Last updated on 30 Ιανουαρίου, 2023 at 08:55 πμ
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!
Συμπληρώνονται φέτος 25 χρόνια από την κορύφωση της κρίσης στα Ίμια, που ολοκληρώθηκε με την παρέμβαση των ΗΠΑ και οδήγησε στην επιβολή από την τουρκική πλευρά της πολιτικής των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο.
Όσα έχουν ακολουθήσει τα 25 αυτά χρόνια σαν επιπτώσεις αυτής της κρίσης, όλη αυτή η αλυσίδα γεγονότων που φτάνει μέχρι και τις σημερινές διερευνητικές επαφές ελληνικής και τούρκικης κυβέρνησης δείχνουν ότι ακόμα και σήμερα παραμένει άθικτο όλο το πλαίσιο εντός του οποίου κλιμακώνεται η επιθετικότητα της νεο – οθωμανικής πολιτικής της Τουρκίας με την ανοχή των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το χρονικό της κρίσης των Ιμιων
Η κρίση ξεκινά στις 26 Δεκέμβρη 1995 όταν τουρκικό φορτηγό πλοίο προσάραξε στη βραχονησίδα Ίμια και ο Τούρκος πλοίαρχος αρνήθηκε την ελληνική βοήθεια με τον ισχυρισμό ότι το σκάφος βρίσκεται σε τουρκικά ύδατα. Τελικά, το πλοίο αποκολλήθηκε στις 28 Δεκέμβρη 1995 από ελληνικά ρυμουλκά.
Στις 25 Γενάρη 1996 η τουρκική εφημερίδα “Χουριέτ” φέρνει στη δημοσιότητα το γεγονός, δίνοντας το έναυσμα για την κήρυξη του “πολέμου των σημαιών”. Την ίδια μέρα ο δήμαρχος Καλύμνου με κατοίκους τους νησιού πηγαίνει στην Ίμια και υψώνει την ελληνική σημαία.
Στις 28 Γενάρη 1996 Τούρκοι υποδυόμενοι τους δημοσιογράφους πήγαν με ελικόπτερο στη βραχονησίδα, αφαίρεσαν την ελληνική σημαία και ύψωσαν την τουρκική.
Η ελληνική σημαία κατόπιν άνωθεν εντολής υψώνεται και πάλι από το πλήρωμα ελληνικού πολεμικού πλοίου.
Την επόμενη μέρα, 29 Γενάρη 1996, η Τουρκία επισημοποίησε την απαίτησή της, ζητώντας με διάβημα την έναρξη διμερούς διαλόγου για τη ρύθμιση του καθεστώτος των βραχονησίδων στο Αιγαίο.
Μετά από αυτά ο “πόλεμος των σημαιών” δίνει στις 30 Γενάρη 1996 τη θέση του σε μια πρωτοφανή κινητοποίηση της στρατιωτικής μηχανής Ελλάδας και Τουρκίας.
Στη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Καλύμνου βρίσκονταν καθ’ όλη τη διάρκεια της κορύφωσης της κρίσης οι στόλοι Ελλάδας και Τουρκίας, ενώ κατά διαστήματα πετούσαν και από τις δύο πλευρές μαχητικά αεροσκάφη.
Η κορύφωση της κρίσης ξεκίνησε πριν τα ξημερώματα της 30ής Γενάρη, όταν διαπιστώθηκε ότι τουρκικά πολεμικά πλοία είχαν αποπλεύσει από τις βάσεις τους, στο Αξάζ και τη Σμύρνη, στα απέναντι τουρκικά παράλια.
Στις 7.30 το πρωί μια τουρκική φρεγάτα παραβίασε τα ελληνικά χωρικά ύδατα με κατεύθυνση τις νησίδες Ίμια και ένα ελικόπτερο απογειώθηκε από αυτήν με προφανή στόχο να αποβιβάσει εκεί Τούρκους στρατιώτες πράγμα που τελικά αποτράπηκε.
Όπως έγινε γνωστό εκ των υστέρων, στις 2 μετά τα μεσάνυχτα της 30 προς 31 Γενάρη περίπου δέκα Τούρκοι κομάντος επιβιβάστηκαν στη μία από τις δύο βραχονησίδες, τη μικρή Ιμια. Το γεγονός αυτό τα ελληνικά επιτελεία το πληροφορήθηκαν από… τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης στις 3.30 περίπου το πρωί.
Πέρασαν δύο ώρες, όταν στις 5.30 π.μ. ελληνικό ελικόπτερο, που σηκώθηκε από τη φρεγάτα “Ναυαρίνο”, προσέγγισε τη βραχονησίδα και εντόπισε τους Τούρκους κομάντος. Είναι το μοιραίο ελικόπτερο που, μετά την ολοκλήρωση της αποστολής του και κατά την επιστροφή του στην ελληνική φρεγάτα, κατέπεσε και συνετρίβη στη θάλασσα 2 ν. μίλια βόρεια των Ιμια.
Τρεις αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού είναι το ανθρώπινο “τίμημα” της κρίσης. Πρόκειται για τους: Υποπλοίαρχο Χ. Καραθανάση,34 ετών, υποπλοίαρχο Π. Βλαχάκο,31 ετών και αρχικελευστή Ε. Γιαλοψό,29 ετών.
Για τη στιγμή είχε μιλήσει σε συνέντευξή του στον ANT1 ο κυβερνήτης της κανονιοφόρου «Πυρπολητής», Γιάννης Πάττας. «Πάγωσαν όλα, τη στιγμή που είχαμε την απώλεια του ελικοπτέρου ουσιαστικά σταμάτησε ο χρόνος. Είδα ναύτες να κλαίνε, έφτασα στο σημείο ως κυβερνήτης του πλοίου, με όλα τα προβλήματα που είχα, να παρηγoρώ νέα παιδιά που μου λέγανε γιατί κύριε κυβερνήτα», ανέφερε.
Για πρώτη φορά σε εκείνο το ρεπορτάζ είχαν προβληθεί εικόνες από τις δραματικές ώρες της κρίσης των Ιμίων με τους Στόλους Ελλάδας και Τουρκίας σε θέση μάχης, ενώ από τη γέφυρα της κανονιοφόρου «Πυρπολητής» φαίνεται και το μοιραίο ελικόπτερο.
Σε παλιότερες δηλώσεις του ο αδελφός του υποπλοίαρχου Παναγιώτη Βλαχάκου είχε αποκαλύψει την τελευταία συνομιλία που είχε μαζί του. «Μικρέ να προσέχεις! Αυτή ήταν η τελευταία μας συζήτηση τρεις μέρες πριν πεθάνει», είχε πει στον ANT1. «Ποτέ δεν ειπώθηκε η αλήθεια για το τι συνέβη. Το πολυσέλιδο πόρισμα ήταν ανυπόγραφο, γράφοντας απλά ότι το ελικόπτερο έπεσε, χωρίς ενδείξεις ή αποδείξεις», είχε τονίσει και πρόσθεσε: «Είναι κάτι που θα το ψάχνουμε. Κάποια στιγμή θα βρεθεί κάποιος που θα μας πει την αλήθεια. Θα μας κοιτάξει στα μάτια και θα μας το πει. Έτσι πιστεύω».
Η αποκλιμάκωση της κρίσης έγινε δυνατή κατόπιν παρέμβασης των ΗΠΑ, με τη φράση «Όχι πλοία, όχι στρατιώτες, όχι σημαίες» ενώ ακολούθησε το ευχαριστήριο του Έλληνα πρωθυπουργού Κ. Σημίτη στη Βουλή, την επομένη της κρίσης των Ιμίων: «Η ελληνική κυβέρνηση επέτυχε την απεμπλοκή των ελληνικών και τουρκικών δυνάμεων από το χώρο της Ιμια και την αποκλιμάκωση της κρίσης. Η απεμπλοκή επετεύχθη, χωρίς καμιά απολύτως διαπραγμάτευση με την τουρκική πλευρά…Θέλω να ευχαριστήσω την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών για την πρωτοβουλία και τη βοήθειά τους…».
Λίγες μέρες μετά την κρίση (Φλεβάρης 1996), ο Νίκολας Μπερνς, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ έριξε μια «βολή» για όλα όσα ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια μέχρι και σήμερα δηλώνοντας: «Οι ΗΠΑ δεν αναγνωρίζουν ελληνική ή τουρκική κυριαρχία στα Ίμια. Μπορεί να είναι και μερικά άλλα νησιά ή νησίδες επί των οποίων έχουμε παρόμοια θέση».
Η πολιτική των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο που πρόβαλε η Τουρκική κυβέρνηση, με τις ευλογίες πια των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ, επισημοποιήθηκε με τη Συμφωνία της Μαδρίτης το 1997, όπου αναγνωρίστηκε πως η Τουρκία έχει «νόμιμα, ζωτικά συμφέροντα και ενδιαφέροντα» στο Αιγαίο και λίγο αργότερα με τη Συμφωνία του Ελσίνκι, το 1999, όπου στο όνομα της διεύρυνσης της ΕΕ αναγνωρίζονται ελληνοτουρκικές «συνοριακές διαφορές» στο Αιγαίο.
Τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια μέχρι και σήμερα-και περιλαμβάνουν και τους κύκλους διερευνητικών επαφών- ασχέτως των περιοδικών διακοπών τους, προωθούνται επάνω σε αυτό το διαμορφωμένο πλαίσιο: με τις ευλογίες του ΝΑΤΟ που δεν αναγνωρίζει σύνορα στο Αιγαίο, των ΗΠΑ που βλέπουν «διαφορές προς επίλυση» και της ΕΕ που συνεχίζει το παζάρι για τις ευρωτουρκικές μπίζνες στις πλάτες του ελληνικού λαού.