Για μήνες, το Βερολίνο έχει απογοητεύσει (ή και εξοργίσει) πολλούς συμμάχους του με την προσέγγισή του «ενός βήματος μπροστά και δύο πίσω», ως προς την αντιμετώπιση της Ρωσίας σε σχέση με την Ουκρανία. Ωστόσο, αυτή η περίεργη συμπεριφορά δεν μπορεί να συγκριθεί με εκείνη που θα προκύψει σε περίπτωση που η Κίνα εισβάλει στην Ταϊβάν, την οποία το Πεκίνο θεωρεί αποσχισμένη περιοχή.
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!Aπό τον Matthew Karnitschnig/Politico
Εάν πράγματι συμβεί αυτό, οι ΗΠΑ και άλλοι δυτικοί σύμμαχοι θα πιέσουν για σκληρές κυρώσεις κατά της Κίνας. Η Γερμανία είναι απίθανο να είναι μεταξύ τους, μια συμπεριφορά που θα μπορούσε να προστατεύσει την οικονομία της, η οποία βασίζεται στις εξαγωγές, αλλά να βλάψει τόσο τη δική της όσο και τη διεθνή αξιοπιστία της Ευρώπης.
Ερωτηθείς την περασμένη Πέμπτη εάν η Γερμανία θα μπορούσε να αντέξει οικονομικά τη στήριξη κυρώσεων σε περίπτωση κινεζικής εισβολής, ο καγκελάριος Olaf Scholz απέφυγε την ερώτηση, ενώ επέπληξε τη γερμανική βιομηχανία επειδή αγνόησε το ρητό «να μην βάζεις όλα τα αυγά σε ένα καλάθι». «Το ζήτημα της εξάρτησης της χώρας μας σε κρίσιμους τομείς που αφορούν τις αλυσίδες εφοδιασμού, τις πρώτες ύλες και άλλα πράγματα είναι απαραίτητο στοιχείο της στρατηγικής εθνικής ασφάλειας, την οποία επεξεργαζόμαστε αυτή τη στιγμή», πρόσθεσε, χωρίς να αναφέρει ονομαστικά την Κίνα.
Ωστόσο, άλλοι στη Γερμανία είναι πιο ευθείς. Η εξάρτηση της γερμανικής βιομηχανίας από τις εξαγωγές έχει «δημιουργήσει σχέσεις που στο τέλος μας αφήνουν αβοήθητους, χωρίς λύσεις», δήλωσε ο Norbert Röttgen, ένας εξέχων κεντροδεξιός βουλευτής, στη γερμανική τηλεόραση νωρίτερα αυτή την εβδομάδα. Θα μπορούσε όμως η Γερμανία να στηρίξει τις κυρώσεις κατά της Κίνας; «Προς το παρόν, όχι», είπε ο Röttgen, πρώην υπουργός και επί μακρόν πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικής πολιτικής του γερμανικού κοινοβουλίου.
Ενώ η κυρίαρχη συζήτηση στη Γερμανία αφορά την εξάρτηση της χώρας από τη ρωσική ενέργεια, στην περίπτωση της Κίνας διακυβεύονται ακόμη περισσότερα. Η μεγάλη ανησυχία του Βερολίνου ως προς τη Μόσχα αφορά την πρόσβαση σε φθηνή ενέργεια. Ωστόσο, όσον αφορά το Πεκίνο, πρόκειται να χάσει τα θεμέλια της οικονομικής του ευημερίας. Τα τελευταία χρόνια, η Κίνα ξεπέρασε τις ΗΠΑ και έγινε ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Γερμανίας, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 10% του εξωτερικού εμπορίου της χώρας, με 2,6 τρισεκατομμύρια ευρώ πέρυσι. Επιπλέον, η Κίνα, η οποία έχει σπρώξει τη γερμανική οικονομία για δεκαετίες, παραμένει βασικός μοχλός ανάπτυξης της.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η μείωση της εξάρτησης της γερμανικής βιομηχανίας από τη χώρα είναι πιο εύκολο να ειπωθεί παρά να γίνει.
«Ο βαθμός στον οποίο η ευημερία μας χρηματοδοτείται από την Κίνα είναι εξαιρετικά υποτιμημένος σε αυτή τη χώρα», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Volkswagen, Herbert Diess, σε πρόσφατη συνέντευξη του. «Η Γερμανία θα έμοιαζε πολύ διαφορετική αν αποσυνδεθούμε από αυτήν».
Πράγματι, καμία γερμανική βιομηχανία δεν εξαρτάται περισσότερο από την Κίνα όσο του Herbert Diess. Κάθε τρίτο αυτοκίνητο που παράγεται από γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες πωλείται στην Κίνα. Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες διαχειρίζονται επίσης ένα σημαντικό δίκτυο εργοστασίων στην ίδια την Κίνα, παράγοντας 4,3 εκατομμύρια αυτοκίνητα εκεί, μόνο το 2021. «Η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία, όπως και ο υπόλοιπος κόσμος, παρακολουθεί τις εντάσεις μεταξύ Κίνας και Ταϊβάν με ανησυχία», δήλωσε μια εκπρόσωπος του τμήματος λόμπι της βιομηχανίας, γνωστό ως VDA. «Πανικός» μπορεί να είναι η καλύτερη λέξη.
Ο Diess της VW, ο οποίος πρόκειται να παραιτηθεί από τη θέση του επικεφαλής της μεγαλύτερης αυτοκινητοβιομηχανίας της Ευρώπης αργότερα αυτόν τον μήνα, λέει ότι η Κίνα είναι «απαραίτητη» για το μέλλον της εταιρείας.
Η εικόνα είναι παρόμοια σε άλλους βασικούς γερμανικούς εξαγωγικούς τομείς, από τα χημικά μέχρι τα μηχανήματα. Περίπου 1,1 εκατομμύριο γερμανικές θέσεις εργασίας, ή το 2,4% του συνόλου, εξαρτώνται άμεσα από την κινεζική κατανάλωση, σύμφωνα με μελέτη του Ιουνίου του Γερμανικού Οικονομικού Ινστιτούτου που εδρεύει στην Κολωνία. Αν και η Γερμανία και η υπόλοιπη ΕΕ είναι κρίσιμες αγορές και για την Κίνα, η μελέτη σημειώνει ότι οι Κινέζοι μειώνουν την εξάρτησή τους από την περιοχή, ενώ η ευρωπαϊκή έκθεση στην Κίνα αυξάνεται.
Σε μια επείγουσα αναφορά του, ο συγγραφέας της μελέτης Jürgen Matthes είπε ότι «πρέπει άμεσα» η Ευρώπη και η Γερμανία να αντιστρέψουν την πορεία τους και να μειώσουν την οικονομική τους εξάρτηση από την Κίνα. «Δεν θα πρόκειται για αποσύνδεση, αλλά για περιορισμό των εξαρτήσεων, ειδικά μέσω μιας μεγαλύτερης διαφοροποίησης», έγραψε.
Ωστόσο, όπως χρειάστηκαν δεκαετίες για να εδραιωθεί η γερμανική βιομηχανία στην Κίνα, η απεξάρτηση δεν μπορεί να συμβεί από τη μια μέρα στην άλλη, ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι λίγες περιοχές σε όλο τον κόσμο προσφέρουν το είδος της αξιόπιστης ανάπτυξης που προσφέρει η Κίνα. Εξ ου και το δίλημμα της Γερμανίας.
«Σε περίπτωση κινεζικής εισβολής στην Ταϊβάν ακολουθούμενη από τεράστιες δυτικές κυρώσεις, οι εξαγωγές και τα έσοδα θα μειωθούν καθώς και η αναστολή παραδόσεων από την Κίνα θα οδηγούσε σε σημαντικές οικονομικές απώλειες στην ΕΕ και ειδικά στη Γερμανία», κατέληξε ο Matthes.
Δεδομένης αυτής της προοπτικής, η γερμανική υποστήριξη για σημαντικές δυτικές κυρώσεις είναι αμφίβολη. Αν και το Βερολίνο υποστήριξε τα σκληρά μέτρα για τη Μόσχα μετά την πλήρη εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, οι πιθανές οικονομικές επιπτώσεις για τη Γερμανία είναι σχετικά περιορισμένες και αργές.
Ακόμη και όταν ο Scholz ανέστειλε το αμφιλεγόμενο έργο του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2 με τη Ρωσία, για παράδειγμα, προσπάθησε επίσης να περιορίσει τα βασικά ενεργειακά συμφέροντα της Γερμανίας απορρίπτοντας τις εκκλήσεις για συνολικό εμπάργκο φυσικού αερίου.
Αυτή η στρατηγική δεν εξελίχθηκε όπως ήλπιζε, αλλά μόνο επειδή οι ίδιοι οι Ρώσοι μείωσαν τη ροή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Η συνεχιζόμενη έλλειψη φυσικού αερίου στη Γερμανία, η οποία απειλεί να μειώσει βασικούς βιομηχανικούς τομείς, θα επηρεάσει αναπόφευκτα τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση θα αντιδράσει σε μια πιθανή κινεζική εισβολή στην Ταϊβάν. Με τον πληθωρισμό υψηλό και τις τιμές της ενέργειας να μην δείχνουν σημάδια πτώσης, η Γερμανία δεν μπορεί να αντέξει άλλο ένα πλήγμα στην οικονομία της.
Αξιωματούχοι στο Βερολίνο αναγνωρίζουν κατ’ ιδίαν ότι η Γερμανία δεν θα μπορούσε να υποστηρίξει τίποτα πέρα από τις συμβολικές κυρώσεις κατά της Κίνας. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρξουν δραματικές συζητήσεις στο Βερολίνο για το τελευταίο ηθικό δίλημμα της Γερμανίας. Τα πολιτικά talkshow θα αφιερώνουν ώρες στο θέμα και οι αρθρογράφοι των εφημερίδων θα χύνουν βαρέλια μελάνι αναλύοντας κάθε οπτική. Αλλά ως προς την ουσία, οι Γερμανοί θα προσφέρουν τα συνηθισμένα: Nichts (τίποτα).
