Οι απόψεις διίστανται ως προς το πόσο σοβαρή θα είναι η πτώση. Αλλά στην ουσία, οι οικονομικές προβλέψεις είναι οι ίδιες: η οικονομία της Ρωσίας θα συνεχίσει πιθανότατα να συρρικνώνεται το επόμενο έτος, σχολιάζει η Handelsblatt.
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) αναμένει ότι η οικονομική παραγωγή θα μειωθεί κατά 2,3%. Η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει ακόμη και πτώση 3,6%, ενώ η Deutsche Bank αναμένει μείον 2,8%. Η Ρωσική Κεντρική Τράπεζα παραμένει ασαφής, υποθέτοντας ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) θα μειωθεί κατά 1 έως 4%.
Έχουν περάσει δέκα μήνες από την έναρξη της επίθεσης μεγάλης κλίμακας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου. Και πολλοί οικονομολόγοι πιστεύουν τώρα ότι η ύφεση θα είναι λιγότερο απότομη απ’ ό,τι πιστεύαμε όταν ψηφίστηκαν οι πρώτες δυτικές κυρώσεις. Αλλά θα μπορούσε να διαρκέσει περισσότερο.
Ακόμη και οι πιο αισιόδοξες προβλέψεις δεν πρέπει να κρύψουν τα διαρθρωτικά προβλήματα της χώρας, λένε οι ειδικοί. Εξακολουθούν να βλέπουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες στη μεγάλη εξάρτηση της χώρας από τις εξαγωγές πρώτων υλών.
Οικονομία της Ρωσίας: Πώς θα συνεχίσουν να επηρεάζουν οι κυρώσεις;
“Οι διαφορές μεταξύ των προβλέψεων των διαφόρων ινστιτούτων δείχνουν ότι εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα ως προς το πώς θα εξελιχθούν τελικά οι κυρώσεις”, λέει ο Γιάνις Κλούγκε, οικονομολόγος και ειδικός σε θέματα Ρωσίας στο Stiftung Wissenschaft und Politik με έδρα το Βερολίνο. Πολλοί από τους συναδέλφους του εμπειρογνώμονες συμμερίζονται αυτή τη γνώμη.
Ο Βασίλι Αστρόφ, οικονομολόγος στο Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Μελετών της Βιέννης (WIIW), κάνει επίσης λόγο για “μεγάλη αβεβαιότητα” ως αιτία για το εύρος των εκτιμήσεων. “Οι ρωσικοί οργανισμοί δίνουν πάντα ελαφρώς πιο αισιόδοξες προβλέψεις από τους εξωτερικούς οργανισμούς”, εξηγεί.
Το Υπουργείο Οικονομίας είναι “μάλλον πιο αισιόδοξο”, το Υπουργείο Οικονομικών είναι “πιο επιφυλακτικό” και η Κεντρική Τράπεζα είναι “ακόμη πιο επιφυλακτική”. Το ρωσικό Υπουργείο Οικονομίας αναμένει στην πραγματικότητα μείωση της οικονομικής παραγωγής μόνο κατά 0,8% το επόμενο έτος.
Πέρυσι, η οικονομία της Ρωσίας εξακολουθούσε να αναπτύσσεται κατά 4,7%. Όμως η ρωσική επίθεση στην Ουκρανία έφερε μια δραστική μεταστροφή. Το 2022, το ΔΝΤ εκτιμά ότι η οικονομική παραγωγή θα έχει μειωθεί κατά 3,4%. Άλλα ινστιτούτα αναμένουν μείωση έως και 4%.
Ο λόγος είναι οι εκτεταμένοι δυτικοί περιορισμοί στον ενεργειακό και χρηματοπιστωτικό τομέα, συμπεριλαμβανομένου του μερικού παγώματος των ρωσικών αποθεμάτων. Πολλές εταιρείες εγκατέλειψαν την αγορά, ενώ μετά την επιστράτευση στα τέλη Σεπτεμβρίου υπήρξε έλλειψη ανδρών εργαζομένων σε πολλά μέρη, οι οποίοι υπηρετούν τώρα στο στρατό ή έχουν εγκαταλείψει τη χώρα.
Η εξάρτηση από τις εξαγωγές είναι πιθανό να αποτελέσει την ιδιαίτερη καταστροφή της Ρωσίας το 2023
Ο Γκούντερ Ντόιμπερ, επικεφαλής του τμήματος ερευνών της Raiffeisen Bank, που εδρεύει στη Βιέννη, προβλέπει κυρίως ένα δύσκολο ξεκίνημα του έτους για τη ρωσική οικονομία. Αναμένει ότι θα “καταρρεύσει και πάλι σημαντικά” το πρώτο τρίμηνο και ότι το ΑΕΠ θα μειωθεί κατά τέσσερα έως έξι τοις εκατό. Τότε θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί θετικός ρυθμός ανάπτυξης για το σύνολο του έτους, είπε.
Η επιστράτευση θα έχει “σημαντικό αντίκτυπο” στην αγορά εργασίας κατά το πρώτο τρίμηνο και ο Ντόιμπερ δεν αποκλείει περαιτέρω κύματα επιστράτευσης. Ο καθοριστικός παράγοντας για τον ίδιο, ωστόσο, είναι η ισχυρή εξάρτηση της ρωσικής οικονομίας από τις εξαγωγές, ιδίως στον τομέα της ενέργειας.
“Εκτός από τη διακοπή των ρωσικών παραδόσεων, πολλές από τις δυτικές κυρώσεις στον τομέα των ενεργειακών παραδόσεων θα έχουν τον πλήρη αντίκτυπό τους μόνο το τέταρτο τρίμηνο του 2022 και επομένως θα πρέπει να έχουν ήδη αποτελέσματα το πρώτο τρίμηνο του 2023”, εξηγεί ο οικονομολόγος, “αυτό ισχύει κυρίως για τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Όμως, ανάλογα με το πώς θα λάβει η Ρωσία αντίμετρα, δεν αποκλείεται η ύφεση να είναι λιγότερο σοβαρή ή να δούμε ακόμη και “μαύρο μηδέν”.
Στο πλαίσιο αυτό, οι Ρώσοι αξιωματούχοι τονίζουν τακτικά ότι μπορούν να στραφούν σε άλλες αγορές. Αλλά ο οικονομολόγος του WIIW Αστρόφ επικρίνει αυτό το επιχείρημα. Προβλέπει ότι η Ρωσία θα πωλεί λιγότερο πετρέλαιο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και περισσότερο στην Ασία. Αλλά ο διακόπτης θα μπορούσε να λειτουργήσει “μόνο εν μέρει”. “Έτσι, η ουσία είναι ότι η Ρωσία θα εξάγει λιγότερο πετρέλαιο. Πιθανώς θα είναι ακόμη πιο ακραίο για το φυσικό αέριο”, λέει ο Αστρόφ.
Το οικονομικό μοντέλο της “Ρωσίας-Φρούριο” φτάνει στο τέλος του;
Το 2022, σύμφωνα με πολλούς εμπειρογνώμονες, ήταν κυρίως χάρη στη συνετή διαχείριση της ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας υπό την Ελβίρα Ναμπιουλίνα ότι οι κυρώσεις δεν έπληξαν πολύ περισσότερο τη χώρα στην αρχή του πολέμου. Επιπλέον, οι ισχυρές αγορές πετρελαίου είχαν “βοηθήσει εξαιρετικά” τη χώρα πέρυσι, κρίνει ο Ντόιμπερ.
Είναι ωστόσο πεπεισμένος για το αποτέλεσμα των κυρώσεων: “Είναι αλήθεια ότι το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών θα παραμείνει σημαντικό και θα συρρικνωθεί μόνο αργά τα επόμενα χρόνια”. Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, η χαμηλότερη εισροή ξένου συναλλάγματος υπονομεύει το οικονομικό μοντέλο της “Ρωσίας-φρούριο”, λέει ο Ντόιμπερ. Η “πολύ σημαντική συνιστώσα” το 2023, σύμφωνα με τον Ντόιμπερ, είναι επομένως: “Πώς θα συνεχιστεί το ισοζύγιο εξαγωγών;”
Ο οικονομολόγος Αστρόφ βλέπει ήδη τη Ρωσία σε “διαρθρωτική κρίση”. Αυτό οφείλεται, πρώτον, στο γεγονός ότι πολλοί κλάδοι πρέπει τώρα να προσαρμοστούν σε νέες συνθήκες, οι οποίες θα είναι αισθητές και το 2023.
“Δεύτερον, η απόσυρση των δυτικών εταιρειών από τη Ρωσία θα πλήξει την οικονομία”. Ως ακραίο παράδειγμα αναφέρει την αυτοκινητοβιομηχανία. Αλλά ταυτόχρονα, λέει, η οικονομία παραμένει πολύ ευπροσάρμοστη.
Ωστόσο, η κάμψη είναι πιθανό να είναι αισθητή. “Δεν πρέπει να αφήσουμε τους εαυτούς μας να εξαπατηθούν: Τα επιφανειακά, σχετικά καλά στοιχεία του ΑΕΠ συγκαλύπτουν το γεγονός ότι η εγχώρια οικονομία τα πάει μάλλον άσχημα”, λέει ο Ντόιμπερ. Εάν η κατανάλωση και οι επενδύσεις μειωθούν κατά 5 έως 8%, αυτό θα ήταν σημαντικό, λέει.
“Από όσα αναφέρουν τοπικές πηγές επί τόπου, η οικονομική κατάσταση στο δρόμο είναι χειρότερη από ό,τι δείχνουν τα επίσημα στοιχεία. Οι δείκτες διευθυντών αγορών δείχνουν πόσο δύσκολα περνάει ο τομέας των υπηρεσιών, για παράδειγμα”.
Το basis – effect θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στις προσδοκίες ανάπτυξης για το 2024
Σε αυτό προστίθενται τα σχέδια προϋπολογισμού του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Προβλέπουν ότι το επόμενο έτος το 1/3 του προϋπολογισμού θα δαπανηθεί για την άμυνα και την ασφάλεια, ενώ θα περικοπούν τα χρήματα για τα σχολεία, τα νοσοκομεία και τις δημόσιες υποδομές. Ωστόσο, ο προϋπολογισμός θεωρείται περισσότερο κατευθυντήρια γραμμή παρά σταθερό πλαίσιο- δεν είναι ασυνήθιστες οι πολλαπλές προσαρμογές κατά τη διάρκεια ενός έτους.
Για το έτος 2024, τα δυτικά ιδρύματα βλέπουν ήδη τη ρωσική οικονομία να αναπτύσσεται και πάλι έως και 1,6%, ενώ οι ρωσικοί οργανισμοί υποθέτουν τιμές έως και 2,5%. Οι ειδικοί επισημαίνουν, ωστόσο, ότι οι πρώτες προβλέψεις για το μεθεπόμενο έτος θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το φαινόμενο της βάσης: Εάν το ποσοστό του προηγούμενου έτους είναι ιδιαίτερα χαμηλό, θα είναι αντίστοιχα ισχυρό.
Ο οικονομολόγος Αστρόφ είναι βέβαιος όσον αφορά την εξέλιξη μετά το επόμενο έτος: “Μακροπρόθεσμα, το αναπτυξιακό δυναμικό της ρωσικής οικονομίας θα αποδυναμωθεί”. Κατά την άποψή του, ο πλήρης αντίκτυπος των κυρώσεων θα φανεί μόλις σε δύο ή τρία χρόνια.