Last updated on 14 Απριλίου, 2021 at 07:36 μμ
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!Η “Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων της Εγκληματικής Δράσης της Τρομοκρατίας στην Ελλάδα” καθιερώθηκε το 2006, με πρόταση της τότε Υπουργού Παιδείας Μαριέτας Γιαννάκου και τιμάται από τότε κάθε χρόνο την τρίτη Κυριακή του έτους.
Η πρόταση της κ. Γιαννάκου αποτυπώθηκε στο άρθρο 14 του νόμου 2443/2006, το οποίο ψήφισαν Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ και καταψήφισαν ΚΚΕ και ΣΥΝ.
Κατά τη διάρκεια της τότε συζήτησης στη Βουλή ο εισηγητής της ΝΔ, Γιώργος Βασιλείου, τόνισε ότι η καθιέρωση της ημέρας μνήμης “αποτελεί τον ελάχιστο φόρο τιμής που οφείλουμε να αποτίσουμε σε όλους αυτούς που έπεσαν θύματα από πολέμιους της δημοκρατίας. Η μνήμη μας για τα πρόσωπα αυτά, πρέπει να μείνει εναργής και να αποτελεί μνημείο αναφοράς για όλους μας”.
Την επίσημη στάση του ΠΑΣΟΚ εξέφρασε ο εισηγητής του, Χρήστος Αηδόνης, ο οποίος χαρακτήρισε την καθιέρωση της ημέρας μνήμης “ελάσσονα και όχι μείζονα εθιμοτυπική διαδικασία, με την οποία δεν μπορεί να διαφωνήσει κανείς”.
Την αντίθεσή τους στην καθιέρωση ημέρας μνήμης για τα θύματα της τρομοκρατίας εξέφρασαν τα κόμματα της Αριστεράς.
Ο βουλευτής του ΚΚΕ, Αντώνης Σκυλλάκος, αφού τη χαρακτήρισε αμερικανικής εμπνεύσεως, υπογράμμισε ότι το κόμμα του δεν διαπνέεται από τρομολαγνεία, αλλά από σεβασμό προς τα θύματα της τρομοκρατίας. Για “πανηγυρισμούς και πυροτεχνήματα” έκανε λόγο ο, εκείνη την εποχή, εκπρόσωπος του Συνασπισμού, Φώτης Κουβέλης.
Τα 23 θύματα της 17 Νοέμβρη
Ενθυμούμενοι τα θύματα της τρομοκρατίας στην Ελλάδα, κάνουμε αρχικά λόγο για εκείνα της 17 Ν πριν την οριστική εξάρθρωση της μετά τη σύλληψη των μελών του “σκληρού” πυρήνα της.
Πρόκειται για τους:
Ο Ρίτσαρντ Γουέλς, Σταθμάρχης της CIA (23.12.1975)
Ο Ευάγγελος Μάλλιος, απόκτακτος αστυνομικός και βασανιστής της χούντας (14.12.1976)
Ο Αστυνόμος Παντελής Πέτρου και ο αστυφύλακας οδηγός του Σωτήρης Σταμούλης (16.01.1980)
Ο Τζορτζ Τσάντες (αμερικανός διπλωμάτης)
Ο οδηγός του Νίκος Βελούτσος (15.11.1983)
Ο αστυφύλακας Χρήστος Μάτης (24.12.1984)
Ο εκδότης της “Απογευματινής” Νίκος Μομφερράτος και ο οδηγός του Σ. Ρουσέτης (21.2.1985)
Ο αρχιφύλακας Νίκος Γεωργακόπουλος (26.11.1985)
Ο βιομήχανος Δημήτρης Αγγελόπουλος (8.4.1986)
Ο βιομήχανος Αλέξανδρος Αθανασιάδης (1.5.1988)
Ο ναυτικός ακόλουθος των ΗΠΑ Γουίλιαμ Νορντίν (28.6.1988)
Ο εισαγγελέας Κώστας Ανδρουλιδάκης (10.1.1989)
Ο δημοσιογράφος και βουλευτής Παύλος Μπακογιάννης (26.9.1989)
Ο Αμερικανός λοχίας Ρόναλντ Στιούαρτ (12.5.1991)
Ο αστυφύλακας Γιάννης Βαρής (02.11.1991)
Ο Τούρκος διπλωμάτης Γιοργκού Τσετίν (7.10.1992)
Ο φοιτητής Θάνος Αξαρλιάν (14.7.1992)
Ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας Μιχάλης Βρανόπουλος(24.1.1994)
Ο Τούρκος διπλωμάτης Ομέρ Σιπαχίογλου (4.7.1994)
Ο εφοπλιστής Κώστας Περατικός (28.5.1997)
Ο Βρετανός στρατιωτικός ακόλουθος Στίβεν Σόντερς (8.6.2000)
Η δολοφονία του Στίβεν Σόντερς έδωσε αφορμή για την επέμβαση της Σκότλαντ Γιαρντ η οποία συνέβαλε δραστικά στην σύλληψη των μελών της “17 Νοέμβρη”.
Το πρώτο θύμα της 17 Νοέμβρη, ήταν ο σταθμάρχης της CIA στην Αθήνα, Ρίτσαρντ Γουέλς. Δολοφονήθηκε από τρία μέλη της στις 23 Δεκεμβρίου 1975, έξω από το σπίτι του στο Ψυχικό, ενώ επέστρεφε με τη σύζυγό του από δεξίωση στο σπίτι του Αμερικανού πρέσβη. Η ανάληψη ευθύνης, είχε σταλεί στη γαλλική εφημερίδα “Liberation”, ωστόσο δεν έγινε πιστευτή και για ένα χρόνο δεν αξιολογήθηκε. Η δολοφονία Γουέλς, είχε παραγραφεί, όταν τα μέλη της 17Ν, κάθισαν στο εδώλιο.
Κομβικές στην πορεία της οργάνωσης, θεωρούνται η δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη και ο θάνατος του φοιτητή Θάνου Αξαρλιάν, στην επίθεση με ρουκέτα που είχε ως στόχο τον Ιωάννη Παλαιοκρασσα.
Το πρωί της 26ης Σεπτεμβρίου 1989, ο Παύλος Μπακογιάννης κατευθυνόταν προς το γραφείο του σε πολυκατοικία της οδού Ομήρου στο κέντρο της Αθήνας. Σύμφωνα με μαρτυρία της Ντ. Μπακογιάννη στη δίκη της 17Ν, ο Παύλος Μπακογιάννης, έχοντας περάσει όλο το βράδυ στα γραφεία του Συνασπισμού (ήταν σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις για σχηματισμό κυβέρνησης), είπε στον συνοδό του να μην πάει μαζί του στο γραφείο.
Οι δολοφόνοι τον περίμεναν στην είσοδο. Τον πυροβόλησαν τέσσερις φορές και σύμφωνα με την αστυνομία, ένας από αυτούς του έριξε και τη χαριστική βολή. Σύμφωνα με αυτόπτη μάρτυρα, που κατέθεσε στη δίκη της 17 Νοέμβρη, στο σημείο της επίθεσης είδε τον Σάββα Ξηρό και τον Ηρακλή Κωστάρη. Ο άνθρωπος που έδωσε τη χαριστική βολή με το 45αρι φέρεται να είναι ο Δημήτρης Κουφοντίνας.
Στις 14 Ιουλίου 1992, η 17 Νοέμβρη επιχειρεί να δολοφονήσει τον τότε υπουργό Οικονομικών, Γιάννη Παλαιοκρασσά.
Η επίθεση γίνεται με ρουκέτα και στόχο το θωρακισμένο αυτοκίνητό του, στη συμβολή των οδών Βουλής και Καραγιώργη Σερβίας. Από τα θραύσματα και το ωστικό κύμα χάνει τη ζωή του ο 20χρονος Θάνος Αξαρλιάν.
Στη δίκη της 17 Νοέμβρη, ο Δημήτρης Κουφοντίνας ζήτησε συγγνώμη από τη μητέρα του Αξαρλιάν, η οποία δεν την δέχθηκε, καθώς όπως είπε όταν έχασε το παιδί της έκανε έκκληση στην οργάνωση να σταματήσει οριστικά τις επιθέσεις. Εκείνοι όμως συνέχισαν.
Από την ίδια οργάνωση τραυματίστηκαν ο Αμερικανός λοχίας Ρόμπερτ Τσαντ (3.4.1984), ο Παναγιώτης Ρουσέτης (οδηγός του Μομφερράτου) (2.2.1985), ο γιατρός Ζαχαρίας Καψαλάκης (4.4.1987), ο εισαγγελέας Παναγιώτης Ταρασουλέας (18.1.1989), ο τότε βουλευτής του ΠαΣοΚ Γιώργος Πέτσος (8.5.1989), ο επιχειρηματίας Βαρδής Βαρδινογιάννης και ο οδηγός του (20.9.1990), ο τούρκος επιτετραμμένος Ντενίζ Μπουλούκμπακσι, ο οδηγός του, η ιδιαιτέρα του και μία διερχόμενη πολίτις (16.7.1991), ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάννης Παλαιοκρασάς (14.7.1992) και ο τότε βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Λευτέρης Παπαδημητρίου (21.12.1992).
Από την “Αντικρατική Πάλη” δολοφονήθηκαν ο εισαγγελέας Γεώργιος Θεοφανόπουλος (1.4.1985) και οι συνοδοί χρηματαποστολής Γ. Πανταζόπουλος και Μ. Τσιμπούρης.
Από την “Επαναστατική Αλληλεγγύη” δολοφονήθηκε ο ψυχίατρος των φυλακών Κορυδαλλού Μάριος Μαράτος (19.2.90).
Από τους “Επαναστατικούς Πυρήνες” δολοφονήθηκε η υπάλληλος Ασφαλιστικής Εταιρείας Βιργινία Κωνσταντίνου, ενώ τραυματίστηκε και 30χρονος συνάδελφός της.
Στους Πυρήνες της Φωτιάς χρεώνεται η δολοφονία του Δημήτρη Μίχα, του 53χρονου οδηγού ταξί που προσπάθησε να σταματήσει τους δράστες μετά από ληστεία τράπεζας στις 19.08. 2012.
Η Σέχτα των Επαναστατών είχε αναλάβει την ευθύνη για τη δολοφονία του Σωκράτη Γκιόλια στις 19.07.2010 έξω από το σπίτι του.
Την 1η Νοεμβρίου του 2013, τα μέλη της Χρυσής Αυγής Γ. Φουντούλης και Μ. Καπελώνης δολοφονήθηκαν έξω από τα γραφεία του κόμματος στο Νέο Ηράκλειο. Την ευθύνη είχε αναλάβει η πρωτοεμφανιζόμενη και άγνωστη μέχρι τότε οργάνωση Μαχόμενες Λαϊκές Επαναστατικές Δυνάμεις. Οι δράστες της επίθεσης παραμένουν άγνωστοι, ασύλληπτοι, ενώ έχουν επικηρυχθεί.
Αστυνομικοί θύματα της 17Ν
Όσα χρόνια δρούσε η 17Ν, είχε σκοτώσει συνολικά επτά αστυνομικούς.
Τετάρτη 16 Ιανουαρίου 1980 (απόσπασμα από σχετικό αφιέρωμα της “Ελευθεροτυπίας”):
Ώρα 22.40. Το όπλο της “17Ν” σκοτώνει στο Παγκράτι τον υποδιευθυντή των ΜΑΤ Παντελή Πέτρου. Λίγες ημέρες αργότερα υποκύπτει στα τραύματά του και ο οδηγός του Σωτήρης Σταμούλης. Ήταν μια περίοδος ιδιαιτέρως φορτισμένη λόγω ευρύτατων αγροτικών κινητοποιήσεων σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, οι οποίες αντιμετωπίστηκαν με την πατροπαράδοτη μέθοδο του ξύλου και των δακρυγόνων.
Η “17Ν” άφησε την προκήρυξή της στο σημείο της επίθεσης εναντίον των δύο αστυνομικών. Η πρώτη της παράγραφος είναι σαφής:
“Η “δημοκρατική” κυβέρνηση και η αστυνομία έλυσαν το πρόβλημα: στέλνουν τα ΜΑΤ και τις αύρες, που εφορμάνε αλαλάζοντας και χτυπώντας τα ρόπαλα στις ασπίδες τους σαν νέοι κανίβαλοι, κατατρομοκρατούν το λαό, ξυλοκοπούν βάναυσα με τα ρόπαλά τους όποιον βρουν μπροστά τους, χυδαιολογώντας και βρίζοντας, πνίγουν όλο τον κόσμο στα δακρυγόνα ρίχνοντάς τα όπου μπορούν και εναντίον όλων. Μετατρέπουν γενικά το χώρο σε βομβαρδισμένη περιοχή εμπόλεμης περιόδου και γυρίζουν νικητές και τροπαιούχοι απ’ την πολεμική επιχείρηση ενάντια σε ειρηνικούς διαδηλωτές”.
Και σε άλλο σημείο: «Τα ΜΑΤ σαν κύρια δύναμη τρομοκρατίας του λαού παίζουν τον ίδιον ρόλο πού έπαιξαν οι βασανιστές στη διάρκεια της δικτατορίας, το ρόλο εκφόβισης των πλατύτερων στρωμάτων του λαού με την πιο άγρια και πιο στυγνή τρομοκρατία στην πιο καθαρή της μορφή. Γι’ αυτό και δε χτυπάνε μόνο τους διαδηλωτές, αλλά οποιονδήποτε βρουν μπροστά τους, περαστικούς, γυναικόπαιδα, γιατρούς, δημοσιογράφους, δημάρχους, βουλευτές”. Στο ίδιο κείμενο χρησιμοποιείται ο όρος “κοπρόσκυλα” για να περιγραφούν οι αστυνομικοί.
“Θύματα πολέμου”
Ύστερα από πολλά χρόνια, σε άλλη προκήρυξη με ημερομηνία 30 Ιουλίου 2002, αναφέρεται στα εκ παραδρομής θύματα, συμπεριλαμβανομένων και των οδηγών που συνόδευαν τους “στόχους” της:
“Αλλά και άλλα άτομα όπως ο Σωτήρης Σταμούλης, ο Νίκος Βελούτσος, ο Γιάννης Βαρής, ο Γιάννης (εδώ ο συντάκτης κάνει λάθος, ενώ το σωστό όνομα είναι Νίκος) Γεωργακόπουλος, ο Γιώργος (σ.σ.: το σωστό είναι Παναγιώτης) Ρουσέτης και ο Χρήστος Μάτης ήταν θύματα πολέμου. Κανείς δεν ήθελε το θάνατό τους. Αλλά δυστυχώς δε γινόταν αλλιώς”. Επρόκειτο για ανθρώπους που είχαν χάσει τη ζωή τους από επιθέσεις με βόμβες ή ρουκέτες της «17Ν». Από αυτούς δύο ήταν αστυνομικοί.
Στο “Κάραβελ”
Στις 26 Νοεμβρίου του 1985 μια βόμβα της “17Ν” έξω από το ξενοδοχείο “Κάραβελ” σκοτώνει τον αστυφύλακα Νίκο Γεωργακόπουλο και τραυματίζει άλλους 12. Ήταν οι ημέρες που η Αθήνα είχε συγκλονιστεί από τη δολοφονία του 15χρονου Μιχάλη Καλτεζά από τον αστυνομικό Θανάση Μελίστα, ο οποίος καταδικάστηκε σε πρώτο βαθμό και αθωώθηκε σε δεύτερο. Έγραφε τότε η “17Ν” για εκείνη την ενέργειά της:
“Είναι μια δυναμική απάντηση στην εν ψυχρώ δολοφονία του αθώου 15χρονου μαθητή Καλτεζά απ’ το δολοφόνο Μελίστα. Μια δυναμική απάντηση στην πρόκληση που αποτελεί η παραπομπή του απ’ την ανεξάρτητη Δικαιοσύνη με κατηγορίες αστείες που ουσιαστικά τον αθωώνουν, και η μη κράτησή του. Απάντηση στο γεγονός ότι οι μόνοι που αντέδρασαν υγιώς σ’ αυτή τη φασιστική δολοφονία ξυλοκοπήθηκαν άγρια στο Χημείο και κλείστηκαν στις φυλακές με βαριές κατηγορίες. Απάντηση στις δεκάδες τραυματισμών και τις εγκληματικές επιθέσεις των ΜΑΤ-ΜΕΑ στο Χημείο και το Πολυτεχνείο”.
Στο τηλεφώνημα για την ανάληψη της ευθύνης είχαν ειρωνευτεί και το επίσημο επιχείρημα της Αστυνομίας περί απώλειας της ψυχραιμίας του Μελίστα. “Συγγνώμη, χάσαμε την ψυχραιμία μας”, είχαν πει.
Η επίθεση στα ΜΑΤ
Στις 2 Νοεμβρίου 1991 μέλη της “17Ν” εκτόξευσαν μια ρουκέτα και μια χειροβομβίδα σε ένα λεωφορείο με αστυνομικούς των ΜΑΤ που βρισκόταν στο υπαίθριο πάρκινγκ της οδού Χαριλάου Τρικούπη, απέναντι από τα τότε γραφεία του ΠΑΣΟΚ. Ένας αστυφύλακας νεκρός, ο Γιάννης Βαρής, 26 ετών, από τα Αραχωβίτικα της Πάτρας.
Στην προκήρυξη έκαναν λόγο για την κρατική βία και την καταστολή που εφαρμόζουν στην κυβερνητική πολιτική:
“Μοναδικό μέσο υλοποίησης αυτής της πολιτικής είναι η κρατική φασιστική βίαια καταστολή μέσω των ΜΑΤ. Οπουδήποτε και αν στρέψουμε το βλέμμα μας, σε όλη αυτήν την περίοδο, θ’ αντικρίσουμε το ίδιο, τραγικά μονότονα επαναλαμβανόμενο, θέαμα. Εργαζόμενοι να διαμαρτύρονται ειρηνικά και άοπλα ενάντια σ’ αυτή τη ληστρική κυβερνητική πολιτική και τα ΜΑΤ να επελαύνουν, πνίγοντάς τους στα δακρυγόνα, ξυλοκοπώντας και τραυματίζοντάς τους”.
Και περιέγραφε ανάγλυφα την αιτία πολέμου με τα ΜΑΤ:
“Οποιαδήποτε μαζική χρήση δακρυγόνων από μέρους τους ενάντια στους διαδηλωτές, όπου θα υπάρχουν τραυματίες, θα συνοδεύεται από μία παρόμοια βίαια απάντηση από μέρους μας. Κατά συνέπεια, για οτιδήποτε τους συμβαίνει ή θα τους συμβεί υπεύθυνοι είναι οι ίδιοι και οι αρχηγοί τους, που τους διατάζουν κυνικά να σακατεύουν τον κόσμο”.
Το χτύπημα στο Αρχαιολογικό Μουσείο
Στις 24 Ιουνίου 1991 μια αστυνομική περίπολος βρισκόταν γύρω από ένα παγκάκι έξω από το Αρχαιολογικό Μουσείο. Λίγο μετά τις 10 το βράδυ εξερράγη μια βόμβα τραυματίζοντας και τους έξι. Ήταν ένα από τα λίγα κοινά χτυπήματα του “ΕΛΑ” μαζί με την “1η ΜΑΗ”.
Σε υστερόγραφο στην προκήρυξη που απέστειλαν τότε στην “Ελευθεροτυπία” οι δύο οργανώσεις ανέφεραν:
“Ειδικά διαλέξαμε να χτυπήσουμε τα μόνιμα χαφιέδικα καθεστωτικά τρομοκρατικά όργανα καθημερινής τρομοκρατίας στην περιοχή των Εξαρχείων. Αυτούς δηλαδή που προσπαθούν να διαλύσουν κάθε δυνατότητα κοινωνικής και πολιτικής αντικαθεστωτικής δραστηριότητας που ιστορικά έχει διαμορφωθεί στην ευρύτερη αυτή περιοχή”.
Λευκή τρομοκρατία
Με τον όρο Λευκή τρομοκρατία χαρακτηρίζεται η χρονική περίοδος που ακολούθησε μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας και την παράδοση των όπλων από τον ΕΛΑΣ ως αποτέλεσμα της ήττας των δυνάμεων της Αριστεράς στο κίνημα του Δεκεμβρίου 1944. Για τουλάχιστον ένα χρόνο και συγκεκριμένα από την επομένη της συμφωνίας (Φεβρουάριος 1945) έως τις 31 Μαρτίου του 1946 οι ανώνυμοι (κυρίως) αριστεροί πολίτες της επαρχίας υπέστησαν διώξεις από ένοπλες παρακρατικές ομάδες που προέβαιναν-συχνά με την ανοχή των Αρχών και της χωροφυλακής- σε πράξεις βίας εναντίον τους.
Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του ’50 και του ’60, μετά τη λήξη δηλαδή του εμφυλίου πολέμου (1946-1949) η παράταξη που ασκούσε την κυβερνητική εξουσία (δεξιά) χρεώνεται με ανοχή στη δράση ορισμένων παρακρατικών συμμοριών, που είχαν σαν αποκορύφωμά τους τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη στη Θεσσαλονίκη το 1963.
Η έρευνα που ακολούθησε, αποκάλυψε ευθύνες της Χωροφυλακής στο συμβάν. Μάλιστα, ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής αγανακτισμένος για το όργιο τρομοκρατίας που επικρατούσε, έκανε τη γνωστή σε όλους δήλωση “τελικά, ποιος κυβερνά αυτό τον τόπο;”.
Η φυγή Ξηρού και η απόφαση για φυλακές τύπου Γ πριν την νέα σύλληψη του
Μετά τη φυγή Ξηρού πριν από ένα χρόνο, η κυβέρνηση της ΝΔ αποφάσισε να αυστηροποιήσει το καθεστώς φυλάκισης. Με νομοσχέδιο που υπερψηφίστηκε για τις φυλακές υψίστης ασφαλείας και συγκεκριμένα στο άρθρο 13 του νομοσχεδίου προβλέπεται ρητή απαγόρευση για τη χορήγηση αδειών σε καταδίκους για τρομοκρατική δράση, ενώ ορίζεται ρητά ότι δεν θα μπορούν να απολυθούν ούτε με όρους, αν δεν έχουν εκτίσει τουλάχιστον 20 χρόνια εγκλεισμού. Παράλληλα, με σειρά διατάξεων, την ευθύνη και τον σχεδιασμό της φρούρησης των σωφρονιστικών καταστημάτων αναλαμβάνει το Αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ.
Οι φυλακές Υψίστης Ασφαλείας λειτουργούν ήδη στον Δομοκό και οι συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων εκεί, τρομοκρατών ή επικίνδυνων κακοποιών, προβλέπονται εξαιρετικά αυστηρές στα πρότυπα φυλακών που λειτουργούν στο εξωτερικό.
Ωστόσο έχουν ήδη διατυπωθεί σχόλια και καταγγελίες για καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων μετά την μεταφορά στις νέες φυλακές των πρώτων κρατουμένων.
Η Ένωση Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Δομοκού, έχει πρόσφατα αναφέρει με ανακοίνωσή της πως οι φυλακές τύπου Γ΄ δεν είναι έτοιμες να λειτουργήσουν, γιατί δεν έχουν ολοκληρωθεί τα έργα που έχουν σχέση με την διαβίωση των κρατουμένων και την ασφάλεια των φυλακών.
Με αφορμή τις μεταγωγές κρατουμένων στις φυλακές υψίστης ασφαλείας το Τμήμα Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, με ανακοίνωσή του, υπενθυμίζει τη δέσμευσή του να καταργήσει τις φυλακές τύπου Γ και να δώσει προτεραιότητα στην αντιμετώπιση των πραγματικών προβλημάτων των φυλακών. “Στις δημοκρατικές χώρες, η ασφάλεια της φυλακής δεν εξαιρεί τους κρατούμενους, ενώ σκοπός της ποινής είναι η επανένταξη και όχι η εκδίκηση, πολύ δε περισσότερο η εξόντωση των κρατουμένων” επισημαίνεται στην ίδια ανακοίνωση.