Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός. Αυτό ισχύει και για τους Έλληνες εφοπλιστές. Στη λίστα Forbes προ μηνών δεν υπήρχε ελληνική, εφοπλιστική παρουσία.
Οι Έλληνες εφοπλιστές δεν υπήρχαν πουθενά αν και στο παρελθόν μεγάλα ονόματα είχαν παρελάσει από τη “διάσημη” λίστα. Την παρτίδα “έσωσε” μία ακόμη φορά ο Σπύρος Λάτσης που βρίσκεται ο οποίος όμως δεν δηλώνει πλοιοκτήτης αλλά επιχειρηματίας αφού από την ημέρα που ανέλαβε τα ηνία του Ομίλου, μετά τον θάνατο του ιδρυτή της δυναστείας, καπετάν Γιάννη, αποφάσισε να κάνει στροφή από τη ναυτιλία και να επενδύσει σε τράπεζες, αερομεταφορές πολυτελείας και κτηματαγορά, ενώ διαθέτει το τρίτο μεγαλύτερο σε μέγεθος γιότ στον κόσμο το “Αλέξανδρος”.
Ο ιδρυτής της δυναστείας Λάτση, ο αείμνηστος καπετάν Γιάννης απέκτησε το πρώτο του πλοίο το 1945, ένα μικρό φορτηγό μεγάλης ηλικίας. Τη δεκαετία του ’50 άρχισε να δραστηριοποιείται στην ακτοπλοΐα, ενώ προχώρησε και στη μεταφορά υγρών φορτίων αγοράζοντας το πρώτο του δεξαμενόπλοιο. Τη σύγχρονη εποχή η ναυτιλιακή εταιρεία του Ομίλου υλοποιεί πρόγραμμα ναυπηγήσεων, χωρίς όμως να αποτελεί την αιχμή του δόρατος των επιχειρήσεων.
Περασμένα μεγαλεία
Η λίστα του περιοδικού “Forbes” για ακόμη μια χρονιά κατέδειξε ότι τα “παλιά τζάκια” της ναυτιλίας κάνουν τον κύκλο τους. Σε μία εποχή που η ελληνική ναυτιλία κυριαρχεί παγκοσμίως και τα κέρδη για τους εφοπλιστές είναι αμύθητα, παραδοσιακές δυνάμεις έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους σε επενδύσεις στη στεριά. Παραδοσιακές οικογένειες, όπως του Λάτση και του Ωνάση, δεν έχουν πλέον ως κύρια δραστηριότητάς του τη ναυτιλία.
Τα προηγούμενα χρόνια στην αμερικανική λίστα των πολυδισεκατομμυριούχων είχαν φιλοξενηθεί οικογένειες και ονόματα της ναυτιλίας όπως ο Στέλιος Χατζηιωάννου που τα κέρδη του είχαν εκτοξευθεί λόγω της “Easyjet”. Η Αθηνά Ωνάση είχε κάνει και εκείνη το πέρασμά της όπως και ο αείμνηστος εφοπλιστής Γιώργος Λιβανός το 1997. Την τιμητική τους είχαν κάποτε και οι οικογένειες Γουλανδρή, Λαιμού, Χανδρή, Νιάρχου, με περιουσίες που τους είχαν κατατάξει στις 500 πλουσιότερες οικογένενειες του κόσμου.
Η οικογένεια Λιβανού δεν έχει τόσα πλοία όσο παλιά, οι Πατεράδες οι πολλοί δεν υπάρχουν πλέον στο χώρο ούτε οι μεγάλοι στόλοι των Χατζηπατέρων και Εμπειρίκων, ενώ υπάρχουν και εφοπλιστικά τζάκια που έχουν εξαφανισθεί στο πέρασμα του χρόνου.
Ο τελευταίος των… εφοπλιστών
Τελευταία μεγάλη αποχώρηση από τη ναυτιλία ήταν της οικογένειας Νιάρχου πριν από δύο περίπου χρόνια. Ήταν Νοέμβριος του 2003 όταν οι κληρονόμοι της δυναστείας αποφάσισαν να αποσυρθούν από τη ναυτιλία όπου το όνομα Νιάρχος κυριαρχούσε για 70 χρόνια και να πουλήσουν τα επτά πλοία του στόλου του Ομίλου. Επρόκειτο για πέντε δεξαμενόπλοια και δύο φορτηγά πλοία τα οποία κατέληξαν στην οικογένεια Λιβανού και στον Θεόδωρο Αγγελόπουλο.
Η αποχώρηση από τη ναυτιλιακή βιομηχανία των κληρονόμων της δυναστείας Νιάρχου καταδεικνύει την αναγκαιότητα αφενός να αναζωπυρωθεί το ενδιαφέρον νέων επενδυτών για τη ναυτιλία, και αφετέρου να στηριχθούν οι υπάρχοντες.
Η αποχώρηση της οικογένειας Νιάρχου από τη ναυτιλία δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία στο χώρο, αφού τα τελευταία χρόνια οι οικονομικοί κάνουν αναφορές για τον κύκλο που κάνουν τα “παλιά τζάκια”της ναυτιλίας.
Η ανανέωση
Η ανανέωση και η αναζωογόνηση του κλάδου είναι ένα θέμα που θα απασχολήσει τα επόμενα χρόνια τόσο την εφοπλιστική όσο και την τραπεζική κοινότητα. Τα παλιά μεγάλα ναυτιλιακά τζάκια δεν παίρνουν τα ίδια ρίσκα με τους γονείς τους και αφετέρου, λόγω του πλούτου τους, μπορούν να βγάζουν αρκετά χρήματα αναλαμβάνοντας χαμηλότερο ρίσκου επενδύσεις.
Γιατί η ναυτιλία βγάζει λεφτά στη στεριά και στην «καθαρή» ενέργεια
Μπροστά σε μεγάλα όσο και κομβικά στοιχήματα, που θα οριοθετήσουν την πορεία του κλάδου τις επόμενες δεκαετίες βρίσκεται η παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία, καθώς η πίεση για τη μείωση εκπομπών άνθρακα τα επόμενα χρόνια, θα ενταθεί. Ο κλάδος βρίσκεται σε ένα μεταβατικό στάδιο σταδιακής απομάκρυνσης από τα ορυκτά καύσιμα, με στόχο στις επόμενες δεκαετίες να έχει μηδενικές εκπομπές αέριων ρύπων. Η εποχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προσεγγίζει τα νέα δεδομένα κλιματολογικών αλλαγών, υπό το πρίσμα νέων εναλλακτικών τεχνολογιών και καυσίμων.
Εντός αυτού του περιβάλλοντος, ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες βγάζουν στη… στεριά πολλά κεφάλαια, επενδύοντας στην «πράσινη» ενέργεια και στις νέες βιώσιμες πρακτικές ανάπτυξης. Το family office της κας Μαριάννας Λάτση Latsco Hellenic Holdings (που έχει σημαντική παρουσία και στη ναυτιλία) επένδυσε 88 εκατ. ευρώ στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αποκτώντας το 7,60% των μετοχών, ενώ ο Ευάγγελος Μαρινάκης έγινε ο δεύτερος μεγαλύτερος ιδιώτης μέτοχος στην Τέρνα Ενεργειακή, αποκτώντας το 6% μέσω 90 εκατ. ευρώ περίπου.
Παράλληλα, την είσοδό του στον κλάδο των ΑΠΕ στην Ελλάδα δρομολογεί και ο 41χρονος εφοπλιστής Ανδρέας junior Μαρτίνος (Κίκος), καθώς πρόσφατα συνέστησε εταιρεία με την επωνυμία Minerva Solar Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Α.Ε. για να δραστηριοποιηθεί στον κλάδο. Πρόκειται για κινήσεις που δείχνουν ότι η «πράσινη» στροφή και στη ναυτιλία είναι ένας δρόμος που νομοτελειακά θα έρθει, ίσως με ταχύτερα βήματα απ’ ό,τι αναμένονταν έως πριν λίγα χρόνια.
«Το μέλλον δεν ανήκει στα δεξαμενόπλοια, αφού οι κανονισμοί του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού προβλέπουν μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τη ναυτιλία, κατά 40% μέχρι το 2030 και κατά 70% μέχρι το 2050». Αυτά τόνισε την περασμένη εβδομάδα μιλώντας στο 6ο Οικονομικό Forum των Δελφών ο πρόεδρος του ναυτιλιακού ομίλου Capital Maritime & Trading, Βαγγέλης Μαρινάκης.
Με αφορμή την πρόσφατη επένδυσή του ομίλου στη Τέρνα Ενεργειακή, δήλωσε ότι «στη ναυτιλία, πρέπει να στραφούμε σε τέτοιες πράσινες επενδύσεις. Είναι επενδύσεις που δεν γίνονται μόνο για το κέρδος αλλά και για τη προστασία του περιβάλλοντος», προαναγγέλλοντας παράλληλα περαιτέρω πράσινες επενδύσεις. «Αν βρίσκεσαι στη ναυτιλία είσαι υποχρεωμένος να το κάνεις γιατί θα πρέπει να δείξεις ότι όχι μόνο μειώνεις το αποτύπωμα του άνθρακα, αλλά ότι κάνεις και άλλες επενδύσεις για το περιβάλλον», ανέφερε ο κ. Μαρινάκης.
Μάλιστα, ο κ. Μαρινάκης έκανε ειδική αναφορά στον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν υπογραμμίζοντας ότι έχει διαφορετική θεώρηση από τον προκάτοχό του Ντόναλντ Τραμπ για τα θέματα προστασίας του περιβάλλοντος: «Αυτό θα επιταχύνει τις εξελίξεις σε ότι αφορά τα περιβαλλοντικά ζητήματα», σημείωσε.
«Η ναυτιλία μεταφέρει το 90% του παγκόσμιου εμπορίου, αλλά είναι υπεύθυνη μόλις για το 2,5% των ρύπων παγκοσμίως. Ωστόσο η στροφή προς τα εναλλακτικά καύσιμα πρέπει να γίνει, αλλά με τη συμμετοχή και των βιομηχανιών που κατασκευάζουν τα μηχανολογικά συστήματα, όπως οι μηχανές, που τοποθετούνται στα πλοία» δήλωσε ο Βαγγέλης Μαρινάκης.
Μαρινάκης: Οι δύο λόγοι της επένδυσης στην πράσινη ενέργεια
Θυμίζουμε πως ο Έλληνας εφοπλιστής επένδυσε μέσω της ελεγχόμενης από τον ίδιο εταιρείας Αtale Enterprises Limited σε μια εταιρεία με ηγετική θέση στην αγορά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και με ισχυρές προοπτικές ανάπτυξης.
Η είσοδος στην Τέρνα Ενεργειακή έγινε από το ναυτιλιακό κομμάτι των επιχειρήσεων του Β. Μαρινάκη και εδράζεται τόσο στο καθαρά επενδυτικό ενδιαφέρον, καθώς η εταιρεία αποτελεί το κορυφαίο «πράσινο» play της ελληνικής αγοράς, όσο και στην αναγκαιότητα για «άπλωμα» των επενδύσεών του στο χώρο της καθαρής ενέργειας και της βιώσιμης ανάπτυξης.
Η κίνηση του εφοπλιστή γίνεται σε μια περίοδο ισχυρών διεργασιών στον κλάδο της ενέργειας, όπου η «πράσινη» στροφή αλλά και τα μεγάλα projects που μένουν να υλοποιηθούν, αποτελούν πόλο έλξης για πολλά επενδυτικά κεφάλαια. Άλλωστε, η είσοδος στην Τέρνα Ενεργειακή ενός επιχειρηματία με εισηγμένη εταιρεία στο NYSE της Wall Street ασφαλώς και είναι ψήφος εμπιστοσύνης στο management της εταιρείας, αλλά και στις προοπτικές που ανοίγονται τα επόμενα χρόνια.
Η επέκταση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του Έλληνα εφοπλιστή στην «πράσινη» ενέργεια σηματοδοτεί αφενός το στόχο του για τον περιορισμό του ανθρακικού αποτυπώματος στις ναυτιλιακές του επιχειρήσεις καθώς και τις προοπτικές που διαβλέπει στον κλάδο της βιώσιμης οικονομίας.
Οι προοπτικές του τομέα βιώσιμης ανάπτυξης (αιολική ενέργεια, απορρίμματα, βιομάζα κ.ο.κ.) αποτυπώνονται ξεκάθαρα και στον καταμερισμό των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάπτυξης, καθώς το 37% εξ αυτών προορίζεται για έργα και υποδομές στην πράσινη ανάπτυξη.
Η επένδυση του Μαρτίνου
Σ’ ό,τι αφορά το άνοιγμα στην καθαρή ενέργεια του Ανδρέα Μαρτίνου μέσω της Minerva Solar Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, το αντικείμενο δραστηριότητας της εταιρείας θα είναι η παραγωγή, εκμετάλλευση και διάθεση ενέργειας (ηλεκτρική ή μη) προερχόμενη από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μεταξύ αυτών ηλιακή, αιολική, γεωθερμική, υδροηλεκτρική, φωτοβολταϊκή καθώς και από βιομάζα. Πρόκειται για δική του εταιρεία με μοναδικό μέτοχο τον ίδιο, ο οποίος εξ αρχής επενδύει 6,5 εκατ. ευρώ.