Το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ είναι γκρεμός | Βλέπουμε τον γκρεμό και πηγαίνουμε προς τα εκεί με 100 χλμ. την ώρα

Το βουνό χρέους των ΗΠΑ «δεν έχει πάει πουθενά» –και αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για τις αγορές σε όλο τον κόσμο, προειδοποίησε ο Jamie Dimon μέσω του τελικού συμπεράσματος επιτροπής του Bipartisan Policy Center που εδρεύει στην Ουάσινγκτον.

Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!

Η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ των ΗΠΑ είναι ένα γράφημα που μοιάζει με το ραβδί του χόκεϋ -ή με ένα γράφημα που ξεκινά σχετικά λοξά πριν τελικά εκτιναχθεί- εξήγησε ο Διευθύνων Σύμβουλος της JPMorgan. Ο ίδιος αναμένει ότι η αναλογία χρέους-ΑΕΠ θα φτάσει στο 130% έως το 2035. «Αυτό το μπαστούνι του χόκεϊ προς το παρόν μοιάζει να μην έχει εξελιχθεί τόσο ακόμα», είπε. «Έχουμε λίγο χρόνο. Αλλά όταν ξεκινήσει, οι αγορές σε όλο τον κόσμο… Θα υπάρξει εξέγερση», τόνισε.

Αυτή τη στιγμή, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ είναι περίπου στο 120%, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία της FED του St. Louis το εθνικό χρέος των ΗΠΑ ξεπερνά τα 34 τρισεκατομμύρια δολάρια. Και δεν επηρεάζει μόνο τους Αμερικανούς αλλά είναι μεγάλο πρόβλημα για τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, επειδή οι ξένοι επενδυτές κατέχουν 7,6 τρισεκατομμύρια δολάρια από αυτό. Από τον Νοέμβριο, η Ιαπωνία ήταν η πρώτη κάτοχος με 1,1 τρισεκατομμύρια δολάρια, ακολουθούμενη από την Κίνα, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Λουξεμβούργο και τον Καναδά.

«Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από αυτό», είπε επίσης ο Dimon. «Είναι ένας γκρεμός. Βλέπουμε τον γκρεμό. Είναι περίπου 10 χρόνια μακριά και πηγαίνουμε με 100 χιλιόμετρα την ώρα».

Για τον Dimon, η δημοσιονομική κατάσταση στις ΗΠΑ έχει εκροχιαστεί, κυρίως σε σχέση με την εποχή που εκείνος αποφοίτησε από το γυμνάσιο, όταν ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ ήταν περίπου στο 35%. Και το ομοσπονδιακό έλλειμμα, που είναι το ποσό που δαπανούν οι ΗΠΑ πάνω από τον προϋπολογισμό τους σε ένα συγκεκριμένο έτος, ήταν πολύ χαμηλότερο από ό,τι είναι σήμερα.

«Τότε το έλλειμμα κατά τη διάρκεια της ύφεσης και προσέξτε μιλάμε για ύφεση, ήταν τέσσερα ή 5%», είπε. «Σήμερα, είναι 6,5% σε μια περίοδο άνθησης».

Δεν είναι ότι οι ΗΠΑ πρέπει να αποπληρώσουν ολόκληρο το βουνό του χρέους αμέσως ή ότι το πρόβλημα χρέους της Αμερικής είναι μοναδικό. Αλλά είναι ένα τεράστιο πρόβλημα παρόλα αυτά. Όσο πιο διογκωμένο γίνεται το χρέος, τόσο περισσότερα πρέπει να πληρώσουν οι ΗΠΑ για την εξυπηρέτηση αυτού του χρέους -το οποίο ίσως και να υπερβεί τα συνολικά έσοδα της αμερικανικής κυβέρνησης μέχρι το 2030, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου.

Η JPMorgan είχε προηγουμένως αποκαλέσει αυτή την κατάσταση «βράσιμο βατραχιών» όσον αφορά την οικονομία των ΗΠΑ. Και σύμφωνα με τον Dimon, οι επιπτώσεις ξεπερνούν κατά πολύ αυτό, καθώς οι πληρωμές τόκων κινδυνεύουν να ξεπεράσουν άλλους τομείς των κρατικών δαπανών. «Αυτό αφορά την ασφάλεια του κόσμου», είπε. «Χρειαζόμαστε έναν ισχυρότερο στρατό, χρειαζόμαστε μια ισχυρότερη Αμερική, τη χρειαζόμαστε τώρα».

Στα μέσα του Γενάρη ο Διευθύνων Σύμβουλος της JPMorgan Chase είχε προειδοποιήσει τους Αμερικανούς να προετοιμαστούν για μια επιστροφή στη δεκαετία του 1970, σε μια εποχή που χαρακτηρίστηκε από ανεξέλεγκτο πληθωρισμό, υψηλή ανεργία και μια σειρά ενεργειακών κρίσεων στις ΗΠΑ.

Ο Dimon ανέφερε ότι οι αυξημένες τιμές, η στασιμότητα της ανάπτυξης και οι τεράστιες κρατικές δαπάνες είναι μεταξύ των παραγόντων που συνδέουν τη δεκαετία του 2020 με τη δεκαετία του 1970, απηχώντας σχόλια και άλλων οικονομολόγων. Ο ίδιος, που συχνά θεωρείται ως η φωνή προειδοποίησης της Wall Street, είπε επίσης ότι οι αναμενόμενες μειώσεις των επιτοκίων φέτος δεν είναι εγγυημένες και ότι θα μπορούσε να υπάρξει ύφεση στις ΗΠΑ.

Τα σχόλιά του έρχονται αφότου μια σειρά από μεγάλες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της Wells Fargo, ανέφεραν πρόσφατα ότι μια ύφεση θα μπορούσε να συμβεί το 2024, παρά το γεγονός ότι παρόμοιες προβλέψεις αποδείχθηκαν εσφαλμένες το 2023. Πέρυσι σημειώθηκε ισχυρή αύξηση του αμερικανικού ΑΕΠ και ένα εκπληκτικό ράλι ανόδου στο χρηματιστήριο.

Όταν ρωτήθηκε από τη Maria Bartiromo του Fox Business Network εάν τα νοικοκυριά θα μπορούσαν να περιμένουν ότι τα επιτόκια θα μειωθούν τρεις φορές φέτος, ο Dimon είπε: «Είμαι σκεπτικιστής. Νομίζω εξαιτίας των δημοσιονομικών δαπανών και άλλων παραγόντων. Κοιτάω πολλά πράγματα, ξεχάστε τα οικονομικά μοντέλα: Τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια δημοσιονομικού ελλείμματος, τις υποδομές και τη δράση του IRA, την πράσινη οικονομία, την επαναστρατιωτικοποίηση του κόσμου, την αναδιάρθρωση του εμπορίου, είναι όλα πληθωριστικά. Όλο αυτό μου μοιάζει λίγο περισσότερο με τη δεκαετία του 1970».

Τα σχόλιά του Dimon συμβαδίζουν με τις πρόσφατες προβλέψεις της Deutsche Bank. Τον Οκτώβριο, ο γερμανικός κολοσσός είπε ότι οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις και η άνοδος των τιμών της ενέργειας έχουν δημιουργήσει έναν «εντυπωσιακό αριθμό παραλληλισμών» μεταξύ της δεκαετίας του 1970 και του 2020.

Οι συγκρίσεις έχουν ως επί το πλείστον τις ρίζες τους στον έντονο πληθωρισμό που -ωστόσο- υποχώρησε σε ετήσιο ρυθμό 3,1% τον Νοέμβριο στις ΗΠΑ, από το υψηλό του 9,1% τον Ιούνιο του 2022. Ο υψηλός πληθωρισμός ώθησε την Federal Reserve να κυριαρχήσει στις καταναλωτικές δαπάνες, αυξάνοντας τα επιτόκια από σχεδόν μηδέν σε υψηλό 22 ετών μεταξύ 5,25 και 5,5%.

Συγκριτικά, η περίοδος από το 1965 έως το 1982 ήταν γνωστή ως «η εποχή του μεγάλου πληθωρισμού» όταν το ποσοστό του ετήσιου πληθωρισμού κορυφώθηκε στο 14%. Η κρίση εκείνη την περίοδο πυροδοτήθηκε από δύο μεγάλα σοκ στην παραγωγή πετρελαίου που προκλήθηκαν από πολέμους στη Μέση Ανατολή που ώθησαν τις τιμές προς τα πάνω. Και ως αποτέλεσμα, τα επιτόκια έφτασαν σχεδόν το 20%.

Αλλά το αν οι δύο δεκαετίες είναι πραγματικά τόσο όμοιες έχει αποτελέσει αντικείμενο έντονης συζήτησης μεταξύ των οικονομολόγων. Η ελβετική τράπεζα UBS έχει πιο ευνοϊκά συγκρίνει την εποχή με τη δεκαετία του 1990, ενώ ο επικεφαλής οικονομολόγος της Goldman Sachs, Jan Hatzius, είπε ότι είναι «πολύ απλοϊκό» να συγκρίνουμε την τρέχουσα δεκαετία με τις περασμένες εποχές.

Ο Dimon προειδοποίησε ότι πολλοί ειδικοί είχαν εφησυχάσει εξαιτίας ενός ψεύτικου αισθήματος ασφάλειας φέτος και απέρριψε τις θεωρίες τους ότι οι ΗΠΑ θα υφίσταντο αυτό που ονόμασε «Goldilocks» ανάπτυξη -που σημαίνει ότι η αμερικανική οικονομία δεν θα γίνει ούτε πολύ ζεστή ούτε πολύ κρύα.

Οι προβλέψεις του Διευθύνοντος Συμβούλου της JPMorgan Chase έρχονται σε αντίθεση με μια πρόσφατη δημοσκόπηση οικονομολόγων από το Bloomberg, η οποία βρήκε ότι το 49 τοις εκατό προβλέπει μια «ήπια προσγείωση» της αμερικανικής οικονομίας –όπου θα υπάρχει μια ελαφρά επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης αποφεύγοντας έτσι μια ύφεση.

Άλλα πιθανά αποτελέσματα περιλαμβάνουν μια πλήρη ύφεση ή μια «σκληρή προσγείωση» -που σημαίνει μια σημαντική οικονομική επιβράδυνση, ενώ εξακολουθεί να αποφεύγεται μια ύφεση.

Ο Dimon είπε επίσης στην Bartiromo: «Τα επιπλέον χρήματα που πήραν [τα νοικοκυριά] κατά τη διάρκεια της COVID, τρισεκατομμύρια δολάρια, κάπως τελειώνουν. Δεν έχει συμβεί μέχρι τώρα εξαιτίας πολλών λόγων, αλλά εξαντλούνται φέτος. Η κυβέρνηση έχει τεράστιο έλλειμμα που θα επηρεάσει τις αγορές. Είμαι λίγο δύσπιστος σε αυτό το σενάριο Goldilocks. Εξακολουθώ να πιστεύω ότι οι πιθανότητες να μην συμβεί μια ομαλή προσγείωση είναι υψηλότερες».