Γερμανία | Η μάχη για το νέο τσάρο της οικονομίας

Γερμανία | Η μάχη για το νέο τσάρο της οικονομίας
Γερμανία | Η μάχη για το νέο τσάρο της οικονομίας

Ο αντιπρόεδρος της Βουλής, Νικήτας Κακλαμάνης, το έθεσε με τον δικό του γλαφυρό τρόπο. “Ό,τι προλάβετε στην Ευρώπη κάντε το πριν σχηματιστεί κυβέρνηση στη Γερμανία, γιατί, αν γίνει ο αρχηγός των Φιλελευθέρων υπουργός Οικονομικών, θα λέμε “Σόιμπλε” και θα δακρύζουμε από την ανάμνηση”, ανέφερε χαρακτηριστικά, απευθυνόμενος στον υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταϊκούρα, προεδρεύοντας σε συνεδρίαση της Ολομέλειας, όπου περίσσεψαν οι αναφορές στη φτώχεια και την ανάγκη ελέγχου των τιμών, που έχουν εκτοξευτεί διεθνώς.

Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!

Του Κώστα Ράπτη

Και αποτελεί, πράγματι, πανευρωπαϊκά διαδεδομένη πεποίθηση ότι η νέα κυβέρνηση που μέλλει να αναλάβει στο Βερολίνο δεν θα είναι διόλου διευκολυντική σε ό,τι αφορά τις αναγκαίες επεκτατικές πολιτικές: όχι μόνο διότι ο εκλεκτός των Σοσιαλδημοκρατών και προαλειφόμενος για την καγκελαρία, Όλαφ Σολτς, βρίσκεται σε ολότελα διαφορετικό μήκος κύματος από την κομματική του βάση, προβάλλοντας ως συνεχιστής των πολιτικών της Άνγκελα Μέρκελ, στης οποίας την κυβέρνηση θήτευσε, μέχρι και σήμερα, ως αφοσιωμένος στη δημοσιονομική σταθερότητα υπουργός Οικονομικών.

Αλλά και διότι ο Κρίστιαν Λίντνερ των Φιλελευθέρων (FDP) δείχνει αποφασισμένος να μη συναινέσει σε μια συμμαχία με τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους αν δεν αποσπάσει ως “τρόπαιο” το υπουργείο Οικονομικών, γεγονός που θα τον καταστήσει αυτοτελή πόλο εξουσίας και δεύτερο ισχυρότερο πρόσωπο μετά τον καγκελάριο.

Άλλωστε, οι διεκδικήσεις του έχουν πλέον επισημοποιηθεί. Το FDP κατέθεσε και εγγράφως στους συνομιλητές του την πρόταση να υποδειχθεί από τις δικές του γραμμές (χωρίς να κατονομάζεται το πρόσωπο) ο διάδοχος του Σολτς στο περιζήτητο υπουργείο.

Κάτι τέτοιο δρομολογεί μια δύσκολη “καραμπόλα”, όπου θα πρέπει σε αντίβαρο οι Πράσινοι να δελεασθούν, ως δεύτερο ισχυρότερο κόμμα του συνασπισμού, τόσο με το υπουργείο Εξωτερικών, κατά την παράδοση, όσο και με το υπουργείο Οικονομίας, το οποίο αναμένεται επίσης να αναβαθμιστεί. Σε μια τέτοια περίπτωση η (τσαλακωμένη από τις εκλογικές της επιδόσεις) υποψήφια των Πρασίνων για την καγκελαρία, Αναλένα Μπέρμποκ, προορίζεται για την πρώτη θέση, ενώ ο έτερος συμπρόεδρος του κόμματος, Ρόμπερτ Χάμπεκ, ο οποίος έχει αναδειχθεί σε ισχυρό άνδρα των μετεκλογικών διαβουλεύσεων, επιφυλάσσει για τον εαυτό του το αναπτυξιακό χαρτοφυλάκιο.

Γερμανία | Η μάχη για το νέο τσάρο της οικονομίας

Το δίλημμα 

Καθόλου τυχαία, έπειτα από μια προεκλογική εκστρατεία στην οποία επικράτησε μακάρια αδιαφορία για τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής και άμυνας, ο τωρινός διαγκωνισμός των κομμάτων να επικεντρώνεται στη συγκρότηση του οικονομικού επιτελείου.

Αλλά ο πραγματικός γόρδιος δεσμός δεν αφορά την ονοματολογία, παρά τις πολιτικές. Και εδώ είναι κατεξοχήν στραμμένα (μάλλον με ανησυχία) τα βλέμματα των λοιπών Ευρωπαίων εταίρων, αρχής γενομένης από την Εμανουέλ Μακρόν, που έχει μπει στην κούρσα της επανεκλογής του. Διότι οι υποσχέσεις των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών προς το κοινό τους για τόνωση των κοινοτικών πολιτικών και οι φιλοδοξίες των Πρασίνων για ταχύτερη ενεργειακή μετάβαση και ενίσχυση των υποδομών θα πρέπει με έναν ευρηματικό τρόπο να χρηματοδοτηθούν χωρίς να παραβιαστεί το συνταγματοποιημένο “φρένο χρέους” και η πολιτική μη ανοχής των ελλειμμάτων, της οποίας άγρυπνος φρουρός στέκει το FDP, ζητώντας μάλιστα και μειώσεις φόρων.

Και προφανώς θα πρέπει η Γερμανία να δώσει πρώτη το παράδειγμα, εάν επείγεται να αρθεί η χαλάρωση που επέβαλε στην πολιτική της Ευρωζώνης η πανδημία, και ξεκαθαρίζει ότι τα έκτακτα προσωρινά μέτρα είναι ακριβώς αυτό και δεν προοιωνίζονται βήματα προς τη “μεταβιβαστική ένωση”. Όμως, από την άλλη πλευρά, η επί πολλά έτη καθήλωση των δικών της επενδύσεων κινδυνεύει να τη μετατρέψει σε μεγάλο χαμένο της “τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης”, την ώρα που οι διεθνείς ανταγωνιστές “τρέχουν”.

Γερμανία | Η μάχη για το νέο τσάρο της οικονομίας

Αναζητείται κατάλληλο δημοσιονομικό εργαλείο

“Όχημα ειδικού σκοπού” ή αποθεματικό ταμείο; Αυτή η τόσο ακατάληπτη στους εκτός Γερμανίας συζήτηση αποτελεί το βασικό αντικείμενο των συζητήσεων μεταξύ των τριών κομμάτων (SPD, FDP, Πράσινοι) που ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό νέου κυβερνητικού συνασπισμού και σχετίζεται άμεσα με τη συζήτηση για το “πράσινο” επενδυτικό πρόγραμμα, ύψους 500 δισ. ευρώ, που εκτείνεται σε δέκα χρόνια και δίνει έμφαση στις επενδύσεις που υπηρετούν τους στόχους της ενεργειακής μετάβασης και της ψηφιοποίησης της γερμανικής οικονομίας.

Η μία επιλογή, αυτή της χρηματοδότησης του προγράμματος μέσα από ένα οικονομικό εργαλείο χρησιμοποιούμενο άπαξ και αποκλειστικά αφιερωμένο στο εν λόγω εγχείρημα, φαίνεται να μη βρίσκει αρνητικό το, προσκολλημένο σε βαθμό εμμονής στην αρετή της δημοσιονομικής πειθαρχίας, FDP. Έχει, ωστόσο, το μεγάλο μειονέκτημα ότι παρακάμπτει την κοινοβουλευτική διαδικασία, κάτι που δεν συνηθίζεται για τα γερμανικά πολιτικά δεδομένα.

H δεύτερη, αυτή της δημιουργίας ενός ταμείου αποκλειστικά αφιερωμένου στο φιλόδοξο επενδυτικό εγχείρημα, η οποία υποστηρίζεται από Πράσινους και SPD, ενώ έχει το πλεονέκτημα του κοινοβουλευτικού ελέγχου, έρχεται αντιμέτωπο με το ιερό για το Βερολίνο (ή ακριβέστερα τη Φρανκφούρτη) ταμπού των πλεονασματικών Προϋπολογισμών.

Και αυτό γιατί η χρηματοδότηση του συγκεκριμένου ταμείου βασίζεται στη δυνατότητα του δανεισμού που προσφέρει η παράταση της αναστολής του διαβόητου “φρένου χρέους” και για το επόμενο έτος, εξέλιξη που δείχνουν αποφασισμένοι να εμποδίσουν οι δημοσιονομικοί “ιέρακες”. Φέρνουν, μάλιστα, ως επιχείρημα πως στην τελευταία περίπτωση παρόμοιας κυβερνητικής παρέμβασης, με τη δημιουργία αποθεματικού ταμείου ύψους 48 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης το 2015, ήταν οι πλεονασματικοί Προϋπολογισμοί που επέτρεψαν τη χρηματοδότησή του.

Παρά τις αντιθέσεις, διαφαίνεται χώρος για συμβιβασμό. Υπάρχουν, ωστόσο, μια σειρά από άλλες εκτός της οικονομικής σφαίρας επιπλοκές. Όπως προειδοποιούν ο πρώην επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομικών Ειδικών, Λαρς Φελντ, και ο Μαρσέλ Φράτσερ, πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικής Έρευνας (DIW), καθεμία εκ των δύο επιλογών ενέχει νομικό ρίσκο.

Γερμανία | Η μάχη για το νέο τσάρο της οικονομίας | Γερμανία

Παραπέμπουν, μάλιστα, στο πρόσφατο σχετικά παράδειγμα του κρατιδίου της Βάδης-Βυρτεμβέργης, όπου η εταιρεία ειδικού σκοπού που συστάθηκε από την τοπική κυβέρνηση, τη μόνη πανεθνικά με Πράσινο πρωθυπουργό, με σκοπό τη διάθεση πόρων σε επενδυτικά προγράμματα που δίνουν έμφαση στην ενεργειακή μετάβαση και την “πράσινη ενέργεια”, μηνύθηκε από το τοπικό παρακλάδι της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD), ακριβώς στη λογική ότι οι πόροι δεν χρηματοδοτούνται από πλεονάσματα του Προϋπολογισμού.

Φυσικά, ο λόγος που συζητείται το ζήτημα δεν αφορά μόνο τις δημοσιονομικές και αναπτυξιακές επιπτώσεις του εντός Γερμανίας. Με ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση να περιμένει τις εξελίξεις ως προς τη σύνθεση της κυβέρνησης, και ειδικά του υπουργείου Οικονομικών, η όλη κουβέντα και το πώς αυτή τελικά θα εξελιχθεί αναμένεται να καθορίσει τη θέση της χώρας στην επικείμενη “μάχη” για το Νέο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και, κατ’ επέκταση, το τι είναι ανεκτό για τις υπόλοιπες χώρες, αφού ο πήχης που θα θέσει για τον εαυτό της η Γερμανία θέτει τα επιτρεπτά όρια για τους άλλους 26 της Ένωσης.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *