω στον Γέλτσιν -και ειδικά αυτοί που ασκούσαν μεγάλη επιρροή- του έλεγαν για τον Πούτιν. Με πρώτη και καλύτερη την κόρη του, Tatyana, τον γαμπρό του και πρώην πρωσοπάρχη Valentin Yumashev και τον πρώτο προσωπάρχη που είχε ποτέ ο Πούτιν, τον Alejander Voloshin”.
Τότε ο Yeltsin ήταν και άρρωστος και είχε περιορισμένη συνοχή. Τον έπεισαν να ξανασκεφτεί τον Πούτιν, ο οποίος είχε παρακολουθήσει από πολύ κοντά τον ηγέτη της χώρας του να γίνεται φίλος με τον Bill Clinton ‘και είχε διαπιστώσει πως δεν φέρονταν στη Ρωσία ως μεγάλη δύναμη. Για αυτό και θεωρούσε τον Yeltsin ντροπή για τη Ρωσία‘
Η Αlbats κατέληξε σε μια ανάμνηση:”Θυμάμαι μια συζήτηση που είχα με ένα εκ των μελών της ‘αυλής’ του Yeltsin, στην πρώτη ορκωμοσία του Πούτιν, το Μάιο του 2000. Τον είχα πει ‘δεν καταλαβαίνετε πως δεν είναι μόνο ένας άνθρωπος, αλλά ένας εκπρόσωπος της KGB, ο οποίος αναλαμβάνει την ηγεσία της χώρας; Η KGB την αναλαμβάνει’. Είχα υψώσει τον τόνο της φωνής μου. Εκείνος που ήξερε πως μας παρακολουθούν, μου απάντησε, με ένα σημείωμα στο οποίο είχε γράψει ‘τον ελέγχουμε πλήρως’. Ήταν το μεγαλύτερο λάθος που μπορούσαν να κάνουν, γιατί κανείς πολίτης δεν μπορεί να ελέγξει μια υπηρεσία πληροφοριών. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο από άλλη ειδική υπηρεσία”.
Ο Tikhon Dzyadko, επίσης Ρώσος δημοσιογράφος, στάθηκε σε μια άλλη παρανόηση. “Για τους περισσότερους Ρώσους είναι ένας τύπος που ξεκίνησε από το πουθενά και έγινε δυνατός, πραγματικός ηγέτης. Οι δημοσιογράφοι ξέρουν πως ήταν στις μυστικές υπηρεσίες και προ αυτού δούλευε για τον τότε Δήμαρχο Αγίας Πετρούπολης, Anatoly Sobchak”, ο οποίος επηρέασε την καριέρα του και όλη του τη ζωή
Ο ίδιος εξήγησε ότι “δεν ξέρουμε πολλά για την οικογένεια του, τις κόρες του. Μας είπαν πως έγινε παππούς, αλλά όχι τα ονόματα ή όποια άλλη πληροφορία. Ό,τι αφορά την προσωπική του ζωή μένει κρυφό”, κάτι που έχει απαιτήσει ο Πούτιν, λέγοντας ‘έχω προσωπική ζωή και δεν επιτρέπω σε κανέναν να ασχολείται με αυτή’.
“Στη λίστα ανήκουν και πληροφορίες για την παιδική του ηλικία και τα χρόνια που έζησε στη Γερμανία. Μας έχουν πει πως ήταν στην Ανατολική Γερμανία και πως υπήρξε καλός πράκτορας, πριν πάει στη Μόσχα και επιλεγεί για επόμενος πρόεδρος της Ρωσίας. Η βιογραφία του έχει ελεγχθεί πλήρως, πριν μας δοθεί”.
Για αυτό και μην πολυπιστεύεις την ιστορία για τη μάχη που έδωσε με ένα ποντίκι που είχε μπει στο σπίτι του και τον κοιτούσε ‘πριν καταλάβω ότι έπρεπε να παλέψω, να ξεχάσω πως φοβάμαι‘. Την αποδίδουν σε προσπάθεια παρουσίας του ως θαρραλέου.
Το Δεκέμβρη του 2018 είχε πει πως σκέφτεται να ξαναπαντρευτεί.
Χωρίς να πει και ποια ήταν η εκλεκτή της καρδιάς του. Είχε χωρίσει με την Lyudmila Putina από το 2013, έπειτα από 20 χρόνια γάμου. Μετά το διαζύγιο προέκυψαν ουκ ολίγες ιστορίες που αφορούσαν τις σχέσεις του.
Είχε προσδιοριστεί ως σύντροφος του η Αlina Kabaeva, χρυσή Ολυμπιονίκης της ενόργανης γυμναστικής και μητέρα διδύμων που απέκτησε με τον Τσάρο -σύμφωνα με πληροφορίες που δεν επιβεβαιώθηκαν από τον ίδιο. Φήμες τον θέλουν και να ‘χει παντρευτεί την Alina, την οποία ‘συνέλαβε’ φωτογραφικός φακός να φορά δαχτυλίδι αρραβώνων. Έκτοτε δεν την έχουν ξαναδεί -να κάνει δημόσια εμφάνιση.
Ο Gennady Gudkov υπηρέτησε στο ρωσικό κοινοβούλιο από το 2001 έως το 2012. Υπήρξε και πράκτορας της KGB, πριν γίνει από τους πιο γνωστούς κριτικούς του Πούτιν. Διαβεβαιώνει πως “δεν έχουν δίκιο όσοι λένε πως δεν ήταν καλός πράκτορας. Έκανα την ίδια διαδρομή. Αποφοίτησα από την ίδια σχολή και ξέρω πώς γίνεται η επιλογή. Περνάμε από πολύ δύσκολες και σοβαρές εξετάσεις. Μόνο η ελίτ επιβιώνει όλων των απαιτήσεων. Και μόνο το γεγονός ότι αποφοίτησε σημαίνει ότι ήταν καλός πράκτορας“.
Έως το 1988 όποιος έμπαινε στην KGB δεν έβγαινε, πριν το πέρας 25ετιας. Εννοώ δεν έλεγε ‘θέλω να φύγω’ και του έλεγαν ‘εντάξει’. Από τότε επετράπη να ‘σπάνε’ τα συμβόλαια. Το 1991 έγινε μαζική έξοδος που δεν σταμάτησε έως το 1993. Οι αποχωρήσαντες απασχολήθηκαν σε νέες επιχειρήσεις. Πολλοί ‘χάθηκαν’.
Άλλοι έγιναν πολύ επιτυχημένοι σε τράπεζες, ασφαλιστικές, εταιρίες εξαγωγών κλπ. Ο Gudlkov αναφέρθηκε και στον Yeltsin “που έκανε πάρα πολλά λάθη και δημιούργησε πολλά προβλήματα για τη Ρωσία, αλλά ήταν ο πρώτος ηγέτης που έφυγε μόνος. Ο πρώτος που είχε δύναμη και την άφησε. Για την ακρίβεια, την έδωσε στο διάδοχο του. Εξέτασε πολλές περιπτώσεις και διάλεξε τον Πούτιν. Ξέρω πως η οικογένεια του το έχει μετανιώσει πολλές φορές. Ήταν η εποχή που η χώρα φαινόταν ότι διαλυόταν. Υπήρχε αστάθεια, οπότε χρειαζόταν έναν άνθρωπο που ήξερε εκ των έσω την κατάσταση, τα προβλήματα και τις αιτίες. Πιστέψαμε πως ο Πούτιν ήξερε να συγκεντρώνει πληροφορίες και θα μπορούσε να σταματήσει της φυγόκεντρες δυνάμεις που ήταν επικίνδυνες.
“Στην αρχή ανταποκρίθηκε των προσδοκιών και τον υποστηρίξαμε. Πιστέψαμε πως ήταν αυτός που χρειαζόμασταν”.
Ο Πούτιν έχει πει πως ανέλαβε όταν η χώρα ήταν σχεδόν διαλυμένη. Ο David E. Hoffman γράφει στην Washington Post και ήταν υπεύθυνος του γραφείου της εφημερίδας στη Μόσχα, από το 1995 έως το 2001. Έχει βραβευτεί με Pulitzer, ενώ είναι ο συγγραφέας τριών βιβλίων που έχουν θέμα την πολιτική ζωή της Ρωσίας.
Εξηγεί ότι “ο Πούτιν πέρασε όλη του την καριέρα σε ένα ίδρυμα που χρησιμοποιούσε την απάτη και την υπονόμευση, ως εργαλεία του κράτους. Πέρασε 17 χρόνια μελετώντας αυτές τις μεθόδους, πριν μπει στην πολιτική -χωρίς να αφήσει στην άκρη ό,τι είχε μάθει. Όταν ανέλαβε έκανε ό,τι ήξερε καλύτερα. Προσπάθησε να διεκδικήσει δήναμη, για να ανταγωνιστεί τις μεγάλες, πλούσιες χώρες του κόσμου. Δεν είχε πόρους και εστίασε στο να βρει τρόπους να καλύψει τις αδυναμίες του. Χρησιμοποίησε ασύμμετρες μεθόδους, όπως το διαδίκτυο.
Εκπαιδεύτηκε με τρόπο που πίστεψε πως η Σοβιετική Ένωση ήταν υπερδύναμη, παγκόσμια δύναμη που απολάμβανε του σεβασμού όλου του κόσμου και επηρέαζε τις εξελίξεις για μισό αιώνα. Το 1989, 1990 μια ολόκληρη αυτοκρατορία διαλυόταν γύρω του.
Ό,τι ήξερε, ό,τι είχε περάσει από γενιά σε γενιά και έδειχνε γερή σαν βράχος, γκρεμιζόταν μπροστά στα μάτια του, χωρίς εκείνος να είναι στα κέντρα αποφάσεων.
Ο Gorbachev άρχισε την επανάσταση από τα ψηλά, ενθαρρύνοντας τον κόσμο να δει πως το απολυταρχικό καθεστώς έφτανε στο τέλος του και εκείνος έδινε στους ανθρώπους ελευθερίες -τις οποίες πήραν. Μπορούσαν να ψηφίσουν, να έχουν κάποιου τύπου δημοκρατία, κάποιου τύπου σοσιαλισμό. Αργότερα άρχισαν να ‘βγαίνουν’ τα σκοτεινά μυστικά που ήταν κρυμμένα μέσα στην ιστορία της χώρας.
“Το 1989 πήγε στην Ανατολική Γερμανία όπου ήταν ο Πούτιν, ο οποίος είχε χάσει όλον τον ενθουσιασμό που υπήρχε στη Ρωσία. Δεν έζησε τις αλλαγές, δεν πίστεψε σε αυτές, δεν συμφώνησε με αυτές. Τον υποδέχθηκαν με τιμές. Οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης καταλάβαιναν πως πια δεν είχαν τη στήριξη της Μόσχας. Τότε ο Πούτιν ήταν junior πράκτορας της KGB στη Δρέσδη που ήταν το high tech εργοστάσιο του ανατολικού μπλοκ. Δεν συγκρινόταν με αυτά της Δύσης. Δεν ήταν το επίκεντρο κάποιου πράγματος, γεγονός που σημαίνει πως ο Πούτιν δεν ήταν ο James Bond.
Οι καθημερινές υποχρεώσεις του δεν ήταν τόσο ενδιαφέρουσες. Για παράδειγμα, αν κάποιος καθηγητής της Ανατολικής Γερμανίας επρόκειτο να ταξιδέψει στη Δυτική, τον ενημέρωνε για το τι έπρεπε να αναζητήσει για να μελετήσει και να τα μεταδώσει, με την επιστροφή του”.
“Κάποιος μπορεί να ήθελε ένα πλαστό δίπλωμα ή μια μεταμφίεση. Ό,τι έκανε ο Πούτιν ήταν διοικητική δουλειά. Ήταν και δίπλα στα αρχηγεία της μυστικής υπηρεσίας πληροφοριών της Ανατολικής Γερμανίας (Stasi), που ήταν πολύ μεγαλύτερη σε δυναμική. Ισχύει πως στη Δρέσδη η δουλειά του ήταν αδιάφορη. Αλλά πίστευε στην αποστολή που υπήρχε, ότι προστάτευε το κράτος. Στην πραγματικότητα δεν ήταν κάτι περισσότερο από ένας αντισυνταγματάρχης στα 17 χρόνια στην KGB”.
Μετά την επιστροφή του στη Ρωσία (1991) και ενώ προσπαθούσε να βρει τον τρόπο του, έβλεπε πως είχαν δημιουργηθεί ρωγμές στους θεμέλιους λίθους της KGB.
“Yπήρχε ένα μέρος συλλογής ξένων πληροφοριών που γινόταν κάτι άλλο. Κάποια στιγμής, ο Boris Yeltsin είχε ‘σπάσει’ την KGB σε εννέα διαφορετικούς οργανισμούς, δημιουργώντας νέες, διαφορετικές υπηρεσίες για πράγματα όπως οι τρόποι επιβολής του νόμου εντός της χώρας. Η αλήθεια είναι πως τα κορυφαία στελέχη βρήκαν πολύ καλές δουλειές, τις οποίες τους έδωσαν οι νέοι ολιγάρχες που άρχισαν να εμφανίζονται το ’90. Εισχώρησαν στον ολιγαρχικό καπιταλισμό. Πολλοί άλλοι, του επιπέδου του Πούτιν ένιωσαν πως είχαν ‘χαθεί’, αφού δεν ήξεραν τίποτα για εκείνη τη νέα κοινωνία. Έγινε δύσκολο να βρουν τη θέση τους σε αυτήν, κάτι στο οποίο να πιστέψουν, ενώ είχε καταρρεύσει αυτό που ήξεραν έως τότε: πως το κράτος ‘τρέχει’ τα πάντα.
Ο Πούτιν φάνηκε ρεαλιστικής και πραγματιστής. Δεν έχασε χρόνο να αναρωτιέται τι συνέβη στη μεγάλη Σοβιετική Ένωση. Βγήκε εκεί έξω και επιχείρησε να βρει τη δική του θέση, στη νέα πραγματικότητα. Δεν είχε ψευδαισθήσεις πως ας πούμε σύντομα θα άλλαζαν όλα, με την επιστροφή σε αυτό που ήξερε ως κανονικό. Ήξερε πως δεν υπάρχει επιστροφή και έψαξε να βρει από πού μπορεί να πιαστεί, χωρίς να χρειαστεί να φύγει από το Λένινγκραντ“.
Η γνωριμία με τον καπιταλισμό ήταν αποτυχημένη
Σε διάφορες πόλεις υπήρχαν νέοι δημοκράτες. Στην πόλη του ήταν ο Anatoly Sobchak, ο οποίος όπως και όλοι οι άλλοι ήταν εξαιρετικοί στις ομιλίες τους και στις θεωρίες, αλλά δεν ήξεραν πώς να κάνουν πράγματα. Πώς να λύνουν βασικά προβλήματα, όπως ήταν ας πούμε τότε το φαγητό -το οποίο κάπως έπρεπε να μεταφερθεί στις πόλεις από τις επαρχίες. “O κόσμος πεινούσε και ο Πούτιν έγινε η λύση στο πρόβλημα του Sobchak, αφού ήταν εκείνος που έκανε πράγματα”.
Ξεκίνησε με ένα deal που έγινε μεταξύ 19 διαφορετικών εταιριών -μεταξύ τους ήταν και πολλές ξένες- και αφορούσαν όλες τις βασικές ανάγκες των ανθρώπων. Μόνο που το ‘πλάνο’ τσάκισε, όταν χάθηκαν χρήματα σε τραπεζικούς λογαριασμούς. Κάτι που τότε ήταν συχνό φαινόμενο.
“Για τον Πούτιν ήταν η πρώτη του εμπειρία από τον καπιταλισμό της νέας Ρωσίας. Πρέπει να τον άφησε με την εντύπωση πως ο καπιταλισμός ήταν ένα πραγματικά περίεργο και άγριο μέρος, ενδεχομένως πιο αυθαίρετο και ίσως πιο χειραγωγήσιμο από ό,τι καταλάβαιναν τότε οι κάτοικοι της Σοβιετικής Ένωσης”.
Ο Sobchak δεν επιβίωσε για πολύ ως πολιτικός. Ο Πούτιν του έμεινε πιστός, ενώ σκεφτόταν και τον εαυτό του. Δηλαδή, τι μπορεί να κάνει στη ζωή του. Τότε τον κάλεσαν στη Μόσχα.“Όχι γιατί ήταν γνωστός, τουναντίον ήταν ντροπαλός, αλλά επειδή ήταν γνωστός ως γραφειοκράτης ικανός να κάνει πράγματα. Αρχικά ανέλαβε κάποιες μικρές θέσεις στο Κρεμλίνο (πχ την ανακαίνιση των κτιρίων του) και πρόκληση στην πρόκληση αναρριχήθηκε στην κορυφή, γιατί ήταν απρόσωπος. Ήταν αυτός που ‘ναι μεν είναι πρώην πράκτορας της KGB, αλλά επίσης κάνει ό,τι δουλειά του αναθέτουμε’.
Έτσι βρέθηκε στην Federan Security Service, τη διάδοχο κατάσταση της KGB και έγινε επικεφαλής για ένα χρόνο. Ήταν αυτός της μάξιμουμ ελευθερίας, των νέων ιδεών, του υπερμεγέθους πλούτου, των ολιγαρχών που άρχισαν να παίρνουν δύναμη και να ορίζουν -παρασκηνιακά- τις εξελίξεις. Δεν υπήρχε ο κανόνας του νόμου. Τον έφτιαξε και το Μάρτιο του 1999 ανέλαβε τα ηνία της Επιτροπής Ασφαλείας του έθνους. Μετά έγινε διάδοχος του Yeltsin, ο οποίος είχε πιστέψει πως είχε βρει το συνεχιστή του έργου του”.
(αναδημοσίευση από το news247)
