Last updated on 14 Απριλίου, 2021 at 09:05 μμ
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!Μόνο τυχαία δεν είναι η ημερομηνία που επέλεξε ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για μουσουλμανική προσευχή στην Αγία Σοφία. Η 24η Ιουλίου είναι μία ιδιαίτερη ημερομηνία.
Συμβολική ημερομηνία
Η 24η Ιουλίου είναι συμβολική ημερομηνία καθώς εκείνη την ημέρα είχε υπογραφεί η Συνθήκη της Λωζάνης, την οποία ο ίδιος ο Ερντογάν θεωρεί ως ζημιά και ήττα του Κεμάλ.
Τέλη του 2016, για πρώτη φορά στην ιστορία της σύγχρονης Τουρκίας – σχετικά με τη Συνθήκη της Λωζάνης – ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας σε περιφερειακούς διοικητές της Τουρκίας, άφησε να εννοηθεί ότι η χώρα του ζημιώθηκε από την συμφωνία του 1923 η οποία θέτει τα όρια της χώρας του.
(Φωτογραφία Eurokinissi)
«Το 1920 μας έδειξαν τη Συνθήκη των Σεβρών για να μας πείσουν το 1923 για τη Συνθήκη της Λωζάνης. Και κάποιοι προσπάθησαν να μας το παρουσιάσουν αυτό ως νίκη. Με τη Συνθήκη της Λωζάνης δώσαμε στους Ελληνες τα νησιά, που αν φωνάξεις από τις ακτές του Αιγαίου, θα ακουστείς απέναντι. Είναι αυτό νίκη;» διερωτήθηκε.
Ο ίδιος συνέχισε: «Οσοι έκατσαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στη Λωζάνη, δεν εκμεταλλεύτηκαν τη συνθήκη αυτή. Και επειδή αυτοί δεν την εκμεταλλεύτηκαν, δυσκολευόμαστε σήμερα εμείς».
Αλυτρωτικές φιλοδοξίες
Το 2013, διέρρευσαν έγγραφα από το περιβάλλον του Ερντογάν στα οποία αναφέρονταν ότι η Συνθήκη της Λωζάνης δεν ήταν πλέον έγκυρη, ανοίγοντας, και «νόμιμα», τον δρόμο στις αλυτρωτικές και νέο-οθωμανικές φιλοδοξίες.
Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος αποτελεί και απάντηση προς τους κεμαλικούς της Τουρκίας ενώ παράλληλα τροφοδοτεί τη μισαλλοδοξία και υπομονεύει την ανεκτικότητα.
Συνθήκη Λωζάνης: Αναλυτικά η διακρατική συμφωνία του 1923
Με τη Συνθήκη της Λωζάνης να βρίσκεται στο επίκεντρο, το ερώτημα που προκύπτει αβίαστα είναι τι τελικά προβλέπει η 94 ετών Συνθήκη. Η εν λόγω συνθήκη υπογράφηκε στη Λωζάνη (εξ ου και το όνομα) της Ελβετίας στις 24 Ιουλίου 1923.
Η συνθήκη ορίζει ουσιαστικά τα σύνορα της σύγχρονης Τουρκίας κατά την μετεξέλιξη της από Οθωμανική Αυτοκρατορία σε κράτος.
Οι διμερείς σχέσεις Ελλάδος – Τουρκίας είναι μόνο ένα τμήμα, και όχι το αποκλειστικό, της Συνθήκης της Λωζάνης που συνήφθη μεταξύ δύο πλευρών μεταξύ 8 κρατών. Από τη μία ήταν η τότε Βρετανική Αυτοκρατορία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ιαπωνία, η Ελλάδα, η Ρουμανία και το τότε Σερβικό – Κροατικό – Σλοβενικό κράτος και από την άλλη η Τουρκία.
Ως εκ τούτου, η συζήτηση περί αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάνης με επίκεντρο τα ελληνοτουρκικά είναι μάλλον μία συζήτηση άνευ αντικειμένου. Επιπλέον το Δίκαιο των Συνθηκών ορίζει πως δεν αναθεωρούνται Συνθήκες που ορίζουν σύνορα, άρα η σχετική συζήτηση γίνεται ακόμα πιο περιττή.
Η πιο σημαντική πρόβλεψη της Συνθήκης (πρόκειται για την ενότητα VI), ήταν αυτή για την ανταλλαγή πληθυσμών και τις αμοιβαίες ρυθμίσεις για την προστασία της ελληνικής μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη και αντίστοιχα της μουσουλμανικής -και όχι τουρκικής- μειονότητας της Δυτικής Θράκης.
Το πογκρόμ του 1955 κατά των Ελλήνων της Πόλης, καταπάτησε την Συνθήκη, «εκκαθαρίζοντας» ουσιαστικά τους «Ρωμιούς» της Κωνσταντινούπολης. Χαρακτηριστικά αναφέρεται στο άρθρο 38 περί προστασίας των μειονοτήτων αναφέρεται πως «Η τουρκική κυβέρνηση αναλαμβάνει την υποχρέωσιν να παρέχη εις πάντας του κατοίκους της Τουρκίας πλήρη και απόλυτον προστασίαν της ζωής και της ελευθερίας αυτών, αδιακρίτως γεννήσεως, εθνικότητος, γλώσσης, φυλής ή θρησκείας».